Της Σοφίας Βούλτεψη*
Πριν από μερικές μέρες μια ακόμη ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ μας έκανε να τρίβουμε τα μάτια μας και να… ψάχνουμε στο αρχείο μας, μπας και κάτι μας έχει ξεφύγει: Με αφορμή την τοποθέτηση νέας διοίκησης στα ΕΛΠΕ, ο ΣΥΡΙΖΑ προειδοποιούσε ότι… δεν θα γίνει ανεκτή καμιά απόπειρα πώλησης του Ομίλου! Αλλά αυτή έχει επίσημα συμφωνηθεί από τον Απρίλιο του 2018! Και έχει επιβληθεί με το τρίτο μνημόνιο!
Δηλαδή τα έχουν συμφωνήσει και τώρα προσπαθούν για άλλη μια φορά να μας βγάλουν τρελούς. Με ψέματα πορεύτηκαν χρόνια τώρα, με ψέματα πορεύονται και σήμερα που βρίσκονται στην αντιπολίτευση. Προσθέτοντας άλλο ένα κομμάτι στο παζλ της απύθμενης υποκρισίας περί δήθεν αποτροπής των αποκρατικοποιήσεων.
Η ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ (2 Αυγούστου) ήταν χαρακτηριστική: «Προειδοποιούμε την κυβέρνηση ότι δεν θα γίνει ανεκτή καμία απόπειρα πώλησης και ιδιωτικοποίησης του Ομίλου και οποιαδήποτε αλλαγή στον όμιλο σε βάρος των συμφερόντων του ελληνικού δημοσίου και των εργαζομένων. Ιδιαίτερα δε αν διανοηθεί οποιοσδήποτε να προβεί σε υπόγειες και αδιαφανείς διαδικασίες ή να παραχωρήσει τον τομέα έρευνας και τα δικαιώματα του δημοσίου στα ενεργειακά αποθέματα. Ο ρόλος των ΕΛΠΕ θεωρείται αναντικατάστατος για την ελληνική οικονομία και για το λόγο αυτό απαιτείται η κατάθεση από την κυβέρνηση ενός παραγωγικού και βιώσιμου business plan ανάπτυξης του Ομίλου και για τον λόγο αυτό θα παρακολουθούμε από κοντά όλες τις εξελίξεις και θα παρεμβαίνουμε».
Μιλάνε πάλι για πώληση των… ασημικών στον τομέα της ενέργειας! Σα να μην πέρασε μια μέρα από το 2014 και τις πρακτικές που ακολούθησαν, στις οποίες επιστρέφουν.
Και με τα γνωστά αποτελέσματα στις ενεργειακές επιχειρήσεις, όπου η ΔΕΗ απαξιώθηκε και ξέμεινε από ρευστό, διάφοροι διαγωνισμοί κηρύχθηκαν άγονοι, δεν έγιναν συντηρήσεις των δικτύων – οπότε ψάχνουμε τώρα να βρούμε μήπως σ' αυτό οφείλονται οι μεγάλες πυρκαγιές που πλήττουν τη χώρα, όπως είχε συμβεί και το 2017 και το 2018.
Εμπρός στον δρόμο που χάραξε ο Μαδούρο, δηλαδή! Ο οποίος αφού άφησε ασυντήρητα τα δίκτυα, τώρα καταγγέλλει πως οι διακοπές ρεύματος οφείλονται σε… ηλεκτρομαγνητικά σαμποτάζ στην ηλεκτρική εταιρία της Βενεζουέλας!
Τα είχαν δώσει όλα με το τρίτο μνημόνιο!
Με το τρίτο μνημόνιο, οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ δεσμεύτηκαν να ολοκληρώσουν τις συναλλαγές για την παραχώρηση του αεροδρομίου «Ελ. Βενιζέλος» και του ΔΕΣΦΑ (τέλος 2018), των ΕΛΠΕ και της μαρίνας του Αλίμου (μέσα 2019), της Εγνατίας, των ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ και των περιφερειακών λιμανιών Αλεξανδρούπολης και Καβάλας (τέλος 2019). Καθώς και την πώληση των μετοχών της Δ.Ε.Η., του δικτύου ΔΕΠΑ, των περιφερειακών λιμένων Ηγουμενίτσας και Κερκύρας και της υπόγειας αποθήκευσης της Καβάλας (μέσα 2021) και άλλων περιφερειακών λιμένων βάσει των συστάσεων των συμβούλων του ΤΑΙΠΕΔ.
