Του Ζαφείρη Βάλβη*
Η δημόσια συζήτηση είναι γεμάτη μισές αλήθειες που όταν αθροίζονται κάνουν ένα μεγάλο ψέμα. Οι αντιφατικές μισές αλήθειες που εκφέρονται μπερδεύουν τους πάντες και απαξιώνουν την ίδια τη δημόσια συζήτηση. Το αστείο τού να επιλέγει η εκάστοτε κυβέρνηση τη μισή αλήθεια που την εξυπηρετεί, θα πρέπει να τελειώνει.
Η κυβέρνηση όταν κατηγορείται ότι με τις νέες ασφαλιστικές εισφορές εξοντώνει τους αυτοαπασχολούμενους ελεύθερους επαγγελματίες, ισχυρίζεται ότι ευνοούνται όσοι δηλώνουν πολύ χαμηλά εισοδήματα, ενώ παραδέχεται με παρρησία ότι επιβαρύνονται όσοι τα καταφέρνουν καλύτερα (σ.σ. όταν λέει «όσοι τα καταφέρνουν καλύτερα» εννοεί όσους έχουν καθαρό δηλωθέν ετήσιο εισόδημα προ εισφορών και προ φόρων από 15.000 ευρώ και πάνω, δηλ. 1.250 ευρώ το μήνα και πάνω προ εισφορών και προ φόρων).
Πρέπει να είμαστε ειλικρινείς. Η κυβέρνηση «κατά γράμμα» έχει δίκιο σε αυτά που ισχυρίζεται για το νέο ασφαλιστικό και για τις εισφορές που καλούνται να πληρώσουν οι αυτοαπασχολούμενοι, μόνο που τις διαφεύγει το «πνεύμα». Όσοι π.χ. έχουν ατομικές εμπορικές επιχειρήσεις και έχουν καθαρό δηλωθέν (η λέξη «δηλωθέν» είναι κλειδί) ετήσιο εισόδημα π.χ. 7.000 ευρώ, τότε με το νέο ασφαλιστικό και μετά την πληρωμή εισφορών, φόρου εισοδήματος, προκαταβολής, τέλος επιτηδεύματος τους μένουν στην τσέπη 2.150 ευρώ, δηλαδή 180 ευρώ το μήνα. Ε, με το παλιό ασφαλιστικό και αν π.χ. ανήκαν στη μεσαία κατηγορία ασφάλισης δεν τους έμενε τίποτα στην τσέπη! Κάποιος θα μπορούσε να το πει βελτίωση, εμένα θα μου επιτρέψετε να το πω στρέβλωση! Και με το παλιό και με το νέο ασφαλιστικό σύστημα κάποιος που όντως βγάζει 7.000 ευρώ το χρόνο δεν μπορεί να ζήσει. Μπορεί να ζήσει μόνο όποιος «δηλώνει» 7.000 ευρώ και τα υπόλοιπα δεν τα δηλώνει.
Πάμε τώρα σε αυτόν που βγάζει π.χ. 25.000 ευρώ, δηλ. περίπου 2.000 ευρώ το μήνα καθαρά προ εισφορών και φόρων. Με το νέο ασφαλιστικό και μετά την πληρωμή φόρου, προκαταβολής, τέλους επιτηδεύματος και έκτακτης εισφοράς (αυτός έχει και έκτακτη εισφορά), του μένουν στην τσέπη περίπου 9.500 ευρώ, δηλαδή 790 ευρώ το μήνα (αν δεν συνυπολογίσουμε την προκαταβολή του μένουν 13.500, δηλαδή 1.125 το μήνα). Με το νέο ασφαλιστικό πληρώνει 1.800 ευρώ περίπου περισσότερες εισφορές. Και όσο πιο μεγάλο καθαρό εισόδημα τόσο πιο πολλές εισφορές θα πληρώνει που μπορεί να φθάνει και 14.000 ευρώ παραπάνω απ' όσο πλήρωνε έως σήμερα. Και μιλάμε για πρώην ασφαλισμένο στον ΟΑΕΕ, γιατί αν πιάσουμε και τους επιστήμονες που έχουν επιπλέον εισφορές για επικουρική και ΕΦΑΠΑΞ, τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα όταν σταματήσουν να ισχύουν κάποιες εκπτώσεις που τους δίδονται ως το 2020 (αν δεν καταργηθούν νωρίτερα).
Με άλλα λόγια το κράτος είναι ηθικός αυτουργός σε παρακίνηση παρανομίας, καθώς ωθεί αναπόφευκτα τον αυτοαπασχολούμενο σε φοροδιαφυγή αν θέλει να επιβιώσει. Μόνο που με το νέο ασφαλιστικό η παρακίνηση σε φοροδιαφυγή είναι σκανδαλώδης μέχρι εκεί που δεν πάει, καθώς κατ' ουσία λέει: «δηλώστε όσα θέλετε αλλά απ' όσα δηλώσετε θα σας παίρνω πάνω από τα μισά».
Με απλά λόγια το νέο ασφαλιστικό καταφέρνει να χειροτερεύει την κατάσταση στα πάντα: Καταστρέφει αυτόν που θέλει να είναι ειλικρινής στη φορολογική του δήλωση και τον ωθεί στη φοροδιαφυγή, ευνοεί αυτόν που ήδη φοροδιαφεύγει και δηλώνει κάτω από 7.000, δεν προσφέρει ουσιαστικά τίποτε σε αυτόν που όντως βγάζει κάτω από 7.000, ενώ παράλληλα θα μειώσει τα αναμενόμενα έσοδα από εισφορές με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί περεταίρω δημοσιονομικό κενό και αποτρέπει τη δημιουργία θέσεων εργασίας αφού άνθρωπος με ατομική επιχείρηση θα αδυνατεί να προσλάβει (για να μην πούμε ότι θα απολύσει).
Το «πνεύμα» λοιπόν που διαφεύγει στην κυβέρνηση είναι ότι ένας αυτοαπασχολούμενος, που μόνος επενδύει, μόνος ψάχνει πελάτες, μόνος παίρνει το ρίσκο δεν το κάνει για να του μένουν 180 ευρώ το μήνα στην τσέπη. Το «πνεύμα» που διαφεύγει στην κυβέρνηση είναι ότι όταν διώκεται η επιχειρηματικότητα διώκεται η εργασία. Αν θέλουμε εργασία, χρειάζεται να βοηθήσουμε την επιχειρηματικότητα (και η αυτοαπασχόληση επιχειρηματικότητα είναι που δίνει εργασία και σε τρίτους).
Μέχρι να σταματήσουν οι μισές αλήθειες που δίνουν πλασματική εικόνα, στρεβλώνουν αντιλήψεις και διχάζουν, η χώρα θα δυσκολεύεται να βρει τα πατήματά της.
*Ο κ. Ζαφείρης Βάλβης είναι επιστημονικός συνεργάτης του Ποταμιού
