Τα πάντα πλέον εξαρτώνται από την στάση της Τουρκίας. Δεν υπάρχει περίπτωση η Τουρκία να συνεχίσει να λειτουργεί παραβατικά κατά δύο κρατών-μελών της ΕΕ, της Ελλάδας και της Κύπρου και να μην υπάρξει απολύτως καμία κύρωση, σημειώνει μέσω του liberal.gr ο επικεφαλής της αντιπροσωπείας της Ευρωπαικής Επιτροπής στην Ελλάδα Γιώργος Μαρκοπουλιώτης, μεταφέροντας την άποψη που επικρατεί στην ηγεσία της Κομισιόν, εφόσον αποδειχθεί ότι η απόσυρση του Oruc Reis δεν ήταν παρά ένας ακόμη τακτικισμός της Αγκυρας.
Επισημαίνει ότι η Τουρκία απομακρύνεται από την Ευρώπη, ότι στόχος της είναι να την επαναφέρει σε ένα δυτικόστροφο οπτικό πεδίο και ότι αν αποτύχει, τότε θα πρέπει να ληφθούν άλλες αποφάσεις. «Δεν είναι δυνατόν να συνεχίσει για καιρό να υπάρχει στην πόρτα της Ευρώπης μια Τουρκία που απειλεί και προκαλεί Και μην ξεχνάτε και την οικονομική διάσταση. Η κατάσταση στην τουρκική οικονομία συνεχώς επιδεινώνεται», σημειώνει ο κ. Μαρκοπουλιώτης για το πως οι εξελίξεις στην τουρκική οικονομία συνδέονται άρρηκτα με τα παραπάνω.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
- Καθώς Ελλάδα και Τουρκία κατέληξαν σε συμφωνία για έναρξη διερευνητικών συνομιλιών, το ερώτημα είναι ποια θα είναι η στάση της Ευρώπης, κατά την Σύνοδο Κορυφής της 1ης-2ας Οκτωβρίου απέναντι στην Τουρκία. Θα σταλεί ένα μήνυμα πυγμής προς την Αγκυρα;
Τα όσα είπε την περασμένη εβδομάδα η πρόεδρος της Κομισιόν ότι τίποτα δεν δικαιολογεί την προσπάθεια εκφοβισμού των γειτόνων και ότι «τα κράτη-μέλη της ΕΕ, Κύπρος και η Ελλάδα πάντοτε μπορούν να υπολογίζουν σε πλήρη αλληλεγγύη», ήταν ξεκάθαρα. Η Τουρκία είναι ένας κοντινός γείτονας της Ευρώπης. Απομακρύνεται όμως από την Ευρώπη. Το δικό μου σχόλιο είναι ότι για αυτό το φαινόμενο δεν ευθύνεται η Ευρώπη . Η απόσυρση του Oruc Reis ήταν απαραίτητη για να δημιουργηθεί ένας χώρος διαλόγου, αλλά προφανώς δεν αρκεί. Η μπάλα βρίσκεται στο γήπεδο της Τουρκίας. Πρέπει να δείξει ότι η απόσυρση του Oruc Reis δεν ήταν απλά ένας τακτικισμός και ότι θα έχει συνέχεια.
- Aν δηλαδή στο αμέσως προσεχές διάστημα η Τουρκία επιβεβαιώσει στην πράξη όσους υποστηρίζουν ότι απέσυρε το Oruc Reis μόνο και μόνο για να αποφύγει την σημερινή δυσάρεστη συζήτηση για κυρώσεις, τι θα πράξει η ΕΕ;
Η συζήτηση για τις κυρώσεις γίνεται και όλα εξαρτώνται από την στάση της Τουρκίας. Δεν υπάρχει περίπτωση η Τουρκία να συνεχίσει αυτή την στάση σε βάρος των κυριαρχικών δικαιωμάτων δύο κρατών-μελών της ΕΕ, της Ελλάδας και της Κύπρου και να μην υπάρξει απολύτως καμία κύρωση. Θα επαναλάβω όμως τη δήλωση της Προέδρου Von der Leyen πως η Κύπρος και η Ελλάδα μπορούν πάντα να βασίζονται στην πλήρη αλληλεγγύη της Ευρώπης για την προστασία των νόμιμων κυριαρχικών τους δικαιωμάτων. Σίγουρα είναι προς το συμφέρον όλων να εξαντλούμε όποιο χώρο διαλόγου υπάρχει. Σε τελική ανάλυση η ΕΕ είναι μια ήρεμη δύναμη των 500 εκατ. αλλά μην ξεχνάμε ότι είναι δύναμη.
