Του Θανάση Χειμωνά
Έγραφα χθες για τους εθνικιστές που προσπάθησαν να αξιοποιήσουν τις επιτυχίες του μπασκετικού Ολυμπιακού για να επιβάλουν την αφελή και επικίνδυνη «ελληνοκεντρική» θεωρία τους. Δεν πέρασαν παρά λίγες ώρες και παρατηρήθηκε νέο κρούσμα. Τούτη τη φορά όχι στον «μπρούτο» χώρο του επαγγελματικού αθλητισμού αλλά στον ευγενή των τεχνών(ε) και των γραμμάτων(ε).
Ως γνωστόν αυτές τις μέρες ο Γιώργος Λάνθιμος συμμετέχει με μεγάλες αξιώσεις και φιλοδοξίες στο φημισμένο κινηματογραφικό φεστιβάλ των Καννών με την νέα του ταινία «The Killing of a Sacred Deer» στην οποία μάλιστα πρωταγωνιστεί, μεταξύ άλλων, η Νικόλ Κίντμαν.
Φυσικά, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει πως ο Λάνθιμος είναι ένας από τους πιο αναγνωρισμένους και επιτυχημένους Έλληνες σκηνοθέτες όλων των εποχών. Επίσης, διαθέτει το δικό του μοναδικό στυλ το οποίο είτε το αγαπάς είτε το μισείς.
Ο Λάνθιμος λοιπόν έχει πολλούς θαυμαστές αλλά και άλλους τόσους πολέμιους. Για κάθε σινεφίλ που ενθουσιάστηκε και πωρώθηκε με τον «Κυνόδοντα» ή τον «Αστακό» υπάρχει και ένας αντίστοιχος που αποδοκίμασε και αποκοιμήθηκε. Στην χώρα μας όμως όλα είναι «ΕΘΝΙΚΗ ΕΛΛΑΔΟΣ». Είτε μιλάμε για μπάλα είτε για σινεμά όταν ένας συμπατριώτης μας περνά τα σύνορα πρέπει να τον υποστηρίξουμε. Μας αρέσει δεν μας αρέσει.
Κάπου εκεί την πάτησε ο Δημήτρης Δανίκας. Ο γνωστός κριτικός κινηματογράφου έγραψε μια πολύ κακή κριτική για την ταινία στο Πρώτο Θέμα, υπογραμμίζοντας μάλιστα το γεγονός πως την προβολή της ακολούθησε και η σχετική γιούχα. Ο Δανίκας αφηγείται με αρκετά γλαφυρό τρόπο την πλοκή του «The Killing of a Sacred Deer» χρησιμοποιώντας συγκεκριμένο σκεπτικό και επιχειρήματα για την «κατεδάφισή» του. Διαβάζω εδώ και χρόνια τις κριτικές του. Κάποιες φορές έχω εξοργιστεί, άλλες έχω αναφωνήσει «Πες τα ρε μεγάλε». Το σίγουρο είναι πως πρόκειται πάντα για ενδιαφέροντα, εμπεριστατωμένα και καλογραμμένα κείμενα.
Αν ο Δανίκας έγραφε όλα αυτά για την νέα ταινία π.χ. του Λαρς Φον Τρίερ ουδείς θα είχε ασχοληθεί. Για κάποιους όμως ο Λάνθιμος φοράει πλέον την φανέλα με την γαλανόλευκη που παλιότερα τίμησε ο Θοδωρής Ζαγοράκης και ο Σάκης Ρουβάς. Έτσι, όποιος τολμήσει να τον αμφισβητήσει είναι προδότης, εθνομηδενιστης, ανθέλληνας. Εξάλλου, ο Δανίκας είναι υπότροπος καθώς το 2005 είχε το θράσος να απαξιώσει τον Μέγα Πολιτιστικό Θρίαμβο της Ελλάδας μας με την τότε νίκη της Έλενας Παπαρίζου.
Οι ομοιότητες με το Final 4 της Ευρωλίγκας είναι εντυπωσιακές. Άτομα που όχι απλώς ενδέχεται να μην τους αρέσουν (άλλο τι λένε δημοσίως) οι ταινίες του Λάνθιμου αλλά πιθανότατα δεν έχουν δει καν κάποια από αυτές στολίζουν τον Δανίκα με επίθετα όπως «συμπλεγματικός», «σκ@τόψυχος» καθώς και με διάφορους σεξουαλικούς χαρακτηρισμούς τους οποίους κωλύομαι να αναφέρω εδώ. Το «The Killing of a Sacred Deer» αποτελεί πλέον Εθνικό Ζήτημα. Δεν χωράνε ελευθερίες γνώμης και άλλα τέτοια οπαδικά σε αυτά
Φυσικά, είναι δικαίωμα κάθε ανθρώπου να μη γουστάρει τις ταινίες του Γιώργου Λάνθιμου (όπως άλλωστε συμβαίνει και με το έργο κάθε καλλιτέχνη) και να το γράφει αυτό δημοσίως και επωνύμως. Οι Έλληνες όμως, στα γήπεδα, στις σκοτεινές αίθουσες, στους διαγωνισμούς τραγουδιού πέφτουμε ξανά και ξανά θύματα ενός ψευτοπατριωτικού ψυχαναγκασμού. «Οφείλουμε» να υποστηρίζουμε ομάδες που αντιπαθούμε, ταινίες που δεν μας αρέσουν, τραγούδια που δεν αντέχουμε να ακούμε στα πλαίσια ενός κίβδηλου πατριωτισμού. Εδώ βέβαια προστίθεται και το στοιχείο της «ποιότητας». Ο Λάνθιμος δεν είναι αυτό που λέμε «εμπορικός» σκηνοθέτης. Και ο νεοέλληνας ζει και αναπνέει για να διαλαλεί συνεχώς πως είναι ψαγμένος και πΧιοτικός. Άλλωστε κανείς δεν θρήνησε τον θάνατο του Νίκου Φώσκολου στα σόσιαλ μίντια ενώ ο Στάθης Ψάλτης αποθεώθηκε περισσότερο για τα πεντάλεπτα που εμφανίστηκε στον ξεχασμένο «Συμβολαιογράφο» παρά για τις κωμωδίες των 80' s που τον έκαναν αγαπητό και δημοφιλή.
Το σίγουρο πάντως είναι πως για τον Γιώργο Λάνθιμο ισχύει το ίδιο που ίσχυε και για τον Ολυμπιακό: Η επιτυχία του ανήκει στον ίδιο και τους συνεργάτες του. Και όχι σε κάποια αόριστη «ελληνική ψυχή».
