Του Ηλία Παπαγεωργιάδη*
- «Ξέρεις ποιος είμαι εγώ; Εγώ στην Ελλάδα έχω κάνει αυτό, αυτό και αυτό, έχω άκρες, γνωστούς, φίλους… εγώ ξέρω…»
- «Σωστά. Μόνο που γύρω σου οι πινακίδες είναι στα Ρουμάνικα και όχι στα Ελληνικά»
- «Και τι έγινε;»
- «Θα σου πω τι έγινε. Όταν βλέπουμε έναν ξένο που θέλει να κάνει δουλειές στην Ελλάδα, ποια είναι η πρώτη σκέψη μας; Ότι θα πέσει σε λαμόγια και αρπακτικά… ότι θα μπλέξει…»
- «Σωστά…»
- «Το ίδιο ισχύει και για τον Έλληνα στο εξωτερικό. Βασικά αυτό ισχύει για όλους όσους πηγαίνουν πρώτη φορά σε ξένη χώρα. Ήρθες με το αεροπλάνο, έτσι δεν είναι;»
- «Ναι»
- «Πέρασες από έλεγχο διαβατηρίων;»
- «Φυσικά»
- «Λοιπόν, όταν πέρναγες από τον έλεγχο, χωρίς να το καταλάβεις, σου έβαλαν και μία σφραγίδα στο μέτωπο, που λέει PROST, ας πούμε το αντίστοιχο του Ελληνικό βλάκας, ή μ…..ς»
- «Ορίστε;»
- «Εσύ γυρνάς λοιπόν στο Βουκουρέστι και βλέπεις όλους τους ανθρώπους να σου χαμογελούν, αλλά αυτοί σε βλέπουν, παρατηρούν ότι στο μέτωπό σου γράφει PROST και πολλοί μπαίνουν στον πειρασμό να προσπαθήσουν να σε δαγκώσουν»
- «Και πότε θα φύγει αυτή η μ…..α από το μέτωπό μου;»
- «Με τον καιρό. Είτε αφού χάσεις πολλά και μάθεις, είτε αφού τα κάνεις όλα σωστά και προσεκτικά και μάθεις από τους άλλους που τα έκαναν λάθος»
- «Εγώ νόμιζα ότι είναι εύκολα…»
- «Είναι, αν προσέξεις, αφήσεις τις μαγκιές κατά μέρος, συνεργαστείς με σοβαρούς και σεβαστείς τη χώρα και τους κανόνες της. Αλλιώς θα είσαι και εσύ αντίστοιχος με τους ξένους που βλέπεις στην Ελλάδα και τους λυπάσαι».
(Το κείμενο που ακολουθεί αφορά αυτούς που σκοπεύουν να ιδρύσουν μία εταιρία και να επιχειρήσουν στο εξωτερικό, όχι αυτούς που αναζητούν εργασία εκτός Ελλάδας)
Ευλογία η εξωστρέφεια
Τα τελευταία 3.000 χρόνια οι Έλληνες μεγαλούργησαν όποτε βγήκαμε από τα στενά όρια της πατρίδας μας, με τις αποικίες, το εμπόριο, τη διάδοση του πολιτισμού και του νομίσματός μας. Αντίθετα, όποτε γίναμε εσωστρεφείς και απεμπολήσαμε αυτά τα χαρακτηριστικά, η χώρα γνώρισε συμφορές. Το να ιδρύσει ένας επιχειρηματίας μία εταιρία στο εξωτερικό δεν είναι κακό. Ειδικά στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, είναι σχεδόν εγκληματικό που τα τελευταία 25 χρόνια κανείς πολιτικός ή «φορέας» δεν αντιμετώπισε την ευρύτερη περιοχή ως μία «ενιαία οικονομική ζώνη 60 εκ. κατοίκων, την οικονομική ενδοχώρα της Ελλάδας».
Όταν όμως αποφασίσουμε να ιδρύσουμε μία εταιρία, ή να δοκιμάσουμε το επιχειρείν σε μία άλλη χώρα, είναι καλό να έχουμε ως πυξίδα της σκέψης μας κάποια δεδομένα:
1. «Ξέρω τι ζητώ»
Τα τελευταία 12 χρόνια, αν ο υποφαινόμενος έχει μιλήσει με 1.000 Έλληνες που ήρθαν στη Ρουμανία «για δουλειές, επενδύσεις ή ίδρυση εταιρίας», λιγότεροι από τους 300 ήξεραν τι πραγματικά ήθελαν, έστω και γενικά. Οι περισσότεροι «ήρθαν για να δουν». Είναι όμως σαφώς προτιμότερο να έχουμε στο μυαλό μας μία εικόνα για το ΤΙ, ΓΙΑΤΙ και ΠΟΤΕ θέλουμε να το κάνουμε. Έτσι θα μπορέσουμε να αξιολογήσουμε καλύτερα αυτά που θα ακούσουμε και θα σχηματίσουμε γνώμη, ελέγχοντας την κατάσταση.