- Τι γίνεται όμως με την Κύπρο, όπου συστηματικά παραβιάζεται η κυριαρχία της, με την Τουρκία να έχει σε ισχύ δύο NAVTEX για παράνομες έρευνες και γεωτρήσεις από το Yavuz και το Barbaros;
Όταν παραβιάζονται θεμελιώδη δικαιώματα ενός κράτους μέλους είναι προφανές ότι προκύπτει το ζήτημα των κυρώσεων. Ούτε μπορεί να αποτελεί άλλοθι η πολυπλοκότητα του Κυπριακού για να μην εισακούγεται το αίτημα της Λευκωσίας όταν παραβιάζεται η κυριαρχία της. Ένα θεμελιώδες ζήτημα που έχει δημιουργήσει προβλήματα και στην Τουρκία είναι η συστηματική επίμονη και παντοτινή απαίτηση των ευρωπαϊκών θεσμών μπροστά σε μια σειρά αιτημάτων της Άγκυρας, να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία.
- Εντέλει έχει αντιληφθεί η Ευρώπη την απειλή που συνιστά η αναθεωρητική Τουρκία για την ίδια;
Το έχει αντιληφθεί, ωστόσο η απάντηση στο ερώτημα δεν είναι εύκολη. Προφανώς και η Ευρώπη θέλει μια Τουρκία που να κοιτάζει προς την Δύση, κάτι που δεν συμβαίνει. Στόχος της Ευρώπης είναι να την φέρει πιο κοντά της, όχι να την διώξει πιο μακριά. Το αν θα πετύχει να την επαναφέρει σε ένα πιο δυτικόστροφο οπτικό πεδίο είναι άγνωστο. Προσωπικά πιστεύω ότι θα τα καταφέρουμε. Αν αποτύχουμε, τότε θα ληφθούν άλλες αποφάσεις.
Δεν είναι δυνατόν να συνεχίσει για καιρό να υπάρχει στην πόρτα της Ευρώπης μια Τουρκία που απειλεί και προκαλεί, όπως κάνει σήμερα η Τουρκία. Και μην ξεχνάτε και την οικονομική διάσταση. Η κατάσταση στην τουρκική οικονομία συνεχώς επιδεινώνεται.
- Αυτό ωστόσο δεν φαίνεται προς ώρας να επηρεάζει την στρατηγική κατεύθυνση της τουρκικής πολιτικής…
Τον Μάρτιο του 2012 όταν υπηρετούσα στην Κύπρο, ένα ευρώ ισούνταν με 2,40 τουρκικές λίρες. Σήμερα ένα ευρώ ισούται με σχεδόν 9 τουρκικές λίρες. Σε ό,τι αφορά τα προϊόντα που η Τουρκία χρειάζεται να εισάγει, η υποτίμηση δημιουργεί ένα θέμα, το οποίο ολοένα μεγαλώνει. Μέσα σε οκτώ χρόνια, η τουρκική λίρα έχει χάσει τέσσερις φορές την αξία της σε σχέση με άλλα παγκόσμια νομίσματα. Επομένως, αν αντλήσουμε διδάγματα από άλλες χώρες, θα σας πω ότι η υγεία της οικονομίας είναι απαραίτητη για την υγεία της κοινωνίας και της πολιτικής, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
- Στο μεταναστευτικό η Ευρώπη θα σταθεί στο ύψος της;
Εκτιμώ ότι ναι. Η Πρόεδρος είπε στο λόγο της ότι όλες οι χώρες-μέλη πρέπει να βάλουν πλάτη. Είναι μια ευρωπαϊκή πρόκληση και όλα τα κράτη μέλη πρέπει να επωμιστούν το μερίδιο που τους αναλογεί. Δεν χρειάζεται να πρέπει να προηγηθεί μια πυρκαγιά για να μας υπενθυμίσει ότι η Ευρώπη οφείλει να δρα με ενότητα. Χρειάζεται περισσότερο θάρρος από τις χώρες-μέλη, ταχύτερα αντανακλαστικά και η ΕΕ να αναλαμβάνει δράση πιο συχνά με ενισχυμένη πλειοψηφία αντί ομοφωνίας.
