Tου Γιάννη Γιαννούδη*
Επιστρέφοντας στη χώρα έπειτα από ένα road trip στο εξωτερικό, κάνω πάντοτε τις ίδιες σκέψεις συγκρίνοντας πράγματα και καταστάσεις.
Γιατί, π.χ., σε ολόκληρη τη Δυτική Ευρώπη οι άνθρωποι έχουν σεβαστεί απεριόριστα το περιβάλλον και την Ιστορία, και δεν έχουν καταστρέψει τα πανέμορφα χωριά με κιτς πανωσηκώματα και φέτες από πολυκατοικίες;
Πώς γίνεται όλες οι καλλιέργειες (αμπέλια, ελιές, οπωροφόρα) να αναπτύσσονται τόσο όμορφα, καθαρά και γραμμικά, σε σημείο που από μακριά να μοιάζουν ψεύτικες και να σταματάς στην κορυφή των λόφων για να τις χαζέψεις;
Γιατί όταν γίνονται δημόσια έργα (δηλαδή συνεχώς), το κράτος και οι εργολάβοι φροντίζουν για την άψογη ενημέρωση και διευκόλυνση των πολιτών, προβλέποντας ακόμη και τις πιο απίθανες για εμάς λεπτομέρειες; (Οδηγώντας π.χ. από την Iνβερνές για το Εδιμβούργο, σε σημείο που στη μία κατεύθυνση του δρόμου εκτελούνταν νυχτερινά έργα ασφαλτόστρωσης και η κυκλοφορία γινόταν εκ περιτροπής από την άλλη λωρίδα, η κατασκευαστική εταιρεία είχε προνοήσει να πηγαινοέρχεται κατάφωτο ένα μικρό τρακτεράκι που, προπορευόμενο, καθοδηγούσε και προστάτευε το κομβόι των αυτοκινήτων μέχρι να αποκτήσει και πάλι ο δρόμος δύο λωρίδες)
Πώς γίνεται ακόμη το κέντρο όλων των μεγάλων πόλεων να μοιάζει βομβαρδισμένο τοπίο ξημερώνοντας Κυριακή (μετά το ξεσάλωμα του Σαββατόβραδου) και στις 9 το πρωί ο τοπικός δήμος να έχει ήδη φροντίσει όλα να είναι πεντακάθαρα και τακτοποιημένα για τους κυριακάτικους περιηγητές; Και χιλιάδες ακόμη «πώς γίνεται;».
Γίνεται, διότι οι δυτικές κοινωνίες έχουν στην πλειονότητά τους αναπτύξει υψηλής αισθητικής παιδεία και πολιτισμό και οι άνθρωποι χαρακτηρίζονται από αλληλοσεβασμό, ανεκτικότητα, αποτελεσματικότητα, συνεργασία και ομοθυμία.
Ταυτόχρονα, οι Αρχές θεωρούν υποχρέωσή τους να υπηρετούν σωστά τους πολίτες -αλλά και να αντιμετωπίζουν αυστηρά και αμείλικτα όσους δημιουργούν προβλήματα στο κοινό καλό.
Η μόνιμη λοιπόν ερώτηση είναι: «Γιατί αυτοί το κάνουν και εμείς όχι»;
Το καλό είναι πως εφόσον το κάνουν, γίνεται. Και εφόσον γίνεται, μπορούμε να το κάνουμε και εμείς.
Το κακό είναι η γνωστή φράση που όλοι παπαγαλίζουμε: «Αυτά στην Ελλάδα δεν γίνονται».
Η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη έχει, ευτυχώς, πολύ ψηλά στις προτεραιότητές της το ζήτημα της Παιδείας. Και κάθε νέα εκπαιδευτική μεταρρύθμιση θα πρέπει επιτέλους να στοχεύσει στη δημιουργία του Διαφορετικού Σχολείου. Του σχολείου που θα φροντίσει να εξαφανιστεί η φράση «Αυτά στην Ελλάδα δεν γίνονται».
