Των Ηλία και Γρηγόρη Παπαγεωργιάδη*
Χθες είδαμε τις πρώτες 3 τομές οικονομικής φύσεως που προτείνουμε. Ας δούμε σήμερα και τις 3 μη οικονομικές αλλαγές που μπορούν να κάνουν τη διαφορά για τη χώρα μας.
- Μείωση ενεργειακού και περιβαλλοντικού κόστους: Φθηνή θέρμανση και ηλεκτρικό ρεύμα!
Ανάλογα με το είδος του προϊόντος, σχεδόν κάθε προϊόν συμπεριλαμβάνει στο κόστος του 15 – 65% κόστος ενέργειας. Ακόμη και ο τουρισμός μας πληρώνει το αντίστοιχο ποσό, ειδικά αν κάποιο ξενοδοχείο θέλει να παραμείνει ανοικτό τον χειμώνα. Μέχρι σήμερα επιλέξαμε να κλείσουμε τα μάτια αγνοώντας τι συμβαίνει στην υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση και να επικεντρωθούμε στη μείωση του μισθολογικού κόστους, ενώ συνεχίζουμε να πληρώνουμε (πχ) το ακριβότερο κόστος στην Ευρώπη για το φυσικό αέριο.
Οι Ευρωπαίοι έλυσαν το πρόβλημα αλλιώς. Στήριξαν / προώθησαν με προτεραιότητα τη δημιουργία μονάδων Βιομάζας και Βιοαερίου, πριμοδοτώντας τη συμπαραγωγή ενέργειας. Με αυτόν τον τρόπο:
- Έδωσαν (έμμεσες) ενισχύσεις στις βιοτεχνίες και βιομηχανίες τους, χωρίς να παραβιάζουν την Ευρωπαϊκή νομοθεσία
- Μείωσαν το κόστος παραγωγής κατά 10 – 40%, χωρίς να ακουμπήσουν τους μισθούς
- «Ανάγκασαν» τους παραγωγούς να σεβαστούν το Περιβάλλον (εδώ ακόμη κλείνουμε τα μάτια μας στο πρόβλημα) και να αξιοποιήσουν τα λύματα / σκουπίδια για να καλύψουν τις ενεργειακές τους ανάγκες
- Δημιούργησαν εκατοντάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας
- Μετέτρεψαν κλάδους ολόκληρους από εισαγωγικούς σε εξαγωγικούς
- Θέρμαναν τις πόλεις τους φθηνά / πρόσφεραν φθηνή θέρμανση σε βιομηχανίες (όπου οι ανάγκες θέρμανσης μιας πόλης ήταν περιορισμένες)
- Έγιναν λιγότερο εξαρτημένες ενεργειακά
«Μα και στην Ελλάδα υπάρχουν επιδοτήσεις, όμως δεν έγιναν πολλές μονάδες». Σωστά. Δεν έγιναν γιατί μέχρι σήμερα το Ελληνικό Κράτος αντιμετωπίζει τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας κυρίως ως μέσο για να πετύχουμε τον στόχο μείωσης των ρύπων και όχι ως μέσο για να κάνουμε καλύτερη τη ζωή μας και να αναδιατάξουμε την εθνική μας Παραγωγή. Επίσης μέχρι τώρα στο θέμα του Περιβάλλοντος προτιμάμε να πληρώνουμε πρόστιμα και να μην εφαρμόζουμε τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες. Αν όμως δεν βάλουμε στην εξίσωση τη μείωση του ενεργειακού και περιβαλλοντικού κόστους, θα συνεχίσουμε να ψάχνουμε την Εξωστρέφεια, ενώ θα καταδικάζουμε το 99% των παραγωγών σε πληρωμή υπέρογκου κόστους παραγωγής.
- Απόλυτη προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων
Η χώρα μας συνεχίζει να χάνει εκατοντάδες εκατομμύρια τον χρόνο από τη μη αποτελεσματική προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων. Χάνουμε όμως και σε δύο ακόμη μέτωπα:
- Στερούμαστε Άμεσων Ξένων Επενδύσεων με υψηλή τεχνολογία
- Δε εκπαιδεύουμε τις Ελληνικές εταιρίες στη σύνδεση της προόδου τους με την κατοχύρωση πατεντών, πάγια τακτική ανά τον κόσμο
Ναι, υπάρχει πρόβλημα και με τις παράνομες ταινίες κλπ (λόγω συμφερόντων), αλλά ας δούμε για λίγο τη γενική εικόνα. Σε όλη τη «γειτονιά» μας (Ελλάδα, Ιταλία, Τουρκία, άλλες χώρες της ΝΑ Ευρώπης, ακόμη και Πολωνία) το νομικό πλαίσιο έχει εναρμονιστεί με τα σύγχρονα δυτικά (άρα είμαστε καλά στα χαρτιά). Το πρόβλημα έγκειται στην αποτελεσματική εφαρμογή της προστασίας των πνευματικών δικαιωμάτων.
