Η έκδοση του πενταετούς ομολόγου δεν είναι παρά ένα μικρό βήμα στην πορεία προς κάποια κανονικότητα, τονίζει στο Liberal.gr, ο σύμβουλος επιχειρήσεων, Γιώργος Προκοπάκης, υποστηρίζοντας ότι η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη φέτος σε πολλαπλές εξόδους, διαφορετικά το μαξιλάρι δεν θα αναπληρωθεί, και τα μηνύματα προς τις αγορές θα είναι αρνητικά.
Σχολιάζοντας την ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών για την έκδοση του πρώτου μεταμνημονιακού ομολόγου, ο σύμβουλος επιχειρήσεων επισημαίνει με νόημα ότι "είναι τέτοιο το προφίλ των υποχρεώσεων του Δημοσίου, αφού μέχρι τον Ιούνιο τα χρεολύσια είναι κοντά στα 8 δισ ευρώ, ώστε αν ως τότε έχει απομειωθεί το μαξιλάρι χωρίς να αναπληρωθεί από τις αγορές, αυτό θα έχει χάσει και την ασφαλιστική του αξία".
Σε αυτή τη λογική, "να επιδείξει η κυβέρνηση περισσότερα διαθέσιμα", εντάσσει και τη χθεσινή εντολή Χουλιαράκη στους φορείς να μεταφέρουν τα ταμειακά τους διαθέσιμα σε ειδικό λογαριασμό της Τράπεζας της Ελλάδος. Εκτιμά πάντως ότι η δέσμευση αυτή θα προκαλέσει αντιδράσεις, καθώς οι φορείς έχουν επενδυτικά προγράμματα, τρέχουν εργολαβίες, έχουν έκτακτες ανάγκες.
"Εάν υπάρξει μηχανισμός – σήμερα δεν υπάρχει – ο οποίος να επιτρέπει στους φορείς, εντός των προβλεπομένων ορίων, να παρέχουν τις υπηρεσίες τους στους πολίτες, το μέτρο θα μπορούσε να θεωρηθεί μια αναγκαία μεταρρύθμιση. Τώρα εισπράττεται ως ιδιοτροπία ή κίνηση εξαναγκασμού του κ. Χουλιαράκη και θα έχει αντιδράσεις", αναφέρει χαρακτηριστικά.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
- Το υπουργείο Οικονομικών πάτησε το κουμπί για την έξοδο στις αγορές. Συνιστά ωστόσο η έκδοση του 5ετούς ομολόγου επιστροφή στην κανονικότητα;
Η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη σε πολλαπλές εκδόσεις, μικρού μεγέθους, για την αναπλήρωση του μαξιλαριού. Η επιλογή του 2018 για έκδοση δεκαετούς ομολόγου («που θα αρέσει και στους αμερικάνους») αποδεικνύεται όχι μόνο λάθος, αλλά και ότι επιβράδυνε όποια εξέλιξη σχετικά με την έξοδο στις αγορές.
Η επιλογή της καθαρής εξόδου χωρίς πρόσβαση στις αγορές, ακόμη και με σχετικά κακούς όρους, είναι δυνητικά καταστροφική και μαξιλάρι οιουδήποτε μεγέθους χάνει γρήγορα την ασφαλιστική του αξία. Η έκδοση του πενταετούς ομολόγου δεν είναι παρά ένα μικρό βήμα στην πορεία προς κάποια κανονικότητα.
- Τι δείχνει η εντολή Χουλιαράκη όλοι οι φορείς της γενικής κυβέρνησης να μεταφέρουν τα ταμειακά τους διαθέσιμα σε ειδικό λογαριασμό της Τράπεζας της Ελλάδος;
Η κίνηση είναι κατ' εφαρμογή του άρθρου 80 του μεσοπρόθεσμου που ψηφίστηκε τον Ιούνιο. Πλην όμως, υπήρχε περιθώριο μέχρι το 2021 για τη μεταφορά και είναι παράξενο να βρεθεί η κυβέρνηση με τους δημάρχους απέναντί της προεκλογικά. Η μεταφορά είχε επιχειρηθεί και τον Σεπτέμβριο 2018.
