Του Κωνσταντίνου Χαροκόπου*
Στην Ελλάδα οι ευρωεκλογές θεωρούνται απλά πρόδρομες εθνικές εκλογές, ή ευκαιρία χαλαρής ψήφου, ή έκφραση δυσαρέσκειας. Όμως οι αποφάσεις, τις οποίες καλούνται να λάβουν οι χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σχετικά με τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό για την περίοδο 2012 – 2027, δίνουν άλλη διάσταση στην αξία της ψήφου των ευρωεκλογών.
Λίγο πολύ σε όλο το ευρωπαϊκό πολιτικό φάσμα επικρατούν απόψεις που ρέπουν περισσότερο προς την σοσιαλδημοκρατία, προς τον κρατισμό, υιοθετώντας καταγγελτικές φωνές κατά του καπιταλισμού. Έτσι υιοθετούνται τα γνωστά επιχειρήματα της κρίσης του καπιταλιστικού συστήματος, της διεύρυνσης της ανισότητας, της αναγκαιότητας για μια ευρύτερη αναδιανομή εισοδήματος και όλα αυτά, στο όνομα της σωτηρίας του ίδιου του καπιταλισμού και της οικονομίας όπως την γνώρισε η Ευρωπαϊκή ήπειρος και γενικότερα η Δύση, από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά.
Το οξύμωρο είναι πως αυτή την φορά, την πρωτοβουλία της έκφρασης των αμφιβολιών για το μέλλον του συστήματος δεν την έχουν οι πολιτικοί, αλλά οργανισμοί όπως το ΔΝΤ, ο ΟΟΣΑ, η Διεθνής Τράπεζα και οι δισεκατομμυριούχοι ιδιοκτήτες μεγάλων επιχειρήσεων και ακριβοπληρωμένα στελέχη της αγοράς χρήματος και κεφαλαίων. Δηλαδή παράγοντες που εν πολλοίς, έχουν φέρει την παγκόσμια οικονομία στην θέση και στην κατάσταση που βρίσκεται σήμερα.
Οι πολιτικοί δείχνουν να θέτουν ψηλά στην ατζέντα τους, αρχές και θέματα για την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη, τα ανθρώπινα δικαιώματα, το κράτος πρόνοιας, τα έργα υποδομών, το μεταναστευτικό, την κοινωνική ασφάλιση, τις συνθήκες εργασίας, την πράσινη οικονομία και άλλα. Οι μεταβολές όμως που έχουν επιβληθεί στην αγορά εργασίας ως αναγκαιότητα για την επιβίωση του ασφαλιστικού συστήματος, παρ' όλο που ήταν αναγκαίες για τη βιωσιμότητα του συστήματος και την ευημερία των εργαζομένων έχουν προκαλέσει δυσαρέσκεια. Η παράταση του επαγγελματικού βίου που και αυτή είναι αναγκαία λόγω των δημογραφικών αλλαγών και των οικονομικών εξελίξεων, αντιμετωπίζεται και αυτή αρνητικά.
Μήπως όμως τελικά η κρίση του καπιταλιστικού συστήματος που με τόση ένταση προσδιορίζουν και καταγγέλλουν οι πολιτικοί και οι υψηλόβαθμοι προϊστάμενοι οργανισμών και επιχειρήσεων, δεν είναι κρίση του συστήματος, αλλά κρίση της Δύσης; Μήπως αυτό που βιώνουμε είναι αποτέλεσμα της μεταφοράς του διεθνούς κέντρου βάρους της παγκόσμιας οικονομίας και της ενιαίας αγοράς, από τη Δύση στην Ανατολή; Μήπως η μείωση των εισοδημάτων στη Δύση, οφείλεται στην αύξηση των εισοδημάτων στην Ανατολή; Μήπως οι καταγγελίες για την συρρίκνωση της μεσαίας τάξης στη Δύση, θα έπρεπε να βρουν απαντήσεις στην καθημερινή διόγκωση της μεσαίας τάξης στην Ανατολή και των πληθυσμών της Νοτιοανατολικής Ασίας που καθημερινά ξεφεύγουν από τα επίπεδα της φτώχειας; Μήπως θα έπρεπε να γίνουν πρώτα αντιληπτές οι υπάρχουσες αντικειμενικές συνθήκες και οι αλλαγές που έχουν συντελεστεί, πριν ξεδιπλωθεί η ατζέντα 2021-2027;
Η Δύση αναγκαστικά θα πρέπει να συνειδητοποιήσει με οδύνη ίσως, πως τα μεγαλεία που έζησε, αποτελούν μέρος της ιστορίας της. Πως η θέση της, έτσι όπως είναι σήμερα, δεν εγγυάται απόλυτα την ανταγωνιστική επιβίωση της. Δυστυχώς οι αρχές πάνω στις οποίες δομήθηκε, δεν αποτελούν μέρος των προτεραιοτήτων των νέων ισχυρών και αναδυόμενων οικονομιών και κοινωνιών του πλανήτη. Στις χώρες αυτές, η πρώτη και άμεση προτεραιότητα είναι η ανάπτυξη της οικονομίας και η αύξηση και βελτίωση του βιοτικού επιπέδου. Θέματα όπως είναι η κοινωνική ασφάλιση, τα ανθρώπινα δικαιώματα, οι ίσες ευκαιρίες, το κράτος δικαίου και οι δημοκρατικοί θεσμοί, όπως τα έχουμε γνωρίσει στη Δύση, δεν βρίσκονται προς το παρόν στην ημερήσια διάταξη των χωρών αυτών. Αντιθέτως, οι χώρες αυτές επενδύουν πλέον κυρίαρχα, συστηματικά και μεθοδικά στην ανάπτυξη τους στον ψηφιακό κόσμο.
Οι εξωτερικές ισορροπίες ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και σε αυτόν τον κόσμο που ανατέλλει, αλλά και οι εσωτερικές ισορροπίες ανάμεσα στα κράτη μέλη της ΕΕ και τον κοινό στόχο, θα έπρεπε να απασχολούν τους ευρωπαίους πολίτες στο δρόμο προς τις εκλογές. Πολύ φοβάμαι, πως η ΕΕ κοιτάει το πως θα διανείμει το προϊόν που εκτιμά πως θα παράγει τα επόμενα χρόνια, σε ένα κόσμο τεκτονικών μεταβολών και αστραπιαίων εξελίξεων. Με τον τρόπο που πορεύεται όμως, το προϊόν αυτό, ούτε σίγουρο θα είναι, ούτε σταθερό.
*Ο αρθρογράφος είναι οικονομικός αναλυτής, με ειδίκευση στο σχεδιασμό σύνθετων επενδυτικών στρατηγικών.
Αποποίηση Ευθύνης: Το περιεχόμενο της στήλης, είναι καθαρά ενημερωτικό και πληροφοριακό και δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση επενδυτική συμβουλή, ούτε υποκίνηση για συμμετοχή σε οποιαδήποτε συναλλαγή. Ο αρθρογράφος δεν ευθύνεται για τυχόν επενδυτικές και λοιπές αποφάσεις που θα ληφθούν με βάση τις πληροφορίες αυτές.
