Όταν κάθεσαι όλη μέρα στο σπίτι στο χωριό ή στην παραλία και χαζεύεις από μακριά τις εξελίξεις δίχως να έχεις την υποχρέωση να τις σχολιάσεις στο φτερό, τα βλέπεις λίγο διαφορετικά τα πράγματα. Βρίσκεις ευκαιρία να σκεφτείς λίγο πιο μακροσκοπικά, πέρα από τα ασφυκτικά όρια του εικοσιτετραώρου που σε καταδυναστεύει με τις περίφημες «άμεσες ανάγκες» του. Αυτές που τρώνε όλη σου την ζωτική ενέργεια κι όλο σου τον χρόνο, μεταθέτοντας κάθε μέρα την ουσιώδη συζήτηση περί του μέλλοντος, για την επόμενη μέρα.
Αυτή είναι η παγίδα και για αναλυτές και για δημοσιογράφους, αλλά κυρίως για πολιτικούς, ιδίως όταν είναι κυβερνητικοί. Τους τρώει το καθημερινό μεροδούλι μεροφάι (που λέει ο λόγος), τα ραντεβού και τα πήγαινε-έλα, οι συσκέψεις και τα διοικητικά, η απάντηση στο τάδε δημοσίευμα και στην δείνα φήμη, τα έκτακτα που σκάνε και ζητούν άμεση διαχείριση, τα εσωκομματικά κουτσομπολιά και μαχαιρώματα που θέλουν κι αυτά τον χρόνο τους… περνούν οι βδομάδες και οι μήνες δίχως οι υπουργοί να΄ χουν ξεφύγει διόλου από την εικοσιτετράωρη διαχείριση.
Έλα όμως που τώρα η κατάσταση της χώρας είναι πολύ κρίσιμη για να κόψουμε την προοπτική της σε εικοσιτετράωρα της μιζέριας. Εδώ χρειάζεται έμπνευση, φαντασία, σκέψη έξω απ’ τα κουτάκια, άλματα αντί για βήματα. Πώς να σας το πω; Αν μέχρι χθες θεωρούσαμε άθλο να καταφέρουμε να πηγαίνει ένα έγγραφο κατ’ ευθείαν από την μια υπηρεσία στην άλλη δίχως την παρέμβαση του πολίτη, τώρα πια ήρθε η ώρα να σκεφτούμε αν πραγματικά χρειάζονται όλα αυτά τα χαρτιά που μεταφέρουμε από δω κι από κει. Και ν’ αρχίσουμε να καταργούμε αβέρτα.
Αλλά αυτός ξέρετε είναι βηματισμός έξω απ’ την πεπατημένη. Όποιος το σκεφτεί βγαίνει από ράγες εκατό χρόνων, εύκολο είναι; Το ίδιο πρέπει να γίνει και στην οικονομία. Ο Κυριάκος μοιάζει αποφασισμένος, ο αρμόδιος επί της ανάπτυξης Άδωνης είναι μεταρρυθμιστής (και δεν φοβάται να βάλει την υπογραφή του), ο Σκυλακάκης έχει ένα βαρύ φορτίο με δισεκατομμύρια αλλά έχει εγνωσμένη ικανότητα και ελευθεριότητα σκέψης, άρα οι προϋποθέσεις είναι ικανοποιητικές. Προλαβαίνουν όμως να σκεφτούν μακροσκοπικά όλοι αυτοί ή τους τρώει το καθημερινό που μπορεί να φθείρει ως και τα σίδερα, πόσο μάλλον τους υπουργούς;
Η ικανότητα, ξέρετε, του υπουργού να φανταστεί τον τομέα ευθύνης του (ή ολόκληρη την χώρα του) μετά από πέντε ή δέκα χρόνια (κανονίζοντας ανάλογα τις αποφάσεις του) είναι εξαιρετικά σπάνιο προσόν. Επειδή κανένας πολιτικός δεν ξέρει που θα βρίσκεται το 2025 ή το 2030, σπανίως κάθεται να σκεφτεί με μακροχρόνια προοπτική. Αναζητά το άμεσο αποτέλεσμα, το άμεσο όφελος (συχνά και το προσωπικό του), οπότε αυτός ο τόπος καταλήγει να πάσχει από οραματιστές. Όχι φαφλατάδες που κακαρίζουν αορίστως περί του μέλλοντος, αλλά ανθρώπους που σχεδιάζουν συγκεκριμένα και υλοποιούν με στόχο το παραμεθαύριο κι όχι το αύριο το πρωί.
Αλλά δίχως αυτό, η κυβέρνηση αυτή ακόμα κι αν επανεκλεγεί ελλείψει αντιπάλου, στην ουσία θα χει αποτύχει. Χρειάζεται τόλμη σε μακροπρόθεσμες και ρηξικέλευθες αποφάσεις, που σε πρώτη ματιά βρίσκονται έξω από την πεπατημένη. Ειδικά στην οικονομία, στις επενδύσεις, στους τομείς που θα επιλεγούν και στους ανθρώπους ή τις ομάδες που θα υποβοηθηθούν. Η πιάτσα βρίθει από ιδέες, τις οποίες έχουν άνθρωποι δίχως προσβάσεις και δίχως το απαραίτητο κεφάλαιο. Εκεί θα παιχτεί το παιχνίδι. Βέβαια, κάθε φορά που ο υπουργός θα στηρίζει μια τέτοια προσπάθεια θα έχει απέναντι του όλον τον κρατικό μηχανισμό που δεν καταλαβαίνει ή βαριέται. Και πρέπει να τον πείθει και να συγκρούεται κάθε μέρα μαζί του. Το αντέχει; Τότε θα πάμε καλά.