Το Μεσοπρόθεσμο για την περίοδο 2018-2022 προέβλεπε συνολικά έσοδα ύψους 3,955 δις ευρώ από το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων του ΤΑΙΠΕΔ, τα οποία θα κατανέμονταν σε 2,031 δις ευρώ το 2018, σε 1,204 δις ευρώ το 2019, σε 238 εκ. ευρώ το 2020, σε 212 εκ. ευρώ το 2021 και σε 270 εκ. ευρώ το 2022.
Τα έσοδα του 2018 θα προέρχονταν από τους διαγωνισμούς που είχαν κλείσει σε προηγούμενα έτη και λαμβάνονταν οι επόμενες δόσεις (π.χ. ΟΠΑΠ, ψηφιακό μέρισμα, ηλεκτρονικές δημοπρασίες ακινήτων), την πώληση λοιπών ακινήτων, καθώς και νέους διαγωνισμούς που θα διεξάγονταν ή είχαν διεξαχθεί και επρόκειτο να ολοκληρωθούν μέσα στο έτος, π.χ. ΟΛΘ, ΟΤΕ, ΕΕΣΣΤΥ, ΔΕΣΦΑ κ.ά. Από το 2019 και μετά, τα έσοδα θα προέρχονταν κυρίως από διαγωνισμούς που βρίσκονταν σε εξέλιξη ή επρόκειτο να διεξαχθούν, σύμφωνα με το πρόγραμμα του ΤΑΙΠΕΔ, όπως π.χ. Εγνατία Οδός, Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών, ΕΛΠΕ, ΔΕΠΑ, ΔΕΗ κ.ά.
Υπέγραψαν και τώρα κάνουν τα λιοντάρια!
Και όχι μόνο αυτό. Στις 14 Ιουνίου 2018, ημέρα που με το πολυνομοσχέδιο ψηφίστηκαν τα θηριώδη πλεονάσματα (ενόψει της δήθεν εξόδου από το μνημόνιο), ψηφίστηκε και η τροποποίηση της σύμβασης με τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας και το υπερταμείο (Ελληνική Εταιρία Συμμετοχών και Περιουσίας) προστέθηκε στους αντισυμβαλλόμενους εγγυητές των δανείων μας.
Δηλαδή, δεν τους έφθανε η Ελληνική Δημοκρατία, δεν τους έφθανε η Τράπεζα της Ελλάδος, δεν τους έφθανε το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, αλλά με διάταξη του πολυνομοσχεδίου ορίστηκε πως «το υπερταμείο αμετάκλητα και άνευ όρων εγγυάται στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) την έγκαιρη εκπλήρωση από το δικαιούχο κράτος-μέλος των υποχρεώσεων του δικαιούχου κράτους μέλους βάσει της σύμβασης», και υπόσχεται στον ESM ότι «κάθε φορά που το δικαιούχο κράτος- μέλος δεν καταβάλλει ποσό οφειλόμενο βάσει ή σε σχέση με τη σύμβαση, το υπερταμείο μετά από αίτημα θα φέρει την ευθύνη καταβολής αυτού του ποσού σαν να ήταν ο κύριος οφειλέτης, εφόσον τα συνολικά καταβλητέα ποσά βάσει αυτής της εγγύησης δεν θα υπερβαίνουν συνολικά τα 25 δις ευρώ».
Αν δηλαδή το ελληνικό κράτος αθετήσει τις υποχρεώσεις του προς τον Μηχανισμό και δεν καταβάλει δόσεις δανείων ως 25 δις, οι δανειστές θα πηγαίνουν κατευθείαν στο υπερταμείο (το οποίο σύμφωνα με το νόμο θα βρίσκεται «σε απόσταση από το κράτος», «at arm's length») και θα εκποιούν ό,τι θέλουν για να πάρουν τα χρήματά τους. Και αν μετά δεν ξανακαταβάλει το κράτος επόμενες δόσεις, πάλι θα πηγαίνουν στο υπερταμείο – αρκεί κάθε φορά τα χρωστούμενα να μην ξεπερνούν τα 25 δις.
Αυτά υπέγραψαν – και τώρα κάνουν τα λιοντάρια!