Τον Μάιο οργανώθηκε στη Γερμανία το συνέδριο του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Πατεντών, με συμμετοχή όλων των Εθνικών Οργανισμών. Ο κεντρικός ομιλητής (keynote speech) του συνεδρίου ήταν ένας Έλληνας, ο αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Liverpool Δρ. Νίκος Παπαγεωργιάδης, και το κεντρικό του μήνυμα ήταν το εξής: «Πολλές έρευνες των τελευταίων ετών αποδεικνύουν ότι ο βαθμός αποτελεσματικότητας της προστασίας των πνευματικών δικαιωμάτων μίας χώρας είναι πλέον καθοριστικός παράγοντας προσέλκυσης Άμεσων Ξένων Επενδύσεων σε υψηλή τεχνολογία, συνδέονται με την Εξωστρέφεια και την Καινοτομία σε όλους τους τομείς, από πατέντες ως πολιτιστικές καινοτομίες».
Πρακτικά θα μπορούσαμε να μετατρέψουμε το μειονέκτημα της σημερινής μας αδυναμίας σε πλεονέκτημα, αλλάζοντας πορεία, προστατεύοντας αποτελεσματικά τα πνευματικά δικαιώματα και μπαίνοντας στις κορυφαίες χώρες του κόσμου, πρώτοι στην περιοχή μας. Πώς γίνεται αυτό; Με πολιτική βούληση, προκειμένου να δημιουργήσουμε:
- Νομοθεσία patent box, που θα προσφέρει χαμηλότερη φορολογία σε εταιρικά κέρδη που προέκυψαν από κατοχυρωμένες καινοτομίες στη χώρα μας
- Κίνητρα σε Ελληνικές και ξένες εταιρίες για να κάνουν αίτηση χορήγησης της πατέντας τους στην Ελλάδα. (Έτσι θα εκπαιδεύσουμε και τις Ελληνικές εταιρίες που δεν είναι συνηθισμένες στην Καινοτομία να εξοικιωθούν με τις πατέντες)
- Επιμόρφωση των εταιριών στη χώρα μας έτσι ώστε να μετατρέψουν τις πατέντες σε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Το νομικό θέμα θα το δουν οι δικηγόροι, εδώ μιλάμε για την πρακτική χρήση των πνευματικών δικαιωμάτων για τη θωράκιση και άνοδο της εταιρίας
- Ειδικό δικαστήριο για την πνευματική ιδιοκτησία, προκειμένου οι υποθέσεις να εκδικάζονται σε ελάχιστο χρόνο. Επίσης εντολή στην Αστυνομία να αντιμετωπίσει την καταπάτηση των πνευματικών δικαιωμάτων ως ζήτημα προτεραιότητας
- Διαφήμιση των παραπάνω κινήσεων. Πολλές χώρες διαφημίζουν το φιλικό τους περιβάλλον για τα πνευματικά δικαιώματα
Έτσι θα:
- Προσελκύσουμε επενδύσεις εξαιρετικά υψηλής προστιθέμενης αξίας
- Κερδίσουμε πολύ μεγάλα έσοδα, άμεσα και έμμεσα
- Ενισχύσουμε την οικονομία μας με χιλιάδες καλοπληρωμένα στελέχη, κτίρια γραφείων για τις εταιρίες που θα έρθουν κλπ
«Σιγά μη συμβούν όλα αυτά». Συνέβησαν σε πολλές χώρες. Ναι, η απόλυτη προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων είναι ένας λόγος που μία εταιρία μπορεί να αποδεκτεί την υψηλότατη φορολογία που επιβάλλει διαχρονικά η Ελλάδα. Για να δούμε ένα συγκεκριμένο παράδειγμα:
- Ο Κινεζικός Οργανισμός Πνευματικών Δικαιωμάτων δέχτηκε το 2016 πάνω από 1.000.000 (!) αιτήσεις από κινεζικές εταιρίες για πατέντες.
- Αν συνεργαζόμασταν μαζί του, δίνοντας κίνητρα στις εταιρίες να κατοχυρώσουν ταυτόχρονα την πατέντα τους και στην Ευρώπη, μέσω της Ελλάδας, σταδιακά θα μπορούσαμε να υποδεχθούμε ένα σημαντικό τμήμα αυτών
- Όμως κάθε εταιρία που θα κατοχυρώσει πατέντες στην Ελλάδα, είναι πολύ πιθανό να μεταφέρει εδώ και το patent portfolio της
- Το επόμενο βήμα είναι η επένδυσή της στην Ευρώπη (πχ regional headquarters), όπου προτεραιότητα θα είναι η χώρα που φιλοξενεί αυτό το patent portfolio.
- (Ουσιαστική) Εκπαίδευση και Έρευνες Αγοράς
Με όλον τον σεβασμό, η μεγάλη, συντριπτική πλειοψηφία των Ελληνικών εταιριών δεν ξέρει τι σημαίνει «Εξαγωγές». Ναι, κάποιες εκατοντάδες το έμαθαν, μετά από παθήματα πολλών ετών, όμως «το να πάω σε μία έκθεση με ένα σταντ και να μοιράσω κάρτες» δε σημαίνει «Εξάγω». Ο πελάτης έχει απαιτήσεις, τα ρίσκα είναι αυξημένα, οι προκλήσεις (και οι ευκαιρίες) πολλές, η υποστήριξη που απαιτείται είναι διαρκής.
