Στο όριο πριν χαθεί ο έλεγχος στο δεύτερο κύμα της πανδημίας βρίσκεται η χώρα, μετά και τη χθεσινή άνοδο των νέων κρουσμάτων πάνω από τα 900 περιστατικά.
Η διασπορά στην κοινωνία είναι πλέον τόσο εύκολη, που δεν αποκλείεται μέσα στην ερχόμενη εβδομάδα να δούμε τα κρούσματα να ξεπερνούν τα 1.000 ή και τα 1.500.
Δεν είναι μακριά η ώρα που τείνει να επαληθευτεί το μοντέλο του καθηγητή Περιβαλλοντικής Μηχανικής του ΑΠΘ Δημοσθένη Σαρηγιάννη, για ημερήσιο αριθμό κρουσμάτων πάνω από 2.500 και δυστυχώς όχι τον Δεκέμβριο που ήταν οι αρχικές προβλέψεις, αλλά πριν ακόμα μπει ο Νοέμβριος, ενόσω η θερμοκρασία και η ηλιοφάνεια είναι ακόμη με το μέρος μας.
Η χρήση μάσκας στους εσωτερικούς χώρους έφερε μόνο μια συγκράτηση του ρυθμού μετάδοσης του ιού κι αυτό για μόλις ένα δεκαπενθήμερο, γεγονός που επιβεβαιώνει πρακτικά την μετάδοσή του με τον αέρα, αφού η χρήση μάσκας σε εξωτερικούς χώρους δεν ήταν υποχρεωτική.
Η διαπίστωση αυτή, στρέφει τους ειδικούς στην πρόταση για άμεση εφαρμογή της «μάσκας παντού» και της απαγόρευσης της νυχτερινής κυκλοφορίας τώρα, σε ολόκληρη τη χώρα, πριν είναι πολύ αργά. Κι αυτό, γιατί η μάσκα πράγματι βοηθά στην ανακοπή της μετάδοσης, όπως επίσης το ίδιο συμβαίνει και με τον περιορισμό των μετακινήσεων, αφού ο ιός δεν αναγνωρίζει όρια δήμων, νομών ή περιφερειών.
Χαρακτηριστική είναι η εξέλιξη της κατάστασης στη Βόρεια Ελλάδα, που στη διάρκεια της εβδομάδας βρέθηκαν στο "κόκκινο" η Κοζάνη και η Καστοριά, ενώ τώρα στα πρόθυρα βρίσκονται τα Ιωάννινα και οι Σέρρες.
Η δυναμική του ιού
Η δυναμική του ιού είναι γνωστή. Ο φυσικός δείκτης μεταδοτικότητάς του σύμφωνα με τις τελευταίες μελέτες κυμαίνεται μεταξύ 2-6 με μέσο όρο το 3,28. Αυτό σημαίνει ότι ένας φορέας του ιού μπορεί εύκολα να κολλήσει από 2-6 άτομα με μέσο όρο τα 3,28 άτομα.
Για να καταλάβουμε την μεταδοτικότητα αυτή, αναφέρουμε ότι η ιλαρά που έχει τη μέγιστη μεταδοτικότητα κι αυτή επίσης μέσω του αέρα, έχει δείκτη μεταδοτικότητας από 12-18, αλλά ευτυχώς έχουμε εμβόλιο.
Όμως ο νέος αυτός κορονοϊός, μεταδίδεται πολύ πιο εύκολα από όλους τους άλλους κορονοϊούς που έχουμε δει μέχρι στιγμής. Χαρακτηριστικά, οι κορονοϊοί του κοινού κρυολογήματος που έχουν επιβιώσει στη διάρκεια των αιώνων, φτάνουν το πολύ σε R 2-3.
Όσο για τη γρίπη, το πανδημικό στέλεχος του 1918 είχε δείκτη μεταδοτικότητας 1,4-2,8, το αντίστοιχο του 2009 από 1,4-1,6 και τα συνήθη στελέχη από 0,9 μέχρι 2,1, με μέσο όρο το 1,1.
