«Στο τέλος, η Ελλάδα θα πρέπει να σωθεί. Οι σοβαροί πολιτικοί θα πρέπει να πείσουν τους ψηφοφόρους ότι χρειάζονται περαιτέρω βελτιώσεις. Και οι ψηφοφόροι θα πρέπει να γίνουν λιγότερο αφελείς: όσο περισσότερα υπόσχονται οι πολιτικοί, τόσο πιο σκεπτικοί θα πρέπει να είναι οι ψηφοφόροι», αναφέρει ο πρώην πρόεδρος του Eurogroup, ο Ολλανδός Γερούν Ντάισελμπλουμ*, ο οποίος μιλάει στον «Φιλελεύθερο» για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας.
Συνέντευξη στον Ανδρέα Ζαμπούκα
- Κύριε Ντάισελμπλουμ, η Ελλάδα βγήκε πρόσφατα τις αγορές με την έκδοση πενταετούς ομολόγου. Ωστόσο, το κόστος δανεισμού για πέντε έτη είναι οκτώ φορές μεγαλύτερο από εκείνο της Πορτογαλίας, το οποίο ανέρχεται σε 0,47%. Τα πάντα δείχνουν ότι οι επενδυτές δεν εμπιστεύονται την ελληνική οικονομία και ότι η πιστοληπτική ικανότητα του κράτους είναι ακόμα σε χαμηλό επίπεδο. Ποια μέτρα πρέπει να ακολουθήσει για την προσέλκυση μακροπρόθεσμων επενδυτών και άμεσων ξένων επενδύσεων;
Η Ελλάδα έχει προχωρήσει πολύ, αλλά αυτό που οι μακροπρόθεσμοι επενδυτές αναζητούν είναι αξιοπιστία. Η δέσμευση να παραμείνει στη μεταρρύθμιση και να μην αντιστραφεί η σκληρή δουλειά της περασμένης περιόδου είναι κρίσιμη. Η πρόσφατη απόφαση για αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 11% σε ένα βήμα, ήταν αρκετά μεγάλο σοκ στις Βρυξέλλες και στις αγορές. Η γρήγορη άνοδος των μισθών, σε χρόνια πριν από την κρίση, είναι αυτό που έκανε την ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας να χαθεί. Θα κάνει και πάλι η Ελλάδα τα ίδια λάθη; Οι επενδυτές πάντως βρίσκονται σε επιφυλακή.
- Έπειτα από δεκαετή ύφεση, η ελληνική οικονομία προσπαθεί να ανακάμψει, αλλά η ανάπτυξη εξακολουθεί να είναι αναιμική. Τι πρέπει να κάνουν τόσο η σημερινή όσο και οι επόμενες κυβερνήσεις προκειμένου να επιτύχουν ρυθμούς ανάπτυξης άνω του 1,4%, που θα είναι το σχέδιο συμφωνίας της αγοράς για την περίοδο 2020-30; (2% για τα επόμενα δύο χρόνια)
Για να αυξηθεί η ανάπτυξη, το επιχειρηματικό κλίμα πρέπει να βελτιωθεί. Ένας συνδυασμός πολιτικών με σταδιακά μειωμένους φόρους, το άνοιγμα προστατευόμενων επαγγελμάτων, ένα αξιόπιστο και αποτελεσματικό νομικό σύστημα και μια αξιόπιστη κυβέρνηση είναι απαραίτητες προϋποθέσεις για να προχωρήσετε.
- Συμφωνείτε με εκείνους που υποστηρίζουν ότι οι προσεχείς ευρωπαϊκές εκλογές θα θεωρηθούν δημοψήφισμα για το κοινό μέλλον της Ένωσης; Βλέπετε κινδύνους που προκύπτουν από την άνοδο των λαϊκιστών;
Κάθε εκλογή καθορίζει το εγγύς μέλλον. Αλλά «η άνοδος του λαϊκισμού» δεν θα απειλήσει την υγιή πλειοψηφία των μετριοπαθών κομμάτων που θέλουν να βελτιώσουν την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο μόνος πραγματικός κίνδυνος είναι ότι τα ίδια τα συγκροτημένα κόμματα παραλύουν από τον φόβο του λαϊκισμού. Θα έπρεπε τα ίδια να διαθέτουν μια πιο συγκροτημένη στρατηγική, ένα σχέδιο εκσυγχρονισμού της κοινωνίας και μια προοπτική για το μέλλον των χωρών τους και της Ευρώπης. Ο φόβος προς τον λαϊκισμό δημιουργεί περισσότερα προβλήματα. Δεν αρκούν οι αφορισμοί για να κάνουμε τους πολίτες της Ευρώπης να αισθανθούν πιο ασφαλείς και να μην επιλέξουν τους λαϊκιστές όταν φτάσουν στην κάλπη.
- Οι αναλυτές της IHS Markit προβλέπουν ότι το ελληνικό ΑΕΠ δεν θα ανακάμψει σε επίπεδα προ της κρίσης πριν από το 2040. Μπορείτε να στείλετε ένα αισιόδοξο μήνυμα στον ελληνικό λαό;
Να προσέχεις τι εύχεσαι. Η οικονομία πριν από την κρίση δεν ήταν βιώσιμη από πολλές απόψεις. Όλοι έχουμε δει τις ζημιές που έγιναν. Ας δημιουργήσουμε μια σταθερή πορεία ανάπτυξης, βελτιώνοντας τη δυνητική ανάπτυξη και προσελκύοντας την εμπιστοσύνη των επενδυτών στην Ελλάδα.
- Στο βιβλίο σας «Η κρίση στο ευρώ», εξηγείτε πώς η Ευρώπη έχει ισορροπήσει στο χείλος του βράχου και πώς κατάφερε να επιβιώσει. Τώρα που δεν είστε πλέον πρόεδρος της Eurogroup, θα θέλατε να ερμηνεύσετε γιατί οι Ευρωπαίοι εταίροι βοήθησαν μόνο στη διάσωση της Ελλάδας, αλλά δεν έπεισαν την ελληνική κυβέρνηση να απελευθερώσει την οικονομία από τα προβλήματα του παρελθόντος;
Όπως γνωρίζετε, τα μεταγενέστερα προγράμματα περιείχαν έναν μακρύ κατάλογο μέτρων για την αντιμετώπιση της αναποτελεσματικότητας σε όλες τις πτυχές της οικονομίας και του δημόσιου τομέα. Ορισμένα εφαρμόστηκαν σοβαρά, πολλά εφαρμόστηκαν μόνο σε χαρτί. Η μεταρρύθμιση μιας χώρας από έξω, χωρίς σωστή ιδιοκτησία μέσα, είναι σχεδόν μια αποστολή αδύνατη.
Στο τέλος η Ελλάδα θα πρέπει να σωθεί. Οι σοβαροί πολιτικοί θα πρέπει να πείσουν τους ψηφοφόρους ότι χρειάζονται περαιτέρω βελτιώσεις. Και οι ψηφοφόροι θα πρέπει να γίνουν λιγότερο αφελείς: όσο περισσότερα υπόσχονται οι πολιτικοί, τόσο πιο σκεπτικοί θα πρέπει να είναι οι ψηφοφόροι.
*O Γερούν Ντάισελμπλουμ είναι ομιλητής στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών στην ενότητα What's next for the European Banks που θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή, 1 Μαρτίου 2019 στο Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών.
Αναδημοσίευση από τον Φιλελεύθερο Παρασκευής 15 Φεβρουαρίου
