Είχαμε ενημερώσει από τον Μάιο τον αναπληρωτή υπουργό Προστασίας του Πολίτη Νίκου Τόσκα για τις τεράστιες ελλείψεις του Πυροσβεστικού Σώματος. Το πόσο υποστελεχωμένο αυτό είναι, ότι τα εναέρια μέσα που πετούν, είναι πολύ λιγότερα απ' όσα φαίνεται ότι διαθέτουμε, πως πάρα πολλά πυροσβεστικά οχήματα είναι καταπονημένα και ελαττωματικά και ότι δύσκολα θα μπορούσαμε να ανταποκριθούμε φέτος απέναντι σε μια μαζική εκδήλωση πυρκαγιών. Εκείνος είχε κουνήσει με κατανόηση το κεφάλι του, και μας είχε διαβεβαιώσει ότι η αντιπυρική περίοδος θα μας βρει και φέτος αρκετά προετοιμασμένους.
Τα λόγια είναι του Γιάννη Σταμούλη, προέδρου της Ένωσης Αξιωματικών Πυροσβεστικού Σώματος που σε μια ανάπαυλα της επιχείρησης κατάσβεσης της πυρκαγιάς στον Κάλαμο, όπου και συμμετέχει, μίλησε στο Liberal για την σημερινή κατάσταση της υπηρεσίας και για τις ευθύνες της πολιτικής ηγεσίας.
Κάνει λόγο για ένα μικρό μόνο αριθμό ικανών επιχειρησιακά αεροσκαφών, και για ελικόπτερα που εντάχθηκαν μόλις πριν λίγες ημέρες στον σχεδιασμό, αποκαλύπτοντας ότι ο κ. Τόσκας απέδιδε τις καθυστερήσεις σε ενδο-υπηρεσιακό «σαμποτάζ». Χρεώνει στον υπουργό ότι δεν βρήκε καμία από τις εναλλακτικές λύσεις που είχε υποσχεθεί προκειμένου να αντισταθμίσει τα δεδομένα προβλήματα της Πυροσβεστικής, ενώ διαφωνεί με την στάση αρκετών μελών της κυβέρνησης που αναζητούν σε θεωρίες συνωμοσίας το άλλοθι για τις τεράστιες ελλείψεις του Σώματος.
«Στην Ελλάδα η πυροπροστασία θεωρείται μείζονος σημασίας πολιτικά θέμα από τον Ιούνιο έως και τον Οκτώβριο. Μετά τον Οκτώβριο οι πάντες παύουν να ασχολούνται, αφού ο αριθμός των πυρκαγιών ελαττώνεται, άρα και το πολιτικό κόστος. Έτσι, το ενδιαφέρον της ελληνικής πολιτείας για τις πυρκαγιές είναι αμιγώς εποχικό» όπως λέει χαρακτηριστικά ο κ. Σταμούλης.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
- Τρία 24ωρα τώρα ζούμε παντού την ίδια εικόνα. Αναζωπυρώσεις, εκκλήσεις για εναέρια μέσα, και απάντηση ότι αυτά δεν επαρκούν ή ότι επιχειρούν αλλού. Ειναι προφανές ότι οι υπεράνθρωπες προσπάθειες του Πυροσβεστικού Σώματος δεν μπορούν να καλύψουν τις ελλείψεις. Ποια είναι σήμερα η κατάσταση σε υλικό και προσωπικό;
Έχουμε κουραστεί να το φωνάζουμε, αλλά ήδη από το Μάιο, πριν δηλαδή ξεκινήσει η φετινή αντιπυρική περίοδος, είχαμε ενημερώσει τον Πρωθυπουργό, τον αρμόδιο υπουργό, αλλά και την κοινωνία με την βοήθεια των μέσων ενημέρωσης, ότι το Πυροσβεστικό Σώμα έχει τεράστιες ελλείψεις. Όχι μόνο στα εναέρια μέσα τα οποία είναι λίγα και γερασμένα, αλλά στο προσωπικό και στον εξοπλισμό του, δηλαδή στα επίγεια πυροσβεστικά οχήματα, πολλά από τα οποία είναι ελαττωματικά.
