Του Νικόλαου Χ. Οικονομόπουλου*
Υποχρεωτικοί γίνονται για πρώτη φορά στο ελληνικό Χρηματιστήριο οι συλλογικοί λογαριασμοί επενδυτών (omnibus accounts) στους οποίους θα επιτρέπεται πλέον να τηρούνται άυλοι τίτλοι. Η δυνατότητα αυτή έρχεται πλέον να προστεθεί στο σημερινό σύστημα των λογαριασμών ανά επενδυτή που τηρούνται στο Σύστημα Άυλων Τίτλων και οι οποίοι παρέχουν άμεση πρόσβαση στην πληροφόρηση. Η ευρωπαϊκή οδηγία δημιουργεί νέα δεδομένα στην ελληνική κεφαλαιαγορά και προκαλεί ανησυχία σε εισηγμένες εταιρείες για το ενδεχόμενο να βρεθούν αντιμέτωπες ακόμη και με επιθετικές εξαγορές από άγνωστους μετόχους.
Την Δευτέρα 9 Οκτωβρίου 2017, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και το Χρηματιστήριο Αθηνών διοργάνωσαν ενημερωτική εκδήλωση με θέμα: «Οι αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας του Συστήματος Άυλων Τίτλων για την προσαρμογή στον Κανονισμό CSDR». Η εκδήλωση φιλοξενήθηκε στις εγκαταστάσεις της Τράπεζας της Ελλάδος. Το νομοσχέδιο αφορά στις αλλαγές του θεσμικού πλαισίου συστήματος άυλων τίτλων, οι οποίες γίνονται μετά από Κοινοτική οδηγία, με νομοσχέδιο που κατατέθηκε από το ΥΠΟΙΚ σε συνεργασία με την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς.
Κύριες αλλαγές είναι δύο :
α) Παύει να είναι Εθνικό μονοπώλιο η τήρηση άυλων τίτλων και απελευθερώνονται οι υπηρεσίες του Κεντρικού Αποθετηρίου Τίτλων (ΚΑΤ). Η απελευθέρωση εισάγεται σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης.
&
β) Γίνεται υποχρεωτική η δυνατότητα δημιουργίας omnibus accounts, συλλογικών δηλαδή λογαριασμών αξιών, μέσω των οποίων τηρούνται συγκεντρωτικά κινητές αξίες που ανήκουν σε τρίτους που δεν γνωρίζουμε άμεσα την ταυτότητα τους.
Η δυνατότητα δημιουργίας αυτών των λογαριασμών, είναι πέρα από τους ήδη υπάρχοντες ατομικούς λογαριασμούς ανά πελάτη, την "μερίδα επενδυτή" δηλαδή στο ΣΑΤ που όλοι οι συμμετέχοντες γνωρίζουμε.
Συνέπεια της δημιουργίας συλλογικών λογαριασμών,είναι η τροποποίηση λειτουργίας του συστήματος "άμεσης τήρησης τίτλων" σε επίπεδο τελικού επενδυτή, κάτι που επηρεάζει τα μετοχολόγια των εισηγμένων που δεν θα έχουν την δυνατότητα άμεσης γνώσης και ταυτοποίησης των μετόχων σε συλλογικούς λογαριασμούς.
Σε περιπτώσεις Τακτικών Γενικών Συνελεύσεων θα υπάρχει χρόνος ώστε να ενημερώνεται η εταιρεία και οι μέτοχοι για την ταυτότητα των μετεχόντων στους συλλογικούς λογαριασμούς,ενώ σε κάθε άλλη περίπτωση απαιτείται χρονική απόσταση εικοσιπέντε ημερών ώστε να έχουμε τους μετέχοντες από τον διαμεσολαβητή, να δούμε δηλαδή διάφανο (see-through) τον omnibus account
Εδώ υπήρξε παρέμβαση από Πρόεδρο εισηγμένης εταιρείας που ανέφερε ότι,η μη ύπαρξη καθημερινής και ονομαστικής ενημέρωσης των αλλαγών του μετοχολογίου στους συλλογικούς λογαριασμούς, ενέχει κινδύνους διότι μπορεί να υπάρχουν αγορές μετοχών μέσω ενός omnibus account σε εταιρεία που έχει μεγάλη διασπορά (free float) και να βρίσκεται ξαφνικά μέτοχος με μεγάλο ποσοστό και προοπτικές επιθετικής εξαγοράς.
Τα παραπάνω είναι σε πολύ γενικές γραμμές οι κύριες διαφορές ενώ για πλήρη ενημέρωση στο τέλος του άρθρου υπάρχει link που παραπέμπει στο πλήρες υλικό του νόμου και τις παρουσιάσεις της επιτροπής που συστάθηκε υπό τον Καθηγητή κ.νΘωμαδάκη,για την προσαρμογή της οδηγίας στο Ελληνικό δίκαιο.
Στην εκδήλωση που διοργάνωσε το Χρηματιστήριο Αθηνών και η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς ήταν φυσικά παρόντες όλοι οι ενδιαφερόμενοι και μπορώ να βεβαιώσω ότι υπήρξε πλήρης αμηχανία για την οδηγία και την προσαρμογή της,αφού όπως δήλωσαν αρκετοί από αυτούς δεν είχαν γνώση του νόμου αλλά ούτε και της εργασίας της επιτροπής προσαρμογής
Ψάχνοντας το νόμο στο opengov.gr,είδα ότι είχε αναρτηθεί στις 15/9 και είχε ολοκληρωθεί η διαβούλευση στις 25/9, λιγοστός δηλαδή χρόνος για να ενημερωθούν και να παρέμβουν οι ενδιαφερόμενοι.
Χαρακτηριστική η παρέμβαση του Αλέξανδρου Μωραϊτάκη Προέδρου Χρηματιστηριακής,στο τέλος της εκδήλωσης που ανέφερε χαρακτηριστικά:
"Καλό θα ήταν να είχαμε και εμείς το νόμο,ώστε να μπορούμε να κάνουμε και πιο έξυπνες ερωτήσεις"
Το σχετικό link με όλο το υλικό εδώ.
*Ο κ. Νικόλαος Χ. Οικονομόπουλος είναι Αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Επενδυτών Διαδικτύου (ΣΕΔ)
Φωτογραφία: Sooc
