Το βασικό πρόβλημα σε αυτή την χώρα είναι ότι πέφτεις να κοιμηθείς στο σπίτι σου και μπορεί να ξυπνήσεις σε άσυλο αστέγων. Οι κανόνες του παιγνιδιού αλλάζουν τόσο εύκολα που στο τέλος κανείς δεν είναι σε θέση να τους παρακολουθήσει. Τελευταία θύματα οι επενδυτές των ΑΠΕ. Έτσι, όμως, κάνουν μόνο οι κατσαπλιάδες, όχι ένα σοβαρό κράτος!
Τα πράγματα έχουν ως εξής: Οι ΑΠΕ πληρώνονται από έναν ειδικό λογαριασμό, τον ΕΛΑΠΕ μέσω του ΕΤΜΕΑΡ. Το 2019 η κυβέρνηση χρειάστηκε να μπει σε διαδικασία να σώσει την ΔΕΗ και πολύ καλά έκανε. Η ΔΕΗ θα ήταν μεγαλύτερο πρόβλημα – αν «έσκαγε» - απ’ ότι οι τράπεζες. Για να στηρίξει οικονομικά τη ΔΕΗ, ο αρμόδιος υπουργός Κωστής Χατζηδάκης αύξησε τα τιμολόγιά της, αλλά ταυτόχρονα για να μην φανούν οι αυξήσεις στους πελάτες της ΔΕΗ μείωσε κατά 25% το ΕΤΜΕΑΡ, τον πόρο από τον οποίον πληρώνονται οι ΑΠΕ, ιδιώτες και αγρότες με φωτοβολταϊκά. Η κυβέρνηση προειδοποιήθηκε τότε ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα δεν θα υπήρχαν χρήματα για να πληρωθούν οι παραγωγοί. Όπως κι έγινε. Και στη συνέχεια ήρθε η πανδημία και το πρόβλημα αφενός μεγάλωσε κι αφετέρου επιταχύνθηκε.
Κι επειδή τώρα η κυβέρνηση ψάχνει τα λεφτά, έχει πέσει ακόμη και η ιδέα να την ξαναπληρώσουν οι ΑΠΕ, π.χ. με μία ακόμη έκτακτη εισφορά. Μοιάζει όλο αυτό με την γνωστή ιστορία του Χότζα. Ξέρετε, εκείνη με το δωμάτιο που μπήκαν μέσα κότες, γαϊδούρια και αγελάδες και στο τέλος, όταν τα ζώα βγήκαν από το σπίτι του μωαμεθανού, ο άνθρωπος νόμιζε ότι ο στάβλος είχε γίνει παλάτι. Τώρα λοιπόν απορρίπτονται από την κυβέρνηση χωρίς συζήτηση όλες οι άλλες ιδέες, εκτός από το πληρώσουν ξανά οι ΑΠΕ, όπως έγινε και το 2014 με το new deal. Και επικρέμαται η απειλή τόσο ενός έκτακτου χαρατσιού όσο κι ενός ακόμα γενναίου κουρέματος στις αμοιβές των ΑΠΕ, ώστε στο τέλος οι επιχειρηματίες του χώρου και οι ιδιώτες και οι αγρότες να βολευτούν στην ιδέα του μικρότερου κακού.
Όταν παίρνουμε τον λογαριασμό της ΔΕΗ στα χέρια μας αναγράφεται και το ποσό που πληρώνουμε εμείς οι καταναλωτές για τις ΑΠΕ. Θα θέλαμε να μην πληρώνουμε για τις ΑΠΕ. Όπως και για την ΔΕΗ. Γενικά, θέλουμε να έχουμε υπηρεσίες και να μην πληρώνουμε γι' αυτές. Και κάποια στιγμή δεν θα πληρώνουμε, επειδή η τεχνολογία θα έχει προχωρήσει σημαντικά. Αλλά πληρώνουμε σήμερα για τις επενδύσεις που έγιναν χτες. Και γι' αυτές δεν μπορούμε να αλλάξουμε τους κανόνες του παιγνιδιού. Ακριβώς επειδή οι επενδύσεις που έγιναν χτες θα καταστούν ζημιογόνες. Οι αυριανές είναι μία άλλη συζήτηση. Σε κάθε περίπτωση ο πόρος αφορά το χτες.
Αφορά όμως και το αύριο. Επειδή η αθέτηση συμφωνιών με παλιούς επενδυτές είναι ισχυρός λόγος για να αποτρέψει μελλοντικούς επενδυτές να βάλουν τα λεφτά τους στην χώρα. Και σε αυτό στεκόμαστε. Γι' αυτό επιμένουμε. Δεν μπορεί να λέμε από την μία πλευρά ότι είμαστε υπέρ των επενδύσεων και από την άλλη να πυροβολούμε στον δρόμο όποιον επενδυτή εμπιστεύτηκε χτες την χώρα και επένδυσε σε αυτή. Ειδικά αν του το έχουμε κάνει ήδη μια φορά (το 2014) και του υποσχεθήκαμε τότε ότι δεν θα το ξανακάνουμε.
Και με το ταμείο που έχει έλλειμα τι θα κάνουμε; Καλή ερώτηση. Δεν πρέπει να βρεθεί μία κάποια λύση. Δεν μπορεί να είναι μία «κάποια» λύση. Όχι κάτι που θα αμφισβητηθεί αύριο στα ευρωπαϊκά δικαστήρια, καθώς η ΕΕ απαγορεύει αυτές τις πρακτικές. Και δεν μπορούμε να θυμόμαστε την ΕΕ όπου μας συμφέρει. Αλλιώς θα πάθουμε ό,τι και με τον Χατζηγάκη και τις επιδοτήσεις στους αγρότες. Πληρώσαμε τον λογαριασμό πολύ ακριβά. Με κάποια καθυστέρηση είναι η αλήθεια. Και ο υπουργός Χατζηγάκης είχε κάνει την δουλειά του. Κι αυτό αλήθεια είναι. Αλλά η χώρα πλήρωσε το μάρμαρο. Γνωρίζοντας το αυτό, ως φιλελεύθεροι άνθρωποι, δεν μπορούμε να μην επισημάνουμε το τι συμβαίνει και το τι μπορεί να συμβεί.
Θανάσης Μαυρίδης
[email protected]