Ένα ποσοστό κοντά στο 40% είναι σε υπηρεσία έως και 20 χρόνια, και μόλις ένα 30% του στόλου είναι δεκαετίας. Ένα καταπονημένο λοιπόν όχημα που καλείται να λειτουργήσει ξανά και ξανά σε αντίξοες συνθήκες, έχει πολύ μεγάλες πιθανότητες να μην είναι επιχειρησιακά αξιοποιήσιμο την στιγμή που το χρειάζεσαι. Η πολιτική λοιπόν ηγεσία, δηλαδή ο αναπληρωτής υπουργός Προστασίας του Πολίτη, κ. Τόσκας ήξερε πολύ καλά και με λεπτομέρειες από πριν πόσο άσχημη και προβληματική είναι η επιχειρησιακή ετοιμότητα του Σώματος, πόσο υποστελεχωμένο αυτό είναι, και πόσο δύσκολα θα μπορούσε να ανταποκριθεί ο μηχανισμός απέναντι σε ενδεχόμενη μαζική εκδήλωση φέτος δύσκολων πυρκαγιών, όπως και τελικά συνέβη.
- Και τι ανταπόκριση είχε από τον κ. Τόσκα αυτό το καμπανάκι κινδύνου που χτυπήσατε;
Κούνησε το κεφάλι του, δείχνοντας ότι αναγνωρίζει το μέγεθος του προβλήματος, και μετά από δύο μήνες, δηλαδή τον Ιούλιο, μας κάλεσε και πάλι στο γραφείο του για να παραδεχθεί ότι έχουμε δίκιο στις διαπιστώσεις μας, προσθέτοντας όμως ότι πλέον δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα, παρά να δώσουμε την φετινή μάχη, με όποια μέσα διαθέτουμε.
- Διαβάζουμε πολλά, όπως το ότι έχουμε στην διάθεσή μας 20 Canadair, εκ των οποίων τα 11 παλαιά και τα 7 καινούργια, αλλά το ερώτημα είναι πόσα απ' αυτά είναι επιχειρησιακά έτοιμα;
Σημασία δεν έχει πόσα είναι ονομαστικά διαθέσιμα, αλλά πόσα πετούν. Ζητήστε τα στατιστικά της Υπηρεσίας σχετικά με το πόσα από αυτά τα εναέρια μέσα επιχειρούν καθημερινά, και θα διαπιστώσετε ότι αυτά που πραγματικά πετούν και συμβάλλουν στην κατάσβεση των πυρκαγιών, είναι πολύ λίγα. Πολύ λιγότερα από τον συνολικό αριθμό των διαθεσίμων.
- Το ρωτώ για να καταλάβουμε αν η έλλειψη μέσων είναι καθοριστικός παράγοντας ως προς την αδυναμία εγκαίρου ελέγχου μεγάλων πυρκαγιών σαν αυτή στον Κάλαμο και το Καπανδρίτι…
Ασφαλώς και είναι. Ένα συμβάν μπορεί να είναι πολύ δύσκολο εξαιτίας της μορφολογίας του εδάφους, του ανέμου, ή επειδή κοντά στις φλόγες υπάρχουν σπίτια, ωστόσο εάν εκείνη την στιγμή, διαθέτεις έναν ισχυρό εναέριο στόλο, μπορείς να αντιμετωπίσεις την φωτιά αποτελεσματικά, από κοινού με τις επίγειες δυνάμεις.
- Και καλά με τα αεροπλάνα, με τα ελικόπτερα όμως; Έχουμε και εκεί ελλείψεις;
Μην ξεχνάτε ότι τα μεσαίου τύπου ελικόπτερα, επτά στον αριθμό, άργησαν πάρα πολύ να ενταχθούν στη φετινή μάχη για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών. Τα πρώτα εντάχθηκαν ενεργά στο σχέδιο του σώματος μόλις πριν από λίγες ημέρες.
Και που οφείλεται αυτό; Τις προηγούμενες ημέρες ο αναπληρωτής υπουργός Προστασίας του Πολίτη κ. Τόσκας, είχε καταγγείλει δημόσια ότι στελέχη του Πυροσβεστικού Σώματος έκαναν σαμποτάζ - χρησιμοποιώ τα ίδια του τα λόγια- επιχειρώντας να αιτιολογήσει τις καθυστερήσεις.