2. Αλήθεια, αντί για «ωραία λόγια»
Το πρώτο πρόβλημα σε μία ξένη χώρα είναι να βρεθεί κάποιος αξιόπιστος συνεργάτης, κάποιος που δεν θα λέει «όλα γίνονται», ούτε θα τα παρουσιάζει «εύκολα και απλά». Δεν αρκεί να «μοιάζει καλό παιδί». Όσο περισσότερες συστάσεις μπορούμε να συγκεντρώσουμε για αυτόν, τόσο το καλύτερο. Αφού εντοπίσουμε τα πλεονεκτήματα της χώρας που ταιριάζουν με το «τι ψάχνουμε», είναι ανάγκη να ακούσουμε και τα όποια προβλήματα και περιορισμούς. Σε κάθε περίπτωση, θέλουμε συνεργάτες που θα απαντήσουν στο τηλέφωνο και θα είναι δίπλα μας «ακόμη και στη δύσκολη στιγμή».
3. Το «φθηνό» είναι συνήθως πανάκριβο
Αν κάποιος έχει την εντύπωση ότι με την πρώτη θα βρει τη φθηνότερη και καλύτερη λύση, τότε απλά είναι γελασμένος (λέγεται και αλλιώς). Χρήζουν μεγάλης προσοχής όλοι όσοι προσφέρονται να μας εξυπηρετήσουν σχεδόν δωρεάν. Ένα λάθος σε ένα χαρτί μπορεί να κοστίσει 10 φορές παραπάνω για να διορθωθεί. Ένας «καλός και φθηνός» λογιστής μπορεί να μας οδηγήσει στην καταστροφή και μετά να πληρώσουμε περιουσίες για να διορθώσουμε τα λάθη του.
4. Οι «ευκαιρίες» συνήθως δεν είναι για εμάς
Μία «καταπληκτική ευκαιρία» μπορεί να ισχύει για κάποιον ντόπιο, αλλά για εμάς μπορεί να είναι προάγγελος καταστροφής. Σκεφθείτε πόσα προβλήματα μπορείτε να λύσετε εύκολα μέσω των γνωστών και φίλων σας, την ώρα που ένας ξένος θα χρειαστεί μήνες ή και χρόνια για να τα αντιμετωπίσει. Δεν είναι όλοι τυφλοί και εμείς οι μόνοι που βλέπουμε. Προσοχή…
5. «Ταρζανιές» εκτός Ελλάδας δεν περνάνε
Το «θα ανοίξω λογαριασμό εκεί, θα κάνω ανάληψη και θα φέρνω τα λεφτά στην Ελλάδα μετρητά, για να τα έχω πάνω μου»… δεν παίζει. Αργά ή γρήγορα, θα το μάθει αυτό και η Ελλάδα και η χώρα που συμβαίνει και μετά δεν μαζεύεται. Ακόμη και αν κάποιοι λένε πως «δεν υπάρχει πρόβλημα», η λογική και η εμπειρία λέει ότι οι πάσης φύσεως «ταρζανιές» τιμωρούνται σκληρά. Είμαστε ξένοι και τηρούμε τον νόμο (όπως τον καταλαβαίνουν οι ντόπιοι και όχι όπως μας βολεύει να νομίζουμε πως τον ερμηνεύουμε).
6. Σεβασμός στη χώρα, τους ανθρώπους και τα δεδομένα της
Το να προσπαθούμε να κατανοήσουμε την ξένη χώρα, «μεταφράζοντας» τα πάντα με βάση όσα ξέρουμε στην Ελλάδα, είναι λάθος και κοστίζει. Οι νόμοι είναι διαφορετικοί (συχνά απλοποιημένοι σε σχέση με τις Ελληνικές «ομορφιές»), η λογιστική μπορεί να έχει διαφορές και η νοοτροπία των ανθρώπων είναι σίγουρα αλλιώτικη.
«Από τον χωριάτη, κατευθείαν στο τραπέζι σου» είναι ένα από τα μηνύματα που ετοιμάζει ο αδερφός μου Γρηγόρης για τα βιολογικά προϊόντα που εξάγουμε στη Ρουμανία. Στην Ελλάδα θα… τρώγαμε ξύλο, στη Ρουμανία ταιριάζει με την κουλτούρα του λαού, που έχει σε μεγάλη εκτίμηση «τον Ρουμάνο χωριάτη» και θεωρεί καλό κάθε προϊόν που προέρχεται από «χωριάτες»!
Ο νομικός, ο λογιστής, ο τραπεζικός και κάθε άλλος σύμβουλος στο εξωτερικό είναι καλό να επιλέγονται με προσοχή. Χωρίς σοβαρούς συνεργάτες, χωρίς «αυτό δε γίνεται» και «μην το σκέφτεσαι», οι κολακείες και τα ωραία λόγια μπορούν να μετατρέψουν μία σοβαρή προσπάθεια στο εξωτερικό σε εφιάλτη χωρίς τέλος.
Ναι, το άνοιγμα στο εξωτερικό μπορεί να αποδώσει καρπούς αλλά θέλει προσπάθεια για να σβήσει η σφραγίδα από το μέτωπο…
ΥΓ. «Ηλία, τα ξέρουμε όλα αυτά. Γιατί τα επαναλαμβάνεις;» μπορεί να σκεφτούν κάποιοι. Αν τα ξέρουμε, τότε γιατί η πλειοψηφία μας συνεχίζει να τα ξεχνάει όταν βγαίνει από τη χώρα;
* Ο κ. Ηλίας Παπαγεωργιάδης ξεκίνησε να δραστηριοποιείται στη Ρουμανία τον Ιανουάριο του 2004.