Συμπληρωματικά Μνημόνια και ΦΕΚ
Φυσικά, είχαν προηγηθεί και άλλες υπογραφές, συμφωνίες και ΦΕΚ – που οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, αυτοί οι… ακοίμητοι φρουροί του δημόσιου τομέα, έκρυβαν επιμελώς.
-Στο Επικαιροποιημένο Σχέδιο Αξιοποίησης Δημόσιας Περιουσίας (Asset Development Plan, 26 Απριλίου 2016) του ΤΑΙΠΕΔ, υπάρχουν όλοι οι πίνακες με όλες τις ιδιωτικοποιήσεις: Το 66% του ΔΕΣΦΑ, το 35% που διατηρεί το Δημόσιο στα ΕΛΠΕ, το 17% της ΔΕΗ (κατά προτίμηση μέσα στο 2016), η ΔΕΠΑ (δηλαδή το 65% των μετοχών του Δημοσίου και το 35% που έχουν των ΕΛΠΕ).
-Στην Έκθεση της Κομισιόν για το κλείσιμο της Πρώτης Αξιολόγησης (Ιούνιος 2016), υπάρχει συγκεκριμένη αναφορά στον ενεργειακό τομέα, με περιορισμό του ολιγοπωλίου, πώληση των μετοχών που διαθέτει η ΔΕΗ στον ΑΔΜΗΕ και μεταφορά της ΔΕΗ στην ΕΔΗΣ, η οποία θα υπάγεται στο Υπερταμείο, το οποίο (όπως ρητώς αναφέρεται) θα βρίσκεται εκτός της δικαιοδοσίας του κράτους (at arm's length, για όσους γνωρίζουν τι σημαίνει).
-Στο Συμπληρωματικό Μνημόνιο της 16ης Ιουνίου 2016 (εκεί όπου τα υπέγραψαν όλα – υπερταμείο, κόφτη, όλα τα δάνεια στα κοράκια, κατάργηση του ΕΚΑΣ, φόρους κλπ) και στις σελίδες 30,31 και 32, υπάρχει ειδικό κεφάλαιο για την Ενέργεια, όπου αναφέρονται τα του ΑΔΜΗΕ, των δημοπρασιών ΝΟΜΕ, ΔΕΣΦΑ, αγορά αερίου. Στο κεφάλαιο περί Ιδιωτικοποιήσεων γίνεται σαφής αναφορά στην θεσμοθέτηση του Επιχειρησιακού Προγράμματος του ΤΑΙΠΕΔ, ως επικαιροποίηση του Σχεδίου που ίσχυε στις 31 Δεκεμβρίου 2014 (επί… επαράτου δηλαδή), με σκοπό να εξασφαλισθούν 2,5 δις το 2016, 2,2 το 2017 και 1,1 το 2018. Όχι μόνο γίνεται λεπτομερής αναφορά στα μελλούμενα, αλλά οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ είχαν από πριν υπογράψει τι ΘΑ συμφωνούσαν στο ΚΥΣΟΙΠ και τι ΘΑ νομοθετούσαν! Εκεί προβλεπόταν και η μεταφορά υπό την εποπτεία του Υπερταμείου (The Fund, επί το συριζανελικότερον και οργουελικότερον) του ΤΑΙΠΕΔ με όλα τα υπάρχοντά του – άρα και του 17% της ΔΕΗ).
-Στο φύλλο της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως 1472 της 25ης Μαΐου 2016, υπό τον τίτλο «Έγκριση Επιχειρησιακού Προγράμματος Ταμείου Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου ΤΑΙΠΕΔ ΑΕ» δημοσιεύεται η Απόφαση 33 του Κυβερνητικού Συμβουλίου Οικονομικής Πολιτικής, σύμφωνα με την οποία: «Εγκρίνουμε το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Αξιοποίησης (Asset Development Plan) που ενέκρινε το ΤΑΙΠΕΔ με την από 26.4.2016 απόφασή του και την αξιοποίηση των συμπεριλαμβανομένων σε αυτήν περιουσιακών στοιχείων, ήτοι: Δεκατέσσερα Περιφερειακά Αεροδρόμια, Ελληνικό, Αστέρας Βουλιαγμένης, Αφάντου Ρόδος, ΔΕΣΦΑ, ΟΛΠ, ΟΛΘ, ΤΡΑΙΝΟΣΕ και ΕΕΣΤΥ, Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών, Ηλεκτρονική Δημοπρασία III, IV, V, VI και άλλα μικρά ακίνητα, Μαρίνες, Εγνατία Οδός, ΕΛΠΕ, ΟΤΕ, ΔΕΗ, ΕΥΑΘ, ΕΥΔΑΠ, ΔΕΠΑ, ΕΛΤΑ. (Στο μεταξύ εξακολουθούσαν να διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους πως είχαν υπογράψει για 9 αποκρατικοποιήσεις, ενώ στο μεταξύ αυτές είχαν αισίως φθάσει τις 19)!