- Τι εννοούσε ο κ. Τόσκας;
Δεν ξέρω τι εννοούσε, αλλά αν έχει τέτοια στοιχεία για «σαμποτάζ εκ των έσω» θα πρέπει να τα στείλει στην Δικαιοσύνη και όχι να διατάζει προφορική Ένορκη Διοικητική Εξέταση, σαν να πρόκειται για παράπτωμα ήσσονος σημασίας. Επομένως, θα πρέπει να μας απαντήσει ο ίδιος ο κ. Τόσκας για ποιο λόγο καθυστέρησε τόσο πολύ η ένταξη των ελικοπτέρων στην επιχειρησιακή δράση. Σκεφτείτε δηλαδή ότι τα πρώτα από τα 7 ελικόπτερα τύπου «Καμόφ» τα οποία και παρέλαβε φέτος η χώρα κατόπιν διαγωνισμού, κατέστησαν επιχειρησιακά μόλις πριν από δύο-τρεις ημέρες. Βρισκόμαστε ωστόσο στα μισά του Αυγούστου...
- Εννοείτε ότι παρά την οικονομική κρίση μπορούσαμε να είχαμε ανανεώσει εγκαίρως τον εναέριο στόλο της χώρας;
Ασφαλώς, είναι θέμα προτεραιοτήτων. Πέρυσι ο κ. Τόσκας είχε πει ότι πρέπει να πάψουμε να ξεχνάμε κάθε Οκτώβριο τα προβλήματα της αντιπυρικής και να τα θυμόμαστε ξανά τον επόμενο Μάιο. Αν αυτό δεν είχε μείνει στα λόγια, και η ελληνική κυβέρνηση το είχε κάνει πράξη, ασφαλώς και σήμερα δεν θα μιλούσαμε για μέτωπα πυρκαγιάς 25 χιλιομέτρων, και άλλες ανεξέλεγκτες καταστάσεις. Ο ίδιος ο κ. Τόσκας είχε μιλήσει για αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων, προκειμένου η αντιπυρική περίοδος να μας βρει αρκετά προετοιμασμένους. Δεν μας βρήκε όμως. Ο υπουργός αυτοδιαψεύσθηκε, παρ' ότι ο ίδιος δεν είναι καινούργιος στην κυβέρνηση. Είναι δυόμισι χρόνια υπουργός και παρόλα αυτά θυμήθηκε να ασχοληθεί με την θωράκιση του μηχανισμού. Όχι, τον Μάιο αλλά ενώ έχει ξεκινήσει η αντιπυρική περίοδος, όπου πλέον όλων τα χέρια είναι δεμένα, τόσο της πολιτικής ηγεσίας όσο και της Πυροσβεστικής.
- Τα τελευταία 24ωρα ακούμε υπουργούς της κυβέρνησης να καταγγέλλουν κάποιο υποκινούμενο “σχέδιο εμπρηστών” με στόχο να βλάψει την χώρα. Πρώτα ο κ. Τόσκας, μετά ο κ. Κοντονής, έπειτα ο κ. Πολάκης. Ακόμη και έτσι να είναι, μπορεί αυτό να προβάλλεται ως άλλοθι ώστε η κυβέρνηση να μεταθέτει τις ευθύνες της αλλού;
Χαίρομαι που έστω και αυτή την ώρα η πολιτική ηγεσία αποφάσισε να μεταβάλει την άποψη της. Πριν λίγες ημέρες, συνεργάτες του κ. Τόσκα, μας κατηγορούσαν ως συνομωσιολόγους. Σήμερα ανακαλύπτουν ότι πιθανόν να υπάρχουν και άλλα αίτια πίσω από την εκδήλωση των πυρκαγιών. Ακόμη και έτσι να είναι όμως, προφανώς αυτό δεν μπορεί να αποτελέσει άλλοθι για την ελλιπή προετοιμασία του μηχανισμού.
Το αντίθετο θα έπρεπε να συμβαίνει. Αν η πολιτική ηγεσία είχε τέτοιες πληροφορίες, και ακριβώς επειδή η χώρα έχει μακρά ιστορία εμπρησμών, θα έπρεπε να είχε φροντίσει να έχουμε καλύτερη οργάνωση, πιο σωστή προετοιμασία, και πιο επαρκή συντονισμό. Όλοι γνωρίζουν ότι ο παράγοντας «ανεξιχνίαστες πυρκαγιές» στην Ελλάδα σε συνδυασμό με την γεωστρατηγική της θέση, δημιουργεί τα περιθώρια για υποθέσεις.