Η κίνηση δείχνει πως η κυβέρνηση έχει ανάγκη να επιδεικνύει διαθέσιμα. Οι επιδόσεις των φορέων μπορεί να είναι που «προσφέρουν» το πρωτογενές πλεόνασμα της Γενικής Κυβέρνησης, οι πόροι τους όμως δεν είναι υπό την διαχείριση του ΥΠΟΙΚ, παρά μετά την κατάθεσή τους στην ΤτΕ.
- Αν δεν κάνω λάθος οι υποχρεώσεις της χώρας το πρώτο εξάμηνο 2019 ανέρχονται σε περίπου 7,7 δισ ευρώ. Αν λοιπόν ως τότε, αυτά τα χρήματα του «μαξιλαριού» δεν έχουν αναπληρωθεί, δεν θα σταλεί αρνητικό μήνυμα στις αγορές;
Το «προφίλ» των υποχρεώσεων είναι τέτοιο (αυτό που λέτε πως μέχρι τον Ιούνιο τα χρεολύσια είναι κοντά στα 8 δισ ευρώ) ώστε, εάν έχει απομειωθεί το μαξιλάρι χωρίς αναπλήρωση από τις αγορές έχει χάσει και την ασφαλιστική του αξία. Τα χρήματα των φορέων θα κατευθύνονται προς την «αγορά χρέους», την ικανοποίηση των απαιτήσεων ωριμάνσεων χρέους, ενώ τα δανεικά (15.7 δις ευρώ πριν την έκδοση του πενταετούς ομολόγου) παραμένουν ανέπαφα στο μαξιλάρι, υπό τη διαχείριση του ESM.
- Τι σημαίνει στην πράξη για τους φορείς του Δημοσίου να δεσμεύσουν τα ταμειακά τους διαθέσιμα στην Τράπεζα της Ελλάδας; Τα χρήματα αυτά μπορεί να τους λείψουν ; Πολιτικά αυτό δεν θα μπορούσε πχ σε κάποιους να προκαλέσει δυσαρέσκεια;
Η κεντρική διαχείριση των διαθεσίμων είναι σωστό μέτρο. Πιέζει η τρόικα από το 2012. Είναι παράλογο να επιδοτούνται από τον προϋπολογισμό οι φορείς με 24 δισ ευρώ το χρόνο και να έχουν αποθεματικά και διαθέσιμα πάνω από 40 δισ ευρώ.
Όμως το ουσιαστικό ζήτημα είναι η σωστή εκτέλεση των προϋπολογισμών των φορέων, ή να το πούμε αλλιώς, τι σημαίνει πραγματικά αυτό το «πλην των λειτουργικών αναγκών δεκαπενθημέρου».
Οι φορείς έχουν επενδυτικά προγράμματα, τρέχουν εργολαβίες, έχουν έκτακτες ανάγκες. Εάν υπάρξει μηχανισμός – σήμερα δεν υπάρχει – ο οποίος να επιτρέπει στους φορείς, εντός των προβλεπομένων ορίων, να παρέχουν τις υπηρεσίες τους στους πολίτες, το μέτρο θα μπορούσε να θεωρηθεί μια αναγκαία μεταρρύθμιση.
Τώρα εισπράττεται ως ιδιοτροπία ή κίνηση εξαναγκασμού του κ. Χουλιαράκη και θα έχει αντιδράσεις. Κάποιες εύλογες, γιατί όντως θα πάνε πίσω προγράμματα των φορέων, κάποιες πονηρές, γιατί η διαχείριση χρήματος είναι και ισχύς. Όπως προείπαμε, η μεταφορά είχε επιχειρηθεί πριν πέντε μήνες και «αποκρούσθηκε».
- Σχολιάστε μας και την προειδοποίηση της απόφασης ότι αν η διοίκηση κάποιου φορέα δεν συμμορφωθεί με την απόφαση, κινδυνεύει με καρατόμηση.
Η υποχρέωση μεταφοράς των διαθεσίμων υπάρχει από τις δύο ΠΝΠ Βαρουφάκη του 2015 κατά την αγωνιστική διαπραγμάτευση, όταν για να τραβήξει το σκοινί χρειαζόταν αποθέματα.
