Του Γρηγόρη Σαμπάνη*
Η δικογραφία με τις καταθέσεις προστατευόμενων μαρτύρων για το σκάνδαλο Novartis έφθασε στη Βουλή, τα εμπλεκόμενα στην υπόθεση πολιτικά πρόσωπα είχαν την ευκαιρία να απαντήσουν στις εις βάρος τους κατηγορίες και η υπόθεση θα διερευνηθεί από την Επιτροπή Προκαταρκτικής Εξέτασης και τη Δικαιοσύνη.
Από όσα αναφέρονται, όμως, στις καταθέσεις των προστατευόμενων μαρτύρων προκύπτουν και καταγγελίες εις βάρος ενός θεσμού με καίριο ρόλο στη Δημόσια Υγεία: ο Εθνικός Οργανισμός Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ) φέρεται, σύμφωνα με μαρτυρίες, να εμπλέκεται σε παράνομες μεθοδεύσεις προς όφελος της Novartis.
Ειδικότερα, από τις καταθέσεις των μαρτύρων προκύπτει ότι ο ΕΟΠΥΥ προχωρούσε σε παραγγελίες ακριβών φαρμάκων διπλάσιου όγκου από τις πραγματικές ανάγκες, κατόπιν συνεννόησης πρώην διοικητή του με τον αντιπρόεδρο της Novartis.
Ο ΕΟΠΥΥ, κατά τη μαρτυρία αυτή, επέστρεφε τα πλεονάζοντα φάρμακα, τα οποία αποθηκεύονταν προσωρινά από ιδιωτικές εταιρείες και, στη συνέχεια, εξάγονταν -με κέρδος για την εταιρεία και ζημία για το Δημόσιο.
Με την ιδιότητά μου ως μέλους του διοικητικού συμβουλίου του ΕΟΠΥΥ και, προφανώς, χωρίς να εκπροσωπώ επίσημα τον Οργανισμό, αντιλαμβάνομαι ότι οι παραπάνω αιτιάσεις βρίσκονται πολύ μακριά από την πραγματικότητα και άδικα δημιουργούν δυσμενείς εντυπώσεις για έναν Οργανισμό, που αποτελεί την αιχμή του δόρατος, στην προσπάθεια της Πολιτείας για τον εξορθολογισμό της δημόσιας δαπάνης για την Υγεία.
Οι παραγγελίες ακριβών φαρμάκων από τον ΕΟΠΥΥ εμφανίζονται από τον άγνωστο μάρτυρα σαν να αποφασίζονται κατά το δοκούν από το διοικητή του ΕΟΠΥΥ, ο οποίος, δήθεν, μπορεί να έλθει σε συνεννόηση με ενδιαφερόμενες εταιρείες για να τις ρυθμίσει σύμφωνα με τα δικά τους συμφέροντα, προφανώς με το αζημίωτο για τον ίδιο.
Πρόκειται για μνημειώδη ανακρίβεια! Οι παραγγελίες γίνονται από τις περιφερειακές διευθύνσεις του ΕΟΠΥΥ, ύστερα από σχετικά αιτήματα των περιφερειακών φαρμακείων, στη βάση της συνταγογράφησης που έχει γίνει από τους γιατρούς. Σε αυτή τη διαδικασία ουδείς παρεμβάλλεται, ούτε καν η διοίκηση του ΕΟΠΥΥ.
Αν υπήρχαν τέτοιες παράνομες μεθοδεύσεις, προφανώς θα είχαν καταγραφεί ηλεκτρονικά από το μηχανογραφικό σύστημα του ΕΟΠΥΥ μεγάλου όγκου επιστροφές φαρμάκων. Υπηρεσιακοί παράγοντες του ΕΟΠΥΥ ζήτησαν από την εταιρεία πληροφορίες που διαχειρίζεται το πληροφοριακό σύστημα να ελέγξει τα σχετικά στοιχεία και διαπιστώθηκε ότι επιστροφές φαρμάκων δεν υπήρχαν, όπως δεν έχει καταγραφεί και κάποια διόγκωση στις παραγγελίες.
Όσα, λοιπόν, αναφέρονται από τους μάρτυρες για τον ΕΟΠΥΥ ίσως να αποτελούν μια δική τους προσπάθεια να εμπλουτίσουν τις μαρτυρίες τους με εντυπωσιακές καταγγελίες, αλλά είναι δια γυμνού οφθαλμού εμφανές ότι δεν έχουν ερείσματα στην πραγματικότητα.
Εξάλλου, όσοι γνωρίζουν σε μεγαλύτερο βάθος τι πραγματικά συμβαίνει στο χώρο της δημόσιας υγείας γνωρίζουν ότι ο ΕΟΠΥΥ έχει από την ίδρυσή του καθοριστική συμβολή στην πάταξη νοσηρών φαινομένων, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τις πάσης φύσεως λαθροχειρίες στη συνταγογράφηση φαρμάκων, κυρίως με την εμπλοκή γιατρών και φαρμακοποιών.
Για πρώτη φορά η συνταγογράφηση φαρμάκων γίνεται ηλεκτρονικά, με σαφείς κανόνες που ισχύουν για όλους και με συνεχείς ελέγχους και επιβολή κυρώσεων στους παραβάτες: αυτή είναι η βασική συμβολή του ΕΟΠΥΥ στην προσπάθεια ελέγχου και εξορθολογισμού της φαρμακευτικής δαπάνης και όλοι πλέον αναγνωρίζουν την αξία της, εκτός ίσως από όσους είχαν μάθει να κερδοσκοπούν αθέμιτα εις βάρος του κοινωνικού συνόλου.
Είναι πρόωρο να συμπεράνει κανείς αν τα όσα έχουν καταθέσει οι προστατευόμενοι μάρτυρες οδηγούν σε πραγματικές αποκαλύψεις σκανδαλωδών πρακτικών. Το πιθανότερο είναι ότι οι μαρτυρίες τους για τα πολιτικά πρόσωπα στερούνται σοβαρότητας και η υπόθεση θα καταλήξει στις ελληνικές καλένδες.
Βέβαιο είναι, πάντως, ότι όσα έχουν καταθέσει για τον ΕΟΠΥΥ αποτελούν αποκυήματα φαντασίας! Και το μόνο που επιτυγχάνεται με την αποκάλυψη αυτών των μαρτυριών είναι να πλήττεται το κύρος ενός πολύ σημαντικού θεσμού και να αμφισβητείται από τους πολίτες ο ρόλος, η αποτελεσματικότητά του και το αδιάβλητο των διαδικασιών που εφαρμόζει. Αυτό δεν θα πρέπει να γίνει ανεκτό!
* O Γρηγόρης Σαμπάνης είναι οικονομολόγος, μέλος δ.σ. του ΕΟΠΥΥ.
