Του Στέλιου Φενέκου*
Ένα ακόμη επεισόδιο σύγκρουσης πολεμικού μας πλοίου, με Τουρκικό εμπορικό πλοίο αυτή τη φορά στο Αιγαίο, ανάδειξε τα προβλήματα λήψης απόφασης που υπάρχουν, όσον αφορά την ικανότητα διαχείρισης προς όφελός μας ανάλογων γεγονότων.
Συγκεκριμένα αποφασίσθηκε η άμεση αντικατάσταση του κυβερνήτη της Κ/Φ ΑΡΜΑΤΩΛΟΣ και ταυτόχρονα η ανάκληση του πλοίου από την Νατοϊκή Δύναμη στην οποία μετείχε για τον έλεγχο της μετανάστευσης.
Ας προσπαθήσουμε να δούμε ψύχραιμα και ορθολογικά το όλο συμβάν.
Σύμφωνα με την ανάλυση των κινήσεων των δύο πλοίων, είναι πασιφανές ότι η τυπική και ουσιαστική ευθύνη για το ατύχημα ανήκει στο Τουρκικό πλοίο, το οποίο παραβίασε τον Διεθνή Κανονισμό Αποφυγής Συγκρούσεων (ΔΚΑΣ). Ήταν κατάφθαναν, δηλαδή προσέγγιζε από πίσω την Ελληνική κανονιοφόρο, και μάλιστα από την δεξιά πλευρά, που σημαίνει ότι ακόμη και αν προσπερνούσε, όφειλε να φυλάει το Ελληνικό πλοίο γιατί του έδειχνε πράσινο (όπως λέμε στην ναυτική γλώσσα), δηλαδή τον είχε δεξιά του.
Η όλη υπόθεση έχει ένα μεγάλο ζήτημα αστικής ευθύνης της εταιρείας και ποινικής καθώς και πειθαρχικής του Τούρκου καπετάνιου.
Συνεπώς τυπικά, νομικά δεν μπορεί να αποδοθεί ευθύνη στον κυβερνήτη της κανονιοφόρου, πόσο μάλλον όταν δεν έχει υπάρξει προανακριτικό έργο με επίσημη μορφή είτε ΕΔΕ, για διερεύνηση των συνθηκών που έγινε το ατύχημα.
Στο Ελληνικό πλοίο τυπικά δεν μπορεί να αποδοθεί καμία ευθύνη από πλευράς Διεθνούς Κανονισμού Συγκρούσεων. Μπορεί όμως να προσάψει η ηγεσία του Ναυτικού ευθύνη στο πλοίο, λόγω καθυστερημένης αναγνώρισης του κινδύνου και μειωμένης ικανότητας αντίδρασης για να τον αποφύγει.
Όμως όλα αυτά ισχύουν μόνο εάν δεχθούμε ότι δεν υπήρχε πρόθεση από τον Τούρκο κυβερνήτη να συγκρουσθεί με το Ελληνικό πλοίο. Διότι αν ήταν αυτή η πρόθεσή του, να συγκρουσθεί δηλαδή με την κανονιοφόρο, τότε τα ελαφρυντικά προς τον κυβερνήτη και το πλήρωμα της κανονιοφόρου είναι πολλά.
Σε όλα αυτά θα πρέπει να προσμετρηθεί ότι το Ελληνικό πλοίο μετείχε σε Νατοϊκή μονάδα επιχειρήσεων, με την Νατοϊκή σημαία στον ιστό του (πέραν της Ελληνικής) και άρα οι αναφορές για το συμβάν προωθήθηκαν άμεσα μέσα από το επίσημο σύστημα αναφορών και πληροφόρησης του ΝΑΤΟ.
Αυτό έχει τεραστία σημασία, διότι άμεσα και καταφανώς το ΝΑΤΟ πληροφορείται ότι Τουρκικό πλοίο συγκρούσθηκε με άγνωστες προσθέσεις με το Ελληνικό πλοίο και ότι στη συνέχεια εξαφανίσθηκε χωρίς να αναλάβει τις ευθύνες του.
Αυτή η αναφορά από μόνη της, δίνει ισχυρά επιχειρήματα στην Ελληνική πλευρά για τα όσα έχει αναφέρει μέχρι τώρα στο ΝΑΤΟ και σε κάθε περίπτωση δημιουργεί βάσιμες υπόνοιες για ηθελημένες ενέργειες από την Τουρκική πλευρά.
Όταν συνεπώς, πριν αλέκτωρ φωνήσαι, και χωρίς να ακολουθηθεί η νόμιμη και τυπική διαδικασία διερεύνησης του ζητήματος, εμείς αποσύρουμε το πλοίο από την Νατοϊκή δύναμη και επιρρίπτουμε με τέτοιο κατασταλτικό τρόπο ευθύνες στον κυβερνήτη, είναι σαν να αποδεχόμαστε ότι μας ανήκει η ευθύνη, και μειώνουμε εάν δεν ακυρώνουμε την πιθανότητα να ήταν εσκεμμένη η προσπάθεια σύγκρουσης από την Τουρκική πλευρά,
Με τον τρόπο αυτό δίνουμε την δυνατότητα στο γραφειοκρατικό ΝΑΤΟ να αποποιηθεί των ευθυνών του και να μη λάβει θέση.
Και σε κάθε περίπτωση προσβάλουμε άμεσα το αίσθημα δικαιοσύνης και το ηθικό των πληρωμάτων των πλοίων.
*Ο κ. Στέλιος Φενέκος είναι Υποναύαρχος ε.α. ΠΝ και Πρόεδρος της «κοινωνίας αξιών».