Έχει ψηφισθεί από 20/4/2015. Χωρίς πρόβλεψη ποινών και ρήτρες, έχει όριο η «εθελοντική συμμετοχή». Οι ποινές είναι επιβεβλημένες. Ας μην ξεφεύγουμε όμως. Συζητάμε για διοικήσεις τις οποίες έχει εγκαταστήσει και ελέγχει η ίδια αυτή κυβέρνηση. Για να διακρατήσει διαθέσιμα μια διοίκηση οργανισμού, πρέπει να μπορεί να αποδεικνύει πως τα χρειάζεται. Επαναλαμβάνω, η κίνηση Χουλιαράκη πάσχει κατά το ότι δεν υπάρχει μηχανισμός προσδιορισμού των διαθεσίμων. Η κατάσταση μπορεί να εκτραχυνθεί χωρίς ιδιαίτερο λόγο.
- Στη πράξη με την παραπάνω κίνηση πόσα χρήματα θα έχουν συγκεντρωθεί στο «μαξιλάρι»; Δηλαδή είμαστε με τα επιπλέον αυτά χρήματα, διασφαλισμένοι για ακόμη περισσότερο καιρό, εφόσον δεν καταφέρουμε να διασφαλίσουμε την άντληση κεφαλαίων από τις αγορές με αρκετές, έστω μικρές εκδόσεις;
Στις εμπορικές τράπεζες (δεν συμπεριλαμβάνεται το Ταμείο Παρακαταθηκών) ήταν κατατεθειμένα την 31/12/2018 σχεδόν 18 δισ. ευρώ της γενικής κυβέρνησης. Εξ αυτών, τα 12 δισ. περίπου της Κεντρικής Κυβέρνησης (υπουργεία κυρίως) και 6 δισ. ευρώ των φορέων και οργανισμών. Προφανώς, το τελευταίο ποσόν των 6 δισ. είναι το «επίμαχο».
Εκτίμησή μου είναι πως θα μπορούσαν να μεταφερθούν 4 δισ. ευρώ με κάποια προβλήματα τους πρώτους μήνες. Να σημειώσουμε πως ένα σοβαρό ζήτημα είναι η ευστάθεια του τραπεζικού συστήματος. Τα διαθέσιμα των οργανισμών, αλλά και της Κεντρικής Κυβέρνησης, ως καταθέσεις συνεισφέρουν στην κεφαλαιακή επάρκεια του τραπεζικού συστήματος. Ήδη από τις αρχές 2018, ο ΥΠΟΙΚ αύξησε τις καταθέσεις της κυβέρνησης κατά 4.2 δισ. ευρώ, ώστε να ισοσταθμίσει τα κεφαλαιακά κενά μετά την «καθαρή έξοδο».
Εκτιμώ πως συνολικά θα μπορούσαν να μεταφερθούν και να είναι επιδείξιμα ως μαξιλάρι, μεταξύ 7 και 10 δισ. ευρώ, με ένα μέρος αυτών να επιστρέφει με κάποιο καταθετικό σχήμα στις τράπεζες, ώστε να μην πληγεί η κεφαλαιακή τους επάρκεια. Ως εκ τούτου, το μαξιλάρι μπορεί να φθάσει τυπικά τα 33 με 36 δισ ευρώ (σε σχέση με το αρχικό των 26 δις του Σεπτεμβρίου).
- Θα μπορεί η κυβέρνηση να χρησιμοποιήσει χρήματα από αυτό για άλλες δράσεις, όπως πχ, για να ενισχύσει τις τράπεζες;
Με τα στοιχεία του Σεπτεμβρίου, 20,5 δισ από τα συνολικά 26 δισ ευρώ των διαθεσίμων του Δημοσίου, ήταν σε λογαριασμούς από τους οποίους δεν μπορεί να γίνει εκταμίευση χωρίς τη σύμφωνη γνώμη των δανειστών. Δεν είναι γνωστή η συμφωνία ή αμοιβαία κατανόηση κυβέρνησης και δανειστών σχετικά με τη διαχείριση του μαξιλαριού. Εάν οι πληρωμές γίνονται από τα διαθέσιμα, ενώ τα «δεσμευμένα» από τους δανειστές παραμένουν στο ύψος των 20 δισ ευρώ, δύσκολα θα μπορούσε να αναλάβει πρωτοβουλίες η ελληνική κυβέρνηση και να τις χρηματοδοτήσει. Μια περίπτωση όπως ενδεχόμενη κεφαλαιακή ενίσχυση του τραπεζικού συστήματος, εκτιμώ πως θα είναι αντικείμενο ευρύτερου προβληματισμού – στο Eurogroup και την ECB πρωτίστως.
