Του Κώστα Παπουτσάκη*
Το ερχόμενο Σάββατο στην πλατεία Συντάγματος θα διεξαχθεί άλλο ένα Φεστιβάλ Υπερηφάνειας. που, εδώ και 14 χρόνια, έχει γίνει πλέον ένας καθιερωμένος θεσμός. Φέτος έρχεται με κεντρικό σύνθημα τη λέξη «ΠΑΡΟΥΣΑ». Μήνυμά του είναι η ανάδειξη κάθε θηλυκότητας που κρύφτηκε, καταπιέστηκε και δεν εκφράστηκε. Αυτές τις μέρες πολλά θα γραφτούν και θα ακουστούν είτε υπέρ, είτε κατά της διοργάνωσης. Το σύνθημα «ΠΑΡΟΥΣΑ» θα ξεσηκώσει και θα συνεπάρει μια μερίδα πληθυσμού, την ίδια στιγμή που μια άλλη κατηγορία κόσμου θα δηλώσει ότι «μια τέτοια γιορτή προκαλεί», «οι γκέι ήδη απολαμβάνουν δικαιώματα, δεν μπορούν να ζητούν κι άλλα», «δε μας νοιάζει τι κάνουν στο κρεβάτι τους, δε θέλουμε σε δημόσια θέα να τους βλέπουμε», «οι γκέι είναι ακατάλληλοι για το γονεϊκό ρόλο» και άλλα πολλά.
Σκεπτόμενος το πώς θα χωρέσω την αγάπη για την ελευθερία και τα δικαιώματα στις γραμμές αυτού του άρθρου και για το πώς θα μπορούσα να υπερασπιστώ τη διεξαγωγή μιας γιορτής που κάποιους ενοχλεί, θυμήθηκα μια σχετικά πρόσφατη υπόθεση περιστολής της ελευθερίας. Πριν λίγους μήνες, το πιο γνωστό μέσο κοινωνικής δικτύωσης ήρθε στο φως της επικαιρότητας με μια ιστορία λογοκρισίας, απαγόρευσης και μπλοκαρίσματος. Συγκεκριμένα, το facebook μπλόκαρε το ανέβασμα μιας διαδικτυακής διαφημιστικής καμπάνιας, η οποία χρησιμοποιούσε το διάσημο πίνακα του Ευγένιου Ντελακρουά «Η Ελευθερία οδηγεί το λαό». Η απαγόρευση έγινε επειδή ο πίνακας απεικονίζει μια γυμνόστηθη γυναίκα - που δεν είναι άλλη από τη Μαριάν, το εθνικό σύμβολο της Γαλλικής Δημοκρατίας - να κρατά τη γαλλική σημαία. Με το αιτιολογικό ότι η εταιρεία του facebook δεν μπορεί να δείχνει γυμνό, η διαφήμιση μπλοκαρίστηκε ένα μόλις τέταρτο μετά τη δημοσίευσή της.
Η Ελευθερία είναι όνομα γένους θηλυκού. Ο Ντελακρουά την απεικόνισε με τη μορφή γυμνόστηθης γυναίκας. Ακόμα όμως και ζωγραφισμένη, η θηλυκότητα αυτή έπεσε θύμα απαγόρευσης. Για να μην «προκαλέσει», έπρεπε να μπλοκαριστεί. Να, λοιπόν, τελικά που ίσως είναι περισσότερο επίκαιρο από ποτέ να δώσουμε αυτό το Σάββατο μια ευκαιρία γιορτής στην καταπιεσμένη, λογοκριμένη και φιμωμένη θηλυκότητα. Δυστυχώς, καταφέρνουμε να τραυματίζουμε τη θηλυκότητα πάμπολες φορές. Πρωτίστως, όταν καταφεύγουμε στο μισογυνισμό. Όταν δεν αναγνωρίζουμε το επιτυχημένο παράδειγμα πολλών γυναικών που διαπρέπουν στον πολιτικό και επιχειρηματικό τομέα. Όταν θυμώνουμε γιατί τόλμησαν να τα καταφέρουν σε παραδοσιακά αντρικούς επαγγελματικούς ρόλους. Τραυματίζουμε τη θηλυκότητα όταν δεν αναγνωρίζουμε τη θηλυκή διάσταση ενός αντρικού χαρακτήρα. Όταν λέμε σε έναν άντρα «μην κάνεις σα γυναίκα» ή «δεν έχεις το γυναικείο ένστικτο για να μεγαλώσεις σωστά ένα υιοθετημένο παιδί».
Σαν συμπλήρωμα τέτοιων παραδειγμάτων, τραυματίζουμε την ίδια την έννοια της Ελευθερίας όταν συνεχίζουμε να κατατάσσουμε τα διεμφυλικά άτομα σε πολίτες δεύτερης κατηγορίας. Όταν αρνούμαστε την ουσιαστική ορατότητα στα ομόφυλα ζευγάρια. Όταν την ίδια στιγμή που η Ελλάδα αναλαμβάνει φέτος τη διοργάνωση του εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρα Εθελοντή Αιμοδότη, συνεχίζεται ο αποκλεισμός της ομοφυλοφιλικής κοινότητας από την εθελοντική αιμοδοσία. Την τραυματίζουμε ακόμη κι όταν το ίδιο το διαφημιστικό σποτ του AthensPride υπόκειται σε χρονικούς περιορισμούς προβολής, κατ'' απόφαση του ΕΣΡ, με τη δικαιολογία ότι «προκαλεί σύγχυση σε ανηλίκους». Με τη δικαιολογία ότι προκαλεί, όπως η Ελευθερία του Ντελακρουά.
Το πολιτικό κόμμα Φιλελεύθερη Συμμαχία, από την ίδρυσή του (2007) έως σήμερα, προτάσσει το μήνυμα για αυθόρμητη παροχή ελευθεριών και διεύρυνση δικαιωμάτων. Ασπάζεται το μήνυμα ότι τα δικαιώματα της LGBTQI κοινότητας διασφαλίζονται αποτελεσματικά σε κοινωνίες με οικονομική και επιχειρηματική ελευθερία και σε περιβάλλον κράτους δικαίου. Επισημαίνει ότι η λογοκρισία και οι απαγορεύσεις, όταν καλλιεργούνται πάνω στο έδαφος του φόβου για το διαφορετικό, είναι οι εχθροί της ανοικτής κοινωνίας. Η Φιλελεύθερη Συμμαχία θα δηλώσει και αυτή τη χρονιά την παρουσία της στη διοργάνωση του Pride και καλεί όλους τους φιλελεύθερους πολίτες να συμμετέχουν σε αυτή την πολύχρωμη γιορτή.
*Ο Κώστας Παπουτσάκης είναι κοινωνιολόγος και μέλος της Φιλελεύθερης Συμμαχίας.
Φωτογραφία: Intimenews