Για να βοηθήσουμε τους Έλληνες να ανοίξουν τα φτερά τους χρειαζόμαστε άμεσα:
- Την ίδρυση προγραμμάτων εκπαίδευσης για Εξαγωγείς, σε συνεργασία με Επιμελητήρια, Έλληνες ειδικούς, ακόμη και Διμερή Επιμελητήρια ή ξένες εταιρίες. Δε μιλάμε για άλλη μία ευκαιρία «να μοιράσουμε χαρτιά», αλλά για πρακτικά μαθήματα που θα επιστρέψουν σε όλους να κατανοήσουν τι σημαίνει «πουλάω το προϊόν μου στο εξωτερικό, με αξιοπρέπεια και σοβαρότητα, κτίζοντας το όνομά μου για το μέλλον». Πολλοί σοβαροί εξαγωγείς θα εξηγούσαν με χαρά λεπτομέρειες επί του θέματος, αν υπήρχε η σχετική δομή, με πρόγραμμα και συγκεκριμένα θέματα προς διδασκαλία.
- Εκμάθηση αγγλικών και ξένων γλωσσών «για επιχειρήσεις» και δη για να στηρίξουμε την Εξωστρέφεια. Αν είναι δυνατόν, να υπάρξει και σχετικό πτυχίο (όπως το αντίστοιχο που πιστοποιεί τη γνώση ξένης γλώσσας για διαγωνισμούς του Δημοσίου), έτσι ώστε να καταλάβει κάποιος τη διαφορά του «μιλάω αγγλικά» και «μιλάω / γράφω αγγλικά για να κάνω δουλειές με το εξωτερικό».
- Αν κάποιος παραγωγός θέλει να μπει σε μία νέα αγορά, ψάχνει να βρει τι ισχύει σε αυτή, ποιοι είναι οι παίκτες κλπ. Αν διαπραγματευτεί μόνη της με μία σοβαρή εταιρία που παρέχει αυτές τις πληροφορίες, το κόστος είναι υπέρογκο. Αν όμως η Ελλάδα ως Κράτος / ένας Σύνδεσμος / Επιμελητήριο διαπραγματευόταν κεντρικά για 10 χώρες στόχους και 9 κλάδους Εξωστρέφειας, το κόστος ανά παραγωγό θα ήταν υποπολλαπλάσιο. Στην αρχή η επένδυση δεν θα αποδώσει. Μετά όμως από 2 – 3 χρόνια χρήσης και εξάπλωσης, θα φέρνει και κέρδη. Παράλληλα, θα σταματήσει το 99% των υποψηφίων εξαγωγέων «να πάνε στα τυφλά».
Η Εξωστρέφεια μπορεί να γίνει πράξη, αν αποφασίσουμε πρώτα να αλλάξουμε εμείς
Εκτός των παραπάνω, θα μπορούσε κάποιος να μιλήσει και για πολλές άλλες αναγκαίες τομές, όπως η ριζική αλλαγή της Παιδείας και του τρόπου που αντιμετωπίζεται το Επιχειρείν στο σχολείο. Επίσης πολλά θα μπορούσαμε να πούμε για τον κλάδο παραγωγής λογισμικού (ένα άρθρο από μόνο του). Όμως αν ξεκινήσουμε από τα παραπάνω, θα έχουμε ήδη διανύσει μεγάλο μέρος της διαδρομής.
Η Εξωστρέφεια μπορεί να γίνει πράξη, αλλά χρειάζεται πρώτα να αποφασίσουμε εμείς αν θέλουμε να αλλάξουμε. Για κάθε αλλαγή θα υπάρξουν πάντα κάποιοι που θα αντιδράσουν, μιας και «σήμερα βολεύονται και έτσι» ή «δεν θέλουν να έχουν αυξημένο ανταγωνισμό».
Είναι η ώρα να περάσουμε από τη θεωρία και τα ευχολόγια στην πράξη και τις λύσεις, με τομές και μεγάλες αλλαγές. Μόνο έτσι θα δημιουργηθούν ξανά δουλειές για τους Έλληνες. Μόνο έτσι θα βγούμε από το σπιράλ της καταστροφής.
Θέλουμε;
*Οι αδερφοί Παπαγεωργιάδη ( [email protected] , [email protected]) συμπληρώνουν φέτος 30 χρόνια δουλειάς, στην Ελλάδα και στη Ρουμανία (από το 2004). Μεταξύ άλλων, συμβουλεύουν πολλές Ελληνικές εταιρίες / επιχειρηματίες που υλοποιούν στην πράξη την Εξωστρέφεια, ενώ εξάγουν Ελληνικά βιολογικά προϊόντα στη Ρουμανία.
