Του Βασίλη Τόλια*
Πολλές φορές ακούσαμε και διαβάσαμε για αυτό το περιβόητο ηθικό και πολιτικό πλεονέκτημα της Αριστεράς. Τις περισσότερες, αν όχι όλες, οι χρήστες της έννοιας επιχείρησαν να φωτογραφίσουν έναν ανώτερο αξιακό κώδικα, όπου κυριαρχούν η εντιμότητα, η καθαρότητα, η ακεραιότητα. Έναν αντίθετο πόλο με άλλα λόγια στην «βρώμικη» δεξιά και το «πιο βρώμικο» ΠΑΣΟΚ: τα κατεξοχήν κόμματα της εξουσίας. Η Αριστερά του Αλέξη Τσίπρα φρόντισε από την αρχή να διαφοροποιηθεί επικοινωνιακά από τους προκατόχους της στην εξουσία ως κόμμα που δεν έχει στους κόλπους του καταχραστές, μαφιόζους με μαύρες σακούλες, προστάτες-καναλάρχες και όλα τα συναφή. Και κάπως έτσι, συνεχίζει να είναι συμπαγής και άρρηκτος ο μύθος του πολιτικού και ηθικού πλεονεκτήματος. Ή μήπως όχι;
Καταρχάς, σε ότι αφορά το πολιτικό πλεονέκτημα: πώς το επικαλείσαι, όταν συγκυβερνάς με την πιο λαϊκίστικη, συντηρητική (ακρο)δεξιά και όταν εισάγεις πρακτικές και πολιτικές τις οποίες κατήγγειλες, πριν βρεθείς στην εξουσία; Από το Μνημόνιο που ποτέ δεν σκίστηκε, μέχρι τους πλειστηριασμούς, τη διατήρηση του ΕΝΦΙΑ, μειώσεις σε συντάξεις και μισθούς, μαζικές απολύσεις στο δικό σου «παιδί», τον ραδιοφωνικό σταθμό «Στο Κόκκινο». Θα έλεγα ότι πλεονέκτημα θα προέκυπτε πράγματι, εάν υπήρχε πίστη και συνέπεια σε μια πολιτική θέση. Θα το είχες το πλεονέκτημα, αν κατάφερνες να είσαι σταθερός σε όσα έλεγες και πίστευες, πριν έρθεις στην εξουσία. Οι περισσότεροι πολιτευτές της σημερινής κυβέρνησης είναι 'απόβλητοι' από τον ευρύτερο ριζοσπαστικό, δικαιωματικό χώρο που τους ανέδειξε. Προπηλακίζονται όσοι εμφανίζονται σε πορείες. Εσωκομματικές συγκρούσεις και ρήξεις δε λείπουν. Παράλληλα, πιστεύει κανείς ότι μπορεί κάποιος από τους σημερινούς βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ μελλοντικά να δώσει το παρόν σε εργατικό συλλαλητήριο; Σε κάποιο αυτοδιαχειριζόμενο στέκι; Σε συλλογικότητες που υπερασπίζονται δικαιώματα μεταναστών και προσφύγων; Κάτι τέτοιο φαίνεται να είναι μάλλον πολύ δύσκολο. Αυταπόδεικτα, έχουν αποποιηθεί τον αξιακό κώδικα που είχαν πριν γίνουν η «κυβερνώσα» Αριστερά. Άρα, για ποιο πολιτικό πλεονέκτημα μπορούμε να μιλάμε;
Στο ηθικό πλεονέκτημα τώρα... οι χιλιάδες προσλήψεις στο δημόσιο και μαζί η διαμόρφωση μιας ισχυρής ομάδας αριστερών ημετέρων και συγγενών, όπως και η πρόσφατη ιστορία της νόμιμης άρα ηθικής (;) επιδότησης ενοικίου είναι μερικά από τα παραδείγματα που μιλούν από μόνα τους. Έχουν σχολιαστεί πολλές φορές, δεν χρειάζεται να πούμε τίποτα παραπάνω.
Στο δια ταύτα. Είναι καλό, όταν βλέπεις ότι δεν μπορείς να υπηρετήσεις μια στρατηγική, να την αναπροσαρμόζεις, αν θέλεις να μην είσαι παρωχημένος και εν τέλει αστείος και γραφικός. Για μια κυβέρνηση που επενδύει τόσο πολύ στην επικοινωνία, περίμενα μια τέτοια αναπροσαρμογή. Μια στροφή στον ρεαλισμό αντί για την πρακτική «ο θάνατός σου η ζωή μου», βλ. υπόθεση Novartis. Μια αλλαγή επιτέλους στο κενό περιεχομένου αφήγημα της ηθικής υπεροχής που επιχειρεί να κατηγοριοποιεί κόμματα και πολιτικούς σε καλούς και κακούς, ηθικούς και ανήθικους, σωτήρες και επικίνδυνους. Η ίδια η συντήρηση αυτού του μύθου είναι επικίνδυνη, γιατί εκθέτει καταρχάς τους εμπνευστές του.
* Ο κ. Ο Βασίλης Τόλιας είναι αναπληρωτής διευθυντής του Ιδρύματος της Γερμανικής Σχολής Αθηνών και διευθυντής του λυκείου.
