Του Δημήτρη Κούρκουλα*
Οι τρομοκρατικές επιθέσεις στις ευρωπαϊκές πόλεις, με πιο πρόσφατη την επίθεση στη χριστουγεννιάτικη αγορά του Βερολίνου, δεν αποτελούν μεμονωμένα περιστατικά. Είναι οι πρώτες ενδείξεις ενός νέου κύματος τρομοκρατίας που θα μας απασχολήσει τουλάχιστον για μια ακόμη γενιά.
Χιλιάδες, δεκάδες χιλιάδες, ευρωπαίοι πολίτες είναι πρόθυμοι να ενταχθούν στο τζιχαντιστικό κίνημα, να ορκισθούν πίστη στο Ισλαμικό Κράτος και να θυσιάσουν ακόμα και τη ζωή τους. Οι δυτικοευρωπαίοι που σήμερα πολεμούν στη Συρία και το Ιράκ, όταν επιστρέψουν, θα ενισχύσουν τους ήδη οργανωμένους πυρήνες τζιχαντιστών. Υπάρχουν και οι εν υπνώσει υποστηρικτές, που είναι έτοιμοι να συνδράμουν, όταν κληθούν. Κανείς δεν ξέρει τον ακριβή αριθμό των μοναχικών λύκων.
Οι πολιτικοί και ιδεολογικοί τους στόχοι είναι απολύτως σαφείς: επιδιώκουν να καταστρέψουν τον τρόπο ζωής μας και τις βασικές αξίες του πολιτισμού μας. Θέλουν να χτίσουν μια άλλη κοινωνία στην οποία ο ορθός λόγος, η ατομική ελευθερία και πολλά άλλα που συνθέτουν τον δυτικό πολιτισμό δεν θα έχουν θέση. Οι άμεσος τακτικός στόχος των τζιχαντιστών είναι να διαταράξουν την ειρηνική συνύπαρξη εκατομμυρίων ευρωπαίων μουσουλμάνων με τους υπόλοιπους συμπολίτες τους ώστε να προσεταιρισθούν όλους τους ομοθρήσκους τους και να ρίξουν την Ευρώπη στην άβυσσο ενός εμφύλιου θρησκευτικού πολέμου.
Η συνειδητοποίηση του μεγέθους της πρόκλησης, αφού δεν πρόκειται για μεμονωμένες ενέργειες κάποιων «τρελών» αλλά για οργανωμένη επίθεση στις αξίες και τον τρόπο ζωής μας, είναι ένα πρώτο αναγκαίο βήμα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της απειλής. Δεν υπάρχουν πλέον ούτε εύκολες ούτε γρήγορες λύσεις. Η Ευρώπη και η Ελλάδα θα ζήσουμε για πολλά χρόνια με την καθημερινή απειλή της ισλαμικής τρομοκρατίας.
Απαιτείται αναθεώρηση της αμυντικής πολιτικής και της πολιτικής ασφάλειας. Το Ισλαμικό Κράτος δεν μπορεί βεβαίως να κατακτήσει με κλασσικές στρατιωτικές μεθόδους ευρωπαϊκά εδάφη. Μπορεί όμως να δημιουργήσει συνθήκες παράλυσης της οικονομικής και κοινωνικής ζωής στις ευρωπαϊκές πόλεις, μπορεί να διαβρώσει κατακτήσεις όπως η ελεύθερη διακίνηση προσώπων, οι ατομικές ελευθερίες και κυρίως μπορεί να υπονομεύσει τη μεγάλη κατάκτησή μας, την ειρηνική συνύπαρξη ανθρώπων διαφορετικής καταγωγής, ιδεολογίας ή θρησκείας. Οι ακραίες ρατσιστικές και ισλαμοφοβικές φωνές δεν είναι απλώς αντιπαραγωγικές. Στη σημερινή κρίσιμη φάση ρίχνουν νερό στο μύλο του Ισλαμικού Κράτους.