- Ακόμη και έτσι όμως να συμβαίνει, είναι άλλο κεφάλαιο η εξιχνίασή τους, και άλλο να χρησιμοποιεί κανείς τις πυρκαγιές για να αποποιηθεί ευθύνες…
Συμφωνούμε απόλυτα. Τις όποιες τέτοιες περίεργες υποθέσεις θα πρέπει να τις βάλουμε κάτω από το μικροσκόπιο των ανακριτικών μας αρχών. Αυτές πρέπει να διαπιστώσουν τι ακριβώς ισχύει. Αλλιώς πρόκειται για σκέτες συνομωσιολογίες. Άλλοθι με λίγα λόγια δεν υπάρχει κανένα, και για κανέναν από την πολιτική ηγεσία ως προς την προετοιμασία του Πυροσβεστικού Σώματος και των δυνάμεων της Πολιτικής Προστασίας. Αυτή είναι η υποχρέωση τους, όπως η δική μας υποχρέωση, των πυροσβεστών, είναι να σβήνουμε φωτιές. Σας θυμίζω επίσης ότι παραμονές της αντιπυρικής περιόδου, αφαιρέθηκαν από τον σχεδιασμό 500 πυροσβέστες απ' όλη την Ελλάδα, προκειμένου να στελεχώσουν τα 14 αεροδρόμια που παραχωρήθηκαν στην Fraport. Ασφαλώς και πρέπει τα αεροδρόμια να διαθέτουν επαρκές προσωπικό πυροσβεστών. Το λάθος είναι ότι το προσωπικό έφυγε από επιχειρησιακές μονάδες δίχως να αντικατασταθεί από άλλο, ισάριθμο. Ε, λοιπόν, η απουσία του σήμερα φαίνεται.
- Διαβάζουμε τις τελευταίες ημέρες κάποια στατιστικά ότι ενώ οι 6 στις 10 πυρκαγιές αφορούν γεωγραφικά το μέρος από τη Θεσσαλία και κάτω, εντούτοις 6 στους 10 πυροσβέστες υπηρετούν από τη Θεσσαλία και πάνω. Αν αυτό αληθεύει, που οφείλεται η ανισοκατανομή του προσωπικού;
Δεν είναι πλέον τόσο μεγάλη η ανισοκατανομή του προσωπικού. Έτσι κι αλλιώς η παρουσία των πυροσβεστών εξαρτάται και από τις συγκεντρώσεις του πληθυσμού. Δεν είναι οι δασικές πυρκαγιές το μοναδικό έργο του Πυροσβεστικού Σώματος. Ενα μεγάλο βάρος στο ετήσιο έργο μας αφορά τις αστικές πυρκαγιές, και επομένως εστιάζει στις μεγάλες πόλεις, όπου και συγκεντρώνεται μεγάλος αριθμός προσωπικού.
- Εντέλει, τι έχει αλλάξει κε Σταμούλη από τις μεγάλες καταστροφικές πυρκαγιές του 2007 στην Ηλεία, έως σήμερα; Γιατί είμαστε ακόμη στα ίδια χάλια;
Θα σας πω τι δεν έχει αλλάξει. Δεν έχει αλλάξει το ενδιαφέρον της πολιτείας ώστε να οργανώσει ένα σύστημα πυροπροστασίας και δασοπροστασίας και πολιτικής προστασίας της χώρας. Διότι στην Ελλάδα η πυροπροστασία θεωρείται μείζονος σημασίας πολιτικά θέμα από τον Ιούνιο έως και τον Οκτώβριο. Και αυτό, εξαιτίας του πολιτικού κόστους που έχει η καταστροφή,
Μετά τον Οκτώβριο, η πυροπροστασία γίνεται ήσσονος σημασίας πολιτικά θέμα, γιατί κανείς δεν συζητά πλέον για πυρκαγιές, και άρα το ζήτημα φεύγει από την επικοινωνιακή ατζέντα της εκάστοτε κυβέρνησης. Εσφαλμένα φυσικά, εντούτοις οι ελληνικές κυβερνήσεις θεωρούσαν -και θεωρούν- ότι μετά τον Οκτώβριο, η απουσία αντιπυρικού σχεδιασμού δεν μπορεί να τις βλάψει πολιτικά, για τον απλούστατο λόγο ότι τον χειμώνα δεν έχουμε φωτιές! Το ενδιαφέρον της ελληνικής πολιτείας για τις πυρκαγιές είναι αμιγώς εποχικό. Και όπως δεν μπορεί να μονιμοποιήσει τόσα χρόνια τους δικούς μας συναδέλφους, έτσι δεν μπορεί και να μονιμοποιήσει το ενδιαφέρον της για την πυροπροστασία της χώρας
