Της Μαίρης Βενέτη
Την 1η Φεβρουαρίου του 2019 μεταξύ της ΕΕ και της Ιαπωνίας υπογράφηκε η συμφωνία οικονομικής εταιρικής σχέσης, εφεξής ΣΟΕΣ.
Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, είχε δηλώσει χαρακτηριστικά: «Η Ευρώπη και η Ιαπωνία στέλνουν ένα μήνυμα στον κόσμο σχετικά με το μέλλον του ανοικτού και δίκαιου εμπορίου.
Ανοίγουμε μια νέα αγορά στην οποία ζουν 635 εκατομμύρια άνθρωποι και που αντιπροσωπεύει σχεδόν το ένα τρίτο του παγκόσμιου ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος, φέρνοντας τους λαούς της Ευρώπης και της Ιαπωνίας πιο κοντά από ποτέ.
Η νέα συμφωνία θα προσφέρει στους καταναλωτές περισσότερες επιλογές και χαμηλότερες τιμές· θα προστατεύσει σημαντικά ευρωπαϊκά προϊόντα στην Ιαπωνία και αντίστροφα, όπως το αυστριακό Tiroler Speck ή το βόειο κρέας Kobe· θα δώσει στις μικρές επιχειρήσεις και των δύο μερών την ευκαιρία να επεκταθούν σε μια εντελώς νέα αγορά· θα έχει ως αποτέλεσμα οι ευρωπαϊκές εταιρείες να εξοικονομούν ετησίως 1 δισ. ευρώ σε δασμούς και θα δώσει ισχυρή ώθηση στο μεταξύ μας εμπόριο.
Βάση της ΣΟΕΣ λοιπόν, από τις αρχές του 2019 οι επιχειρήσεις και οι καταναλωτές σε ολόκληρη την Ευρώπη και την Ιαπωνία μπορούν να επωφεληθούν από τη μεγαλύτερη ζώνη ελεύθερων εμπορικών συναλλαγών στον κόσμο, ενώ όταν η συμφωνία τεθεί σε πλήρη ισχύ, αναμένεται σύμφωνα με τους επίσημους υπολογισμούς, να αυξήσει τις ετήσιες εξαγωγές της ΕΕ προς την Ιαπωνία έως και 13,2%, ποσοστό που μεταφράζεται σε 13,5 δισ. ευρώ.
Χτες, η ΕΕ και η Ιαπωνία προχώρησαν άλλο ένα βήμα, εξίσου σημαντικό.
Ο Ιάπωνας πρωθυπουργός Σίνζο Άμπε και ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, υπέγραψαν συμφωνία μέσω της οποίας η Ιαπωνία παίρνει και επισήμως το χρυσό εισιτήριο στο νέο σχέδιο συνδεσιμότητας ΕΕ και Ασίας.
Πρόκειται στην ουσία για μια συμφωνία υποδομών, που θα εξασφαλίσει τον συντονισμό όχι μόνο ψηφιακών έργων, αλλά και έργων μεταφοράς και ενέργειας.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα στηρίξει εμπράκτως τη νέα συμφωνία με 60 δισ. ευρώ μέσω ενός ευρωπαϊκού ταμείου εγγυήσεων, ενώ στο πλευρό της συμφωνίας προγραμματίζεται να σταθούν και ένα πλήθος αναπτυξιακών τραπεζών και ιδιωτών επενδυτών.
Τα κίνητρα της συμφωνίας δεν είναι μόνο οικονομικά
Η νέα συμφωνία μεταξύ ΕΕ και Ιαπωνίας δεν προέκυψε μόνο από την επιθυμία των δύο χωρών για οικονομικά οφέλη και συνέργιες.
Κάτι που φαίνεται ξεκάθαρα στις δηλώσεις του Ιάπωνα πρωθυπουργού σε φόρουμ στις Βρυξέλλες: « Είτε πρόκειται για έναν μόνο δρόμο ή ένα μόνο λιμάνι, όταν η ΕΕ και η Ιαπωνία αναλαμβάνουν κάτι, είναι σε θέση να δημιουργήσουν μια
αειφόρο και βασισμένη σε κανόνες συνδεσιμότητα από τον Ινδικό-Ειρηνικό έως τα δυτικά Βαλκάνια και την Αφρική. .....Η θαλάσσια διαδρομή που οδηγεί στη Μεσόγειο και τον Ατλαντικό πρέπει να είναι ανοικτή.»