- Ας πάμε στο θέμα που απασχολεί περισσότερο από κάθε άλλο αυτή την στιγμή τους Ευρωπαίους, το δεύτερο αυτό κύμα πανδημίας. Πόσο θα επηρεάσει τα σενάρια ανάκαμψης στην Ευρώπη;
Καταρχήν είναι στο χέρι κάθε κυβέρνησης για το είδος των περιοριστικών μέτρων που θα αποφασίσει να επιβάλει. Από εκεί και πέρα, έχει σημασία να κοιτάζουμε την μετά COVID εποχή.
Δηλαδή την απόφαση για αναστολή των δημοσιονομικών κανόνων και του Συμφώνου Σταθερότητας, καθώς οι χώρες χρειάζονται χρήματα για να στηρίξουν τις οικονομίες τους, καθώς και το πακέτο των 1,75 τρισ. ευρώ - εκ των οποίων 1 τρισ. αφορούν τον τακτικό κοινοτικό προϋπολογισμό και 750 δισ το Ταμείο Ανάκαμψης.
Στην περίπτωση της Ελλάδας το πακέτο θα ξεπεράσει τα 70 δισ. ευρώ για την επόμενη επταετία. Δηλαδή 10 δισ. ευρώ το χρόνο ή 5%-6% του εθνικού ΑΕΠ. Το στοίχημα επομένως για το πως θα αξιοποιήσει η Ελλάδα τα παραπάνω κονδύλια βρίσκεται στα χέρια της ελληνικής κυβέρνησης, αξιοποιώντας τα λάθη του παρελθόντος. Τα τελευταία τριάντα χρόνια η χώρα έχει εισπράξει περί τα 200 δισ. ευρώ ως περιφερειακές ενισχύσεις. Άρα, ακόμη και καθυστερήσουν οι εκταμιεύσεις των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, υπάρχουν προβλέψεις για χρηματοδοτήσεις - «γέφυρα», προκειμένου να έρθουν πιο μπροστά κάποια κονδύλια και θα καλύψουν ανάγκες της οικονομίας, τις οποίες έχει προκαλέσει η πανδημία. Έπειτα εξαιρετικά σημαντικό είναι τα σκέλη της πράσινης συμφωνίας και της ψηφιοποίησης, στα οποία η Ελλάδα ποντάρει πολλά.
Σας τα λέω αυτά γιατί δείχνουν ότι οι οιωνοί είναι καλύτεροι όσον αφορά την διαθεσιμότητα των πόρων. Τα πάντα εξαρτώνται από την μέγιστη δυνατή αξιοποίηση αυτών των κεφαλαίων. Να μην υπάρξει μια διασπάθιση σε μικρά και επιμέρους projects, μεταξύ τους ασύνδετα.
Συνυπολογίστε στα παραπάνω και την απόφαση της ΕΕ να θωρακιστεί περατέρω απέναντι σε πανδημίες, μέσω της δημιουργίας μιας ένωσης υγείας. Αυτό συνεπάγεται αύξηση χρηματοδοτήσεων και δημιουργίας ενός οργανισμού έρευνας βιοατρικής, όπως είπε η Ουρσουλα Φον Ντερ Λάινεν στην ομιλία της για «Την Κατάσταση της Ένωσης».