Δηλαδή, ο κορονοϊός που προκαλεί την COVID 19, έχει διπλάσια τουλάχιστον μεταδοτικότητα από τους άλλους υπαρκτούς κορονοϊούς ή την πανδημία της γρίπης του προηγούμενου αιώνα, και πάνω από τριπλάσια μεταδοτικότητα από αυτή της κοινής γρίπης.
Εκθετική μετάδοση
Ο ιός δεν γνωρίζει σύνορα ή όρια. Και όπου βρει περιθώριο επιτίθεται. Τα περιθώρια του τα δίνουν οι μετακινήσεις και οι κοινωνικές επαφές.
Με τέτοιον δείκτη μεταδοτικότητας, η εφαρμογή των μέτρων πρέπει να γίνεται με απόλυτη ακρίβεια για τον περιορισμό του και όχι για την εξάλειψή του.
Όμως αν αφεθεί στην κατάσταση που έχει σήμερα, οι επόμενες ημέρες θα είναι δύσκολες, γιατί κανείς δεν μπορεί να προβλέψει την ταχύτητα με την οποία μπορεί να νοσήσει ο πληθυσμός στο βαθμό του να μην υπάρχει δυνατότητα να καλυφθεί από το σύστημα υγείας, όχι μόνο από μονάδες εντατικής, αλλά και από απλές κλίνες.
Και το πιο δυσάρεστο, είναι ότι δεν έχουμε εικόνα σε πραγματικό χρόνο, γιατί ο χρόνος επώασης της νόσου, κυμαίνεται από μία έως δύο εβδομάδες, χρόνος που σίγουρα ο φορέας μπορεί να την μεταδώσει σε όσους βρεθούν μπροστά του, χωρίς κάν ο ίδιος να γνωρίζει ότι έχει ασθενήσει.
Το περιθώριο αυτό, μπορεί να δώσει μια ψευδή αίσθηση ασφάλειας ότι η κατάσταση είναι ελεγχόμενη, κάτι που στην πραγματικότητα μπορεί να μην συμβαίνει.
Οι διεθνείς οργανισμοί
Με την "πολυτέλεια" της απόστασης που διαθέτουν οι διεθνείς οργανισμοί, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου Λοιμώξεων, μπορεί να βλέπει "το δάσος και όχι το δέντρο". Σε δύο διαδοχικές εκθέσεις του από τον Σεπτέμβριο μέχρι σήμερα, για την αξιολόγηση του κινδύνου, το ECDC έχει ξεκινήσει να αμφισβητεί την αποτελεσματικότητα των μέτρων της απόστασης, μάσκας και υγιεινής των χεριών, ως προς τη δυνατότητά τους να κάμψουν την πανδημία, αλλά όχι ως προς τη ανάγκη τήρησής τους.
Με το σκεπτικό αυτό, επανέρχεται στο μέτρο της υποχρεωτικής παραμονής στο σπίτι, υπό τη μορφή γενικού ή τοπικού lockdown, ως το μοναδικό μέτρο για να ανακόψει τη δυναμική του ιού.
Πάντως το όριο για την Πολιτική Προστασία, προκειμένου να μπει μια περιοχή στην 4η κατηγορία του μέγιστου κινδύνου, που πρακτικά οδηγεί σε τοπικό lockdown, περιλαμβάνει συνδυαστικά την αύξηση του δείκτη νέων περιστατικών στα 150 ανά 14ήμερο ανά 100.000 πληθυσμού (αντιστοιχεί για τη χώρα μας σε περιστατικά της τάξης των 1070 την ημέρα) , την αύξηση των θανάτων ανά εκατομμύριο πληθυσμού σε πάνω από 10 και τον δείκτη θετικότητας των διενεργούμενων τεστ σε πάνω από 3%, όταν ήδη έχουμε φτάσει το 3,6%.
