Της Δρ. Μαρίας Χρ. Αλβανού
Τη Δευτέρα το βράδυ το Μάντσεστερ βίωσε ένα αιματηρό τρομοκρατικό γεγονός που ως δράση του ισλαμιστικού δικτύου στην Ευρώπη δείχνει την επικίνδυνη δυναμική του σε σχέση με την ασφάλεια των πολιτών.
Οι βρετανικές αρχές αντιμετώπισαν το συμβάν από την πρώτη στιγμή ως τρομοκρατικό. Ήταν αναπόφευκτοι οι συνειρμοί που είχαν να κάνουν με την ισλαμιστική τρομοκρατία και επιβεβαιώθηκαν. Ο κίνδυνος για μια τρομοκρατική επίθεση άλλωστε σε ευρωπαϊκό έδαφος είναι διαρκής εδώ και καιρό και δεν αποτελεί πλέον έκπληξη η πραγματοποίηση του. Το στοιχείο που έχει να κάνει με τη χρονική εγγύτητα προς τις βρετανικές εκλογές θυμίζει πάντως αρκετά τις γαλλικές εκλογές, πολιτικό γεγονός που το ισλαμιστικό δίκτυο εκμεταλλεύτηκε δεόντως επιχειρησιακά, αλλά και για την προπαγάνδα του.
Από τις αρχικές πληροφορίες που έχουμε σχετικά με τον δράστη και το επίπεδο προετοιμασίας του χτυπήματος, φαίνεται άλλη μια φορά να έχουμε το φαινόμενο σχετικά απλής επιχειρησιακής προετοιμασίας, που όμως είναι υπεραρκετή και ικανή για δολοφονικό αποτέλεσμα που σκορπά φόβο. Οι χώροι διασκέδασης, οι συναυλίες, τα αθλητικά γεγονότα προσφέρουν δυστυχώς ιδανική ευκαιρία για τρομοκρατική δράση που έχει αποτέλεσμα μεγάλο αριθμό θυμάτων και στην ισλαμιστική περίπτωση έχει επιπρόσθετη συμβολική διάσταση: στόχος είναι ο τρόπος της ζωής μας. Οι τρόποι και στο στυλ της διασκέδασης, της ψυχαγωγίας, ο ελεύθερος χρόνος μας και πώς τον διαχειριζόμαστε, οι μορφές κοινωνικοποίησης μας βρίσκονται στο στόχαστρο.
Το Μάντσεστερ είναι πόλη στην οποία λειτουργεί εδώ και χρόνια πρόγραμμα για την αντιμετώπιση της ριζοσπαστικοποίησης, η οποία αποτελεί ζήτημα για τη συγκεκριμένη περιοχή. Η αποκάλυψη της ταυτότητας του αυτουργού και τα στοιχεία που έχουμε ως τώρα οδηγούν σε αυτό που ονομάζουμε “homegrown terrorism” (δηλαδή τους δράστες που δεν έρχονται από το εξωτερικό, αλλά ως πολίτες μιας χώρας έχουν ριζοσπαστικοποιηθεί στο εσωτερικό της) και είναι το πρώτο πολύτιμο στοιχείο για την ανάλυση της επίθεσης.
Το Ηνωμένο Βασίλειο προσπαθεί να κερδίσει τον αγώνα για την ασφάλεια των κατοίκων με σειρά μέτρων και πρωτοβουλιών εδώ και χρόνια. Νομοσχέδια με δυνατότητες ερευνητικές των αρχών -ειδικά σε σχέση μάλιστα με το διαδίκτυο, για την παρακολούθηση υλικού τρομοκρατικού περιεχομένου και ρητορικής- έχουν τεθεί σε ισχύ. Ακόμη και το Brexit, που ακόμη ουσιαστικά δεν έχει υλοποιηθεί, ως επιλογή για κάποιους συνδέθηκε με την υποτιθέμενη δυνατότητα της χώρας να ελέγχει μόνη της και καλύτερα την ασφάλειά της. Παρόλα αυτά, τα παραπάνω δεν αποδεικνύονται ικανά να δώσουν μια αποτελεσματική λύση στο πρόβλημα αντιμετώπισης τρομοκρατικών επιθέσεων απλής προετοιμασίας και μοναχικών λύκων.
Γενικότερα θα πρέπει οι δυτικές κοινωνίες να αποδεχτούν στα πλαίσια αντιμετώπισης του ισλαμιστικού κινδύνου ότι το ενδεχόμενο τρομοκρατικής επίθεσης δεν μπορεί να εξαφανιστεί με κάποιο μέτρο γενικής πρόληψης. Προφανώς πρακτικά μέτρα ειδικής προληπτικής ασφαλείας καλούνται στην πρώτη γραμμή αντιμετώπισης και μετά -δυστυχώς και από άλλα συμβάντα τραγικά, όπως στο Μπατακλάν- το ερώτημα είναι αν ελήφθησαν στη συναυλία αυτή, και αν ναι, πού και πώς απέτυχαν. Περιμένουμε λοιπόν απαντήσεις, αναγκαίες για να ξέρουμε πώς πρέπει να κινηθεί η αντιτρομοκρατική πολιτική για τη μέγιστη δυνατή ασφάλεια.
*Η Δρ. Μαρία Χρ. Αλβανού είναι εγκληματολόγος
(Φωτογραφία: Lindsey Parnaby/Anadolu Agency/Getty Images)