Στους αναλυτικούς πίνακες που περιλαμβάνονταν στο ΦΕΚ τα πράγματα ξεκαθάριζαν απόλυτα: 66% του ΔΕΣΦΑ, θυγατρικής της ΔΕΠΑ, το 35% που κατέχει το Δημόσιο μέσω του ΤΑΙΠΕΔ στα ΕΛΠΕ, το 17% της ΔΕΗ (από το 51% που κατέχει το Δημόσιο), το 23% της ΕΥΑΘ, το 11% του ΕΥΔΑΠ, η ΔΕΠΑ (το ΤΑΙΠΕΔ κατέχει το 65% και τα ΕΛΠΕ το 35%), τα ΕΛΤΑ (το ΤΑΙΠΕΔ κατέχει το 90%).
Το καταπληκτικό είναι πως ακριβώς στις 25 Μαΐου, ημερομηνία έκδοσης σε ΦΕΚ της απόφασης έγκρισης του Σχεδίου Αποκρατικοποιήσεων του ΤΑΙΠΕΔ (με σαφή και αριθμημένη αναφορά σε ΔΕΗ, ΔΕΣΦΑ, ΔΕΠΑ, ΕΛΠΕ, αρμοδιότητας τότε του κ. Σκουρλέτη), από το Αθηναϊκό Πρακτορείο βγήκε τηλεγράφημα, όπου, σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, «οι αποκρατικοποιήσεις των εταιριών του ενεργειακού τομέα δεν αποτελούν προτεραιότητα ούτε υπάρχει σχετικός σχεδιασμός. Ο στόχος των εσόδων ύψους 6,2 δισ. ευρώ θα επιδιωχθεί με την πώληση και αξιοποίηση άλλων περιουσιακών στοιχείων του Δημοσίου που δεν θεωρούνται στρατηγικής σημασίας, όπως η ΔΕΗ, η ΔΕΠΑ ή τα ΕΛΠΕ. Δεν υπάρχει πρόθεση να μεταβιβασθεί η συμμετοχή του Δημοσίου στις επιχειρήσεις αυτές»! Έκρυβαν, βέβαια, ότι στο ΦΕΚ απλά δημοσιευόταν η Απόφαση 33 του Κυβερνητικού Συμβουλίου Οικονομικής Πολιτικής.
-Έκθεση Κομισιόν, 6 Ιουνίου 2019. Στην έκθεση αυτή γινόταν εκτενής αναφορά στον τομέα των ιδιωτικοποιήσεων. Όπως αναφερόταν, η ελληνική κυβέρνηση, έπρεπε μέχρι το τέλος του 2019 να επιταχύνει μια σειρά από ενέργειες στην Εγνατία Α.Ε., στη ΔΕΠΑ, στους περιφερειακούς λιμένες Αλεξανδρούπολης και Καβάλας, στον ΔΑΑ και στην ΕΥΔΑΠ. Συγκεκριμένη μνεία γινόταν στην ιδιωτικοποίηση των ΕΛΠΕ, για την οποία δεν είχαν ακόμα υποβληθεί δεσμευτικές προσφορές.
-Έκθεση Κομισιόν Φεβρουαρίου 2019. Σαφής αναφορά στην ολοκλήρωση των διαδικασιών για την αποκρατικοποίηση των ΕΛΠΕ και της Μαρίνας Αλίμου.
Καμιά αμφιβολία…
Μετά από όλα αυτά, για το θέμα των ΕΛΠΕ δεν υπήρχε – ούτε υπάρχει – πια καμιά αμφιβολία.
