Του Ανδρέα Ζαμπούκα
Το ερώτημα πάντα είναι αν κανείς θέλει να είναι ελεύθερος ως άτομο, ως μονάδα ή ελεύθερος ως σύνολο και ομάδα. Αν δηλαδή, αντλεί την ικανοποίηση της ανεξαρτησίας του σε έναν κλειστό ιδιωτικό κύκλο ή συνδέει την προσωπική του ευδοκίμηση με την πολιτεία του.
Στην περίπτωσή μας, η υπόθεση της ελευθερίας εκλαμβάνεται ως ένας παρεξηγημένος θρίαμβος επί της όχλησης της οιασδήποτε εξουσίας. Είτε πρόκειται για οθωμανικό απωθημένο είτε για κεκτημένο δικαίωμα από την προαιώνια φεουδαλική μας κοινότητα.
Με λίγα λόγια, δεν επιθυμούμε να είμαστε όλοι μαζί ελεύθεροι αλλά ο καθένας μόνος του ή το πολύ πολύ με την οικογένειά του. Μοντέλο νεωτερικότητας που συντηρεί ακόμα στοιχεία πρωτογονισμού, αφού ποτέ δεν αποκτήσαμε την αίσθηση της συλλογικής ευθύνης, μέσα από την πολιτεία μας.
Κατά συνέπεια, η δεινή δημοσιονομική μας θέση οφείλεται στην αδυναμία μας να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα μόνοι μας. Γιατί προφανώς, δεν μας ενδιαφέρει η κοινή μας διάσωση, παρά μόνο η ατομική. Επειδή όμως, η πραγματικότητα είναι ούτως ή άλλως συλλογική, γι'' αυτό το λόγο την έχουμε αναθέσει σε άλλους. Αλλά και να μας εγκατέλειπαν οι συγκεκριμένοι «άλλοι», θα αναζητούσαμε έτερους «άλλους» (Ρώσους, Τούρκους κλπ) γιατί και πάλι θα επιδιώκαμε απαλλαγή των ευθυνών μας για εθνική διευθέτηση των προβλημάτων μας.
Επομένως, δεν μπορώ να καταλάβω από που προκύπτει η έκπληξη, όταν υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι των Ευρωπαίων δηλώνουν ότι η Ελλάδα θα βρίσκεται υπό διεθνή επιτροπεία, έως ότου ξεπληρώσει το 75% του χρέους της. Να προσθέσω εδώ, ότι υπό επιτροπεία βρίσκεται στα μεγαλύτερα διαστήματα του κρατικού της βίου η Ελλάδα, εξαιτίας του ότι δεν θέλησε ποτέ να λειτουργήσει ως ανεξάρτητο και αυτόνομο οικονομικά κράτος. Όταν μάλιστα, βρέθηκε υπό αυστηρή οικονομική κηδεμονία (ΔΟΕ 1898), κατάφερε σε 12 χρόνια τον θρίαμβο των Βαλκανικών Πολέμων.
Όσα συμβούν εν τω μεταξύ, από το Eurogroup της Δευτέρας μέχρι τον Αύγουστο που υποτίθεται θα συμβεί η μεγάλη έξοδος, δεν προοιωνίζονται την «απελευθέρωση» από την «μπότα» του πάλαι ποτέ δυνάστη. Αντίθετα θα υπάρξουν ισχυρές δεσμεύσεις που θα προσδιορίζουν την αφήγηση των επόμενων χρόνων – μπορεί και δεκαετιών- σχετικά με την δημοσιονομική πειθαρχία της χώρας.
Γιατί διαφορετικά, μέσα σε ένα πολύ μικρό διάστημα, θα βγουν στους δρόμους οι «Αι Βασίληδες» και θα μοιράζουν ότι δανεικό απέμεινε σε δικαίους και αδίκους. Οπότε, είναι θέμα χρόνου η «αξιοπρεπέστατη ανεξαρτησία» μας να μας οδηγήσει και πάλι στην αγέρωχη επαιτεία μας.
Που καταλήγουμε και πάλι; Ότι δεν επιθυμούμε καμία απολύτως ευθύνη επί των δημοσιονομικών μας. Αντίθετα, θέλουμε πάντα την εξάρτηση με διάφορους τρόπους για να διαθέτουμε ευχέρεια πελατειασμού ή άλλοθι μετάθεσης ευθυνών.
Καταλήγοντας, ο καθένας αντιλαμβάνεται ότι οι συζητήσεις για έξοδο από τα μνημόνια και «απελευθέρωση» της ελληνικής οικονομίας είναι για «σανοφάγους» ή συνειδητοποιημένους ψεύτες. Ακριβώς για την περίπτωσή μας δηλαδή, έτσι όπως συνηθίσαμε να ζούμε και να πορευόμαστε στην διαχρονική μας πολιτεία.
Ο κίνδυνος βρίσκεται, ως συνήθως, εντός των τειχών και για αυτό το λόγο, δεν υπάρχει ουδεμία ανησυχία, όσο ο έλεγχος και η εποπτεία βρίσκονται εκτός. Ας διατηρήσουμε το υφιστάμενο καθεστώς χωρίς γκρίνιες γιατί στην ουσία μόνο αυτό μας αρέσει και ταιριάζει απόλυτα με την ιδιοσυγκρασία μας.
Η ελευθερία θέλει διάνοια και κυρίως, ευθύνη. Δύο αρετές τις οποίες ως έθνος και κοινωνία, συλλογικά, απεχθανόμαστε και απορρίπτουμε …