Απαιτείται παράλληλα μια σε βάθος ανάλυση της ακολουθούμενης μεταναστευτικής πολιτικής σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ένταξη μουσουλμανικών μειονοτήτων σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες δεν γίνεται χωρίς προστριβές. Ευρύτερα στρώματα μουσουλμάνων, που δεν έχουν την παραμικρή σχέση με τρομοκρατία ή με το ριζοσπαστικό Ισλάμ, πρεσβεύουν απόψεις που δεν είναι πάντα συμβατές με τις αρχές του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Η διαπιστωμένη αυτή δυσκολία ένταξης και συνύπαρξης δεν πρέπει να κρύβεται ούτε να θεωρείται αιρετική. Πρέπει να λαμβάνεται υπόψη στη χάραξη κάθε μεταναστευτικής πολιτικής. Η απόκρυψη ή η παραγνώριση αυτής της αλήθειας δεν βοηθά μακροπρόθεσμα ούτε τους ίδιους τους μετανάστες ή πρόσφυγες που βρίσκονται περιθωριοποιημένοι στη χώρα υποδοχής.
Η καταπολέμηση της νέας μορφής ισλαμιστικής τρομοκρατίας θα επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό τις γεωπολιτικές εξελίξεις, τις διεθνείς συμμαχίες και θα καθορίσει νέους διεθνείς συσχετισμούς.
Η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της νέας στρατηγικής σύγκρουσης. Η διαφαινόμενη μάλιστα αδυναμία ή απροθυμία της γειτονικής Τουρκίας να ενταχθεί, χωρίς περιστροφές, στο στρατόπεδο της Δύσης καθιστά τη χώρα μας έναν κρίσιμο κρίκο. Η δολοφονία του Ρώσου πρέσβη στην Άγκυρα από μέλος των τουρκικών δυνάμεων ασφαλείας δείχνει τους κινδύνους που ελλοχεύουν.
Η Ελλάδα θα κληθεί συνεπώς να σηκώσει ένα μεγάλο βάρος ευθυνών στον αγώνα κατά της τρομοκρατίας. Είτε θα ανταποκριθεί με επιτυχία σε αυτή τη μεγάλη πρόκληση, είτε θα αποδειχθεί, όπως συνέβη και στο προσφυγικό, ανέτοιμη και απρόθυμη. Σε μια τέτοια περίπτωση θα βρεθεί εκτός ευρωπαϊκών συνόρων ασφαλείας, όπως βρέθηκε εκτός ευρωπαϊκών συνόρων στο προσφυγικό, και η γραμμή άμυνας θα μετατεθεί προς βορρά. Το διακύβευμα είναι στρατηγικής σημασίας. Δεν επιτρέπονται ερασιτεχνισμοί ή ιδεοληψίες σαν κι αυτές που μας οδήγησαν στο φιάσκο του α! εξαμήνου του 2015 στο προσφυγικό.
Η κυβερνώσα «αριστερά» πρέπει να εγκαταλείψει την χρόνια ιδεοληψία ότι κάθε στρατιωτική δράση είναι εξ ορισμού ιμπεριαλιστική και συνεπώς καταδικαστέα. Οι αεροπορικές επιδρομές, είτε προέρχονται από τη Ρωσία είτε από το ΝΑΤΟ, πρέπει να κρίνονται με βάση τους στόχους και τα αποτελέσματά τους. Πρέπει επίσης να σταματήσει και η άλλη «αριστερή» εμμονή στην απόρριψη κάθε αστυνομικού μέτρου. Ασφαλώς και θα χρειασθεί ριζική αναβάθμιση των επιχειρησιακών δυνατοτήτων της Ελληνικής Αστυνομίας και όλων των Υπηρεσιών Ασφαλείας αλλά και ισχυρή πολιτική βούληση της πολιτικής ηγεσίας. Η πλήρης απαξίωση κάθε έννοιας ασφάλειας που βιώνουν τακτικά οι κάτοικοι του κέντρου της πρωτεύουσας με τους μπαχαλάκηδες των Εξαρχείων δεν μπορεί να αναπαραχθεί στον τομέα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας.
Η απόλυτη βαρβαρότητα του Ισλαμικών Κράτους και όλων των τζιχαντιστών μας υπενθυμίζει τις αξίες του πολιτισμού μας και του τρόπου ζωής μας. Είναι οι ίδιες αξίες που πολλοί είχαν υποτιμήσει θεωρώντας τες αυτονόητες. Η ισλαμιστική απειλή ίσως λειτουργήσει αφυπνιστικά και στην Ευρώπη και στην Ελλάδα.
* Ο Δημήτρης Κούρκουλας ήταν Υφυπουργός Εξωτερικών υπεύθυνος για ευρωπαϊκές υποθέσεις, την περίοδο Ιούνιος 2012-Ιανουάριος 2015. Υπήρξε στέλεχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και διετέλεσε Πρέσβης της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Λίβανο, στη Βουλγαρία και στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη.