Ήδη, στις 25 Ιανουαρίου 2018, οι εκπρόσωποι των εργαζομένων στον όμιλο, σε συνάντησή τους με τον Πρόεδρο του ΤΑΙΠΕ? Άρη Ξενοφό – κατά την οποία είχαν εκφράσει την κατηγορηματική αντίθεσή τους στο ενδεχόμενο περαιτέρω ιδιωτικοποίησης των ΕΛΠΕ, εκείνος επιβεβαίωσε την πρόθεση του ΤΑΙΠΕ? να προχωρήσει στην διαδικασία πώλησης των μετοχών, όπως προβλέπουν οι σχετικές συμφωνίες με τους δανειστές.
Αυτό προφανώς δεν έγινε εν αγνοία της πρώην κυβέρνησης…
Έτσι, φθάσαμε στην επίσημη ανακοίνωση (4 Απριλίου 2018) της συμφωνίας για πώληση του 50,1% των μετοχών των Ελληνικών Πετρελαίων στην οποία κατέληξαν οι βασικοί μέτοχοι, δηλαδή το Δημόσιο και η PANEUROPEAN του ομίλου Λάτση.
Η ανακοίνωση ανέφερε ότι το ΤΑΙΠΕΔ στο οποίο έχει μεταβιβαστεί η συμμετοχή του Δημοσίου και η PANEUROPEAN OIL AND INDUSTRIAL HOLDINGS S.A υπέγραψαν χθες (δηλαδή στις 3 Απριλίου) Μνημόνιο Κατανόησης (Memorandum of Understanding) για την από κοινού πώληση ποσοστού τουλάχιστον 50,1% του μετοχικού κεφαλαίου της Εταιρείας μέσω ανοιχτής διεθνούς διαγωνιστικής διαδικασίας.
Μάλιστα, στην ανακοίνωση διευκρινόταν ότι το 50,1 % είναι το ελάχιστο προς πώληση ποσοστό, και κατανέμεται ως εξής: 20% από την συμμετοχή του ΤΑΙΠΕΔ που είναι σήμερα 35% και 30,1% από την συμμετοχή της PANEUROPEAN.
Αυτό σήμαινε ότι εφόσον ολοκληρωθεί η διαδικασία, οι δύο υφιστάμενοι βασικοί μέτοχοι θα παραμείνουν με ποσοστό από 15 % στην εταιρία, ο πλειοψηφών μέτοχος θα έχει το 50,1% και το υπόλοιπο είναι το ποσοστό που θα ελέγχουν θεσμικοί επενδυτές και μικρομέτοχοι.
Ακολούθησε, τον Δεκέμβριο του 2018, η ολοκλήρωση της εξαγοράς του 66% των μετοχών του ΔΕΣΦΑ με πωλητές για το 31% των μετοχών το ΤΑΙΠΕΔ και για το 35% τα ΕΛΠΕ.
Έναν ακριβώς χρόνο μετά τη συμφωνία για την πώληση του 50,1% των ΕΛΠΕ, στις 3 Απριλίου 2019, έληξε και η διαδικασία υποβολής δεσμευτικών προσφορών για τα ΕΛΠΕ, χωρίς να κατατεθούν δεσμευτικές προσφορές από τα επενδυτικά σχήματα που συμμετείχαν στη β'' φάση του διαγωνισμού. Έτσι, ο διαγωνισμός απέβη άγονος.
Με λίγα λόγια, ο ΣΥΡΙΖΑ, που άρχισε πάλι να κάνει το λιοντάρι, έχει από το 2016 συμφωνήσει για την ιδιωτικοποίηση των ΕΛΠΕ, αλλά επί τρία χρόνια δεν κατάφερε τίποτε και τώρα αναζητείται άλλος τρόπος, καθώς η έναρξη διαγωνιστικής διαδικασίας θα απαιτούσε τουλάχιστον άλλους 18 μήνες.
Κατά τα λοιπά, πέρσι τέτοιον καιρό είχαμε μια «καθαρή έξοδο» από τα μνημόνια, με τον κ. Τσίπρα να μας το ανακοινώνει από την Ιθάκη – μετά τη βόλτα με το κότερο…
*Βουλευτής Β΄ Αθηνών Νοτίου Τομέα, πρώην υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ και κυβερνητική εκπρόσωπος, δημοσιογράφος