Η εκπαίδευση πλέον δεν έχει, επιτρέψτε μου, ως κύριο στόχο τη διδασκαλία εγκυκλοπαιδικής γνώσης. Στην εποχή της Google όλη η γνώση του κόσμου βρίσκεται στην τσέπη μας, μέσα στο κινητό μας τηλέφωνο.
Πρωτεύουσα δουλειά του σχολείου τον 21ο αιώνα είναι να εμφυσήσει στα παιδιά αξίες και ικανότητες που θα τους επιτρέψουν να συμπορευθούν με τον γύρω κόσμο αποτελεσματικά και αρμονικά, και ταυτόχρονα να τα εμπνεύσει ώστε αρχικά να οραματισθούν και στη συνέχεια να παραγάγουν έργο υψηλής ποιότητας και αισθητικής μέσα από τη δυναμική και πρωτότυπη αξιοποίηση της γνώσης.
Είναι αυτά τα περίφημα soft skills που επιτρέπουν στον πολίτη να (θέλει να) σέβεται τον εαυτό του και το σύνολο, να συνεργάζεται εποικοδομητικά και να καινοτομεί. Να θέτει και να ακολουθεί τις δικές του ηθικές αξίες και να διεκδικεί τα δικαιώματά του πολιτισμένα, αλλά αποτελεσματικά. Να μπορεί να σκέφτεται ορθολογικά για να λύνει πρακτικά προβλήματα, την ίδια στιγμή που αναγνωρίζει και εκτιμά την ομορφιά και την καλλιτεχνία. Και άλλα πολλά.
Καλές ιστορίες λοιπόν. Πολλές. Από αυτές που καθηλώνουν και παράγουν ήρωες και οράματα. Αυτές λείπουν σήμερα από τα παιδιά μας. Δεν φτάνουν έως τη σχολική τάξη οι καλές πρακτικές και τα παραδείγματα ζωής σπουδαίων ανθρώπων, η πορεία των οποίων αποτελεί το καλύτερο εχέγγυο για έμπνευση.
Και υπάρχουν πολλοί τέτοιοι άνθρωποι, γύρω. Δεν ασχολείται βέβαια με αυτούς η μεγάλη μάζα. Η κυβέρνηση όμως του Κυριάκου Μητσοτάκη ήδη με τις πρώτες επιλογές στελέχωσης του κρατικού μηχανισμού δείχνει μεγάλη ικανότητα στον εντοπισμό και αξιοποίησή τους. Ας γίνει το ίδιο και στην εκπαίδευση!
Ας δημιουργηθούν, με την αρωγή του επίσημου κράτους, εθελοντικές ομάδες αρίστων από επιστήμονες, επιχειρηματίες, δασκάλους, αθλητές, ακτιβιστές, δημόσιους λειτουργούς -ανθρώπους όμως που σε κάθε περίπτωση έχουν καλές ιστορίες να μοιραστούν. Και να αρχίσουν αυτές οι ομάδες να επισκέπτονται συχνά και συστηματικά τα δημόσια εκπαιδευτικά ιδρύματα ανά τη χώρα και να συζητούν με τα παιδιά. Ανοιχτά και ισότιμα, με αγάπη και με σεβασμό. Και να βασιστεί μακροπρόθεσμα το νέο μας Διαφορετικό Σχολείο σε αυτούς τους ανθρώπους και στον αξιακό κώδικα που θα προκύψει μέσα από τις δικές τους καλές ιστορίες.
Πιστέψτε με, θα είναι ιδιαίτερα επωφελές για το συλλογικό μας μέλλον.
* Ο Γιάννης Γιαννούδης είναι Co-founder & Director στο Dorothy Snot preschool & kindergarten.
** Αναδημοσίευση από τον «Φιλελεύθερο» της Τρίτης 27 Αυγούστου 2019.