Η σημειολογία της τελευταίας φράσης είναι κάτι παραπάνω από φανερή.
Καθώς η Κίνα από το 2013 ξεκίνησε την υλοποίηση του οράματος «Μια ζώνη ένας δρόμος», άρχισε να υλοποιεί κατασκευαστικά έργα σε πάνω από 60 χώρες.
Βασική της επιδίωξη ήταν και παραμένει ένα δίκτυο χερσαίων και θαλάσσιων συνδέσεων που θα περιλαμβάνει τη Νοτιοανατολική και Κεντρική Ασία, τη Μέση Ανατολή, την Ευρώπη και την Αφρική.
Η επιδίωξη αυτή όμως ανησυχεί εδώ και καιρό την Ευρώπη, με βασική ένσταση τα προβλήματα που δημιουργεί το κινεζικό επενδυτικό μοντέλο.
Ελέω του μοντέλου αυτού, φτωχές χώρες σε όλη την Ασία, την Αφρική, αλλά και στα Βαλκάνια, έχουν σπεύσει να εξασφαλίσουν ελκυστικά δάνεια από την Κίνα για γέφυρες, τούνελ ή οδικές αρτηρίες, καθιστώντας τις χώρες αυτές εξαρτημένες από την Κίνα. Το χειρότερο όμως είναι ότι πολλές από αυτές τις χώρες δεν μπορούν στην πραγματικότητα ν' αντέξουν οικονομικά αυτά τα έργα υποδομής, με αποτέλεσμα να βουλιάζουν στα χρέη.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το Μαυροβούνιο, το οποίο έλαβε κινέζικη χρηματοδότηση για την κατασκευή αυτοκινητόδρομου που θα συνέδεε τις ακτές της Αδριατικής του Μαυροβουνίου με τη γειτονική Σερβία.
Το συγκεκριμένο έργο όμως έχει αυξήσει τόσο πολύ το χρέος του Μαυροβουνίου, που πρόσφατα το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αποφάνθηκε ότι η χώρα δεν έχει τη δυνατότητα να τ'ολοκληρώσει.
Αυτούς ακριβώς τους προβληματισμούς «φωτογράφισαν» και τα λόγια του Γιούνκερ κατά την σύναψη της νέας συμφωνίας με την Ιαπωνία, όταν δεσμεύτηκε να βοηθήσει να δημιουργηθούν υποδομές «χωρίς βουνά χρέους» ή την εξάρτηση «από μία μόνο χώρα».
Πιο αριστοτεχνικά καλυμμένη αναφορά στα έργα που ξεκίνησαν βασιζόμενα στην κινεζική χρηματοδότηση, χωρίς όμως πολλές χώρες να μπορούν να τ'αντέξουν, δεν μπορούσε να γίνει.
Άλλο ένα πεδίο ενστάσεων με τις κινέζικες πρακτικές είναι τα αυστηρότερα περιβαλλοντικά πρότυπα, τα οποία η Κίνα δεν φαίνεται διατεθειμένη να υιοθετήσει, αλλά για την Ιαπωνία και ακόμα περισσότερο για την ΕΕ, αποτελούν βασική προϋπόθεση λόγω της δέσμευσης τους να προστατέψουν τον πλανήτη από την κλιματική αλλαγή.
Η συγκεκριμένη λοιπόν συμφωνία έχει πολυεπίπεδη σημειολογία, καθώς αποδεικνύει ότι το εμπόριο δεν αφορά μόνο ποσοστώσεις, δασμούς και δισεκατομμύρια.
Αφορά αξίες, αρχές και όρους δίκαιης μεταχείρισης, που με τη σειρά τους εξασφαλίζουν την εργασία, την ασφάλεια, το κλίμα και την προστασία των καταναλωτών.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή, ή προτροπή για αγορά ή πώληση των αναφερομένων προϊόντων.
Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται, βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δεν δίνεται ότι είναι ακριβείς ή πλήρεις και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες
