Έχετε παρατηρήσει πως όταν παίζουμε μουσική σε ένα άδειo δωμάτιο νιώθουμε ότι αυτό γεμίζει και κάνει την ύπαρξη σε αυτό λίγο πιο όμορφη, λίγο πιο υποφερτή;
Τα τελευταία δυο χρόνια, το SingularityU Summit, ένα συνέδριο που φέρνει ένα παράθυρο στο μέλλον των εκθετικών τεχνολογιών, μας γεμίζει αισιοδοξία για το πώς αυτές οι τεχνολογίες αλλάζουν το κόσμο προς το καλύτερο και μας δίνει παραδείγματα και εργαλεία για να κατανοήσουμε καλύτερα τον κόσμο στον οποίο ζούμε.
Τί είναι οι εκθετικές τεχνολογίες όμως; Οι εκθετικές τεχνολογίες, είναι οι τεχνολογίες αυτές που αναπτύσσονται – αν θυμάστε από το σχολείο – με γεωμετρική πρόοδο και συνήθως αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μειώνεται το κόστος τους στο μισό κάθε λίγα χρόνια. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα εκθετικών τεχνολογιών είναι η χαρτογράφηση του ανθρώπινου γονιδιώματος, που το 2001 κόστιζε 100 εκατ. δολάρια και σήμερα μπορεί κάποιος να παραγγείλει online ένα kit για να χαρτογραφήσει το προσωπικό του γονιδίωμα με κόστος λιγότερο από 1.000 δολάρια. Το ίδιο συμβαίνει και με τους υπολογιστές όπου κάθε 2 χρόνια, βάσει του νόμου του Μουρ, η υπολογιστική τους δύναμη διπλασιάζεται.
Ο εγκέφαλος του ανθρώπου εξελίχθηκε σε έναν κόσμο τοπικό και γραμμικό. Για εκατομμύρια χρόνια ο εγκέφαλος μας έπρεπε να έχει το νου του αν εκεί μετά τα δέντρα, κρύβεται μια αρκούδα που θα μας φάει. Δεν έχει βελτιστοποιήσει την δυνατότητα να κατανοεί εξελίξεις που είναι υπερτοπικές και εκθετικές. Όμως αυτό που συμβαίνει σήμερα στο κόσμο μας λόγω της παγκοσμιοποίησης και των εκθετικών τεχνολογιών, είναι ακριβώς αυτό. Μια τεχνολογία που αναδύεται στην άλλη άκρη της γης, έχει την δυνατότητα ξαφνικά να επηρεάσει τις ζωές όλων μας. Η εκθετικότητα εκ φύσεως συνεπάγεται και επιτάχυνση ρυθμού.
Αυτές οι αλλαγές έχουν πραγματικό αντίκτυπο στις ζωές μας και στον τρόπο που είναι οργανωμένες οι κοινωνίες μας. H μαζική παραγωγή του αυτοκινήτου αρχές του προηγούμενου αιώνα -μεταξύ άλλων- έδωσε τη δυνατότητα στις πόλεις να μεγαλώσουν και να επιταχυνθεί η αστικοποίηση. Όλο το κομμάτι της οικονομίας γύρω από την περιποίηση των αλόγων, μέσα σε μια γενιά αποδιοργανώθηκε. Αυτή η βίαιη αποδιοργάνωση και ανατροπή είναι που στην γλώσσα του SingularityU ονομάζεται ‘disruption’. Υπάρχουν αμέτρητα παραδείγματα στην ιστορία που έγιναν disrupt από την τεχνολογία και δημιουργήθηκαν στη θέση τους νέες βιομηχανίες. Τα μπαχαρικά έγιναν disrupt από τα ψυγεία. Για αιώνες μαζί με το αλάτι, τα μπαχαρικά ήταν ο μόνος τρόπος συντήρησης των τροφών. Οι γραφείς από την μηχανική εκτύπωση του Γουτεμβέργιου, τα γράμματα από το e-mail, η τηλεόραση από το YouTube και τα βιβλιοπωλεία από το Amazon. Φυσικά θα συνεχίσουν να συνυπάρχουν βιβλιοπωλεία και τηλεόραση αλλά ο μεγάλος όγκος τον βιβλίων πλέον πωλείται online και η τηλεόραση περνάει στη λογική του Netflix και των άλλων πλατφόρμων, μέχρι και η EPT φέτος λάνσαρε το ΕΡΤFLIX, σημείο των καιρών.
Είναι σημαντικό να παρατηρήσουμε ότι αυτές οι αλλαγές είναι και αυτές εκθετικές. Πλέον παρατηρούμε την ανατροπή του ανατροπέα και αυτό όλο επιταχύνεται. Από την αρχή του πολιτισμού έπρεπε να φτάσουμε στον 18o αιώνα ώστε η φωτογραφία να κάνει σιγά σιγά disrupt τα πορτρέτα αλλά μέσα σε 200 χρόνια η φωτογραφική μηχανή έγινε disrupt από την ψηφιακή φωτογραφία και εντάχθηκε στις πολυάριθμές λειτουργίες εντός κινητού τηλεφώνου. Η Kodak το 2012 κήρυξε πτώχευση ενώ την ίδια χρονιά το Instagram αγοράστηκε από το Facebook για 1 δις δολάρια. Αυτό και αν είναι σημείο των καιρών!
Τώρα που περιγράψαμε τον κόσμο που ζούμε ήρθε η ώρα του μεγάλου ερωτήματος. Πως θα τα βγάλουμε πέρα σε έναν τέτοιο κόσμο; Πως πρέπει να οργανώσουμε τα σχολεία και την εκπαίδευση; Ακούμε κραυγές απόγνωσης από γονείς γιατί τα σχολικά βιβλία στην της Α’ Γυμνασίου αναφέρουν τις δισκέτες στους υπολογιστές και θεωρείται απαράδεκτο ότι το εν λόγω βιβλίο που γράφτηκε 14 χρόνια πριν, ακόμα διδάσκεται. Με τον σημερινό ρυθμό, θα έπρεπε τα επιστημονικά βιβλία να ξαναγράφονται κάθε χρόνο και ίσως, να μην ήταν καν βιβλία. Στη ιατρική για παράδειγμα, το πρόβλημα είναι πιο έντονο. Υπολογίζεται ότι ο διπλασιασμός των ιατρικών γνώσεων το 1950 ήταν 50 χρόνια. το 1980, 7 χρόνια, και το 2010, 3,5 χρόνια. Το 2020 προβλέπεται να είναι 0,2 χρόνια - μόλις 73 ημέρες! Σας θυμίζει κάτι;
Εν μέσω αυτής της τέλειας καταιγίδας ανάπτυξης νέας γνώσης, είναι βέβαιο ότι η έννοια της δια βίου μάθησης δεν είναι μια επιλογή αλλά μια αναγκαιότητα. Αλλά και ο τρόπος που αποκτούμε γνώσεις και δεξιότητες θα πρέπει να αλλάξει. Στη Ελλάδα έχουμε τουλάχιστον δυο δεκαετίες τώρα που συζητάμε να αλλάξουμε την εκπαίδευση αλλά δεν προχωράμε. Μας προλαβαίνουν τώρα οι εξελίξεις. Οι περισσότεροι άνθρωποι στην γενιά των παππούδων μας έκαναν μια δουλειά. Οι γονείς μας κατά μέσο όρο 1-3. Τα παιδιά που έχουν γεννηθεί μετά το 2000 είναι βέβαιο ότι θα πρέπει, αν θέλουν να είναι ανταγωνιστικοί, να μαθαίνουν συνεχώς νέες δεξιότητες και ίσως να έχουν και πολλές καριέρες σε διαφορετικούς τομείς. Δεν είναι πλέον εφικτό να βάζουμε τεχνητά εμπόδια και να παριστάνουμε ότι ζούμε σε ένα οικονομικό νησί αποκομμένοι από την παγκόσμια οικονομία. Είναι ένας από τους λόγους που χρεοκοπήσαμε τα προηγούμενα χρόνια.
Η φετινή χρονιά με τα lockdown έκανε το ‘remote working’ κανονικότητα. Καθώς οι οικονομίες μεταλλάσσονται όλο και περισσότερο σε οικονομίες γνώσης, ήδη βλέπουμε εταιρίες να δουλεύουν εξολοκλήρου στο cloud με εργαζόμενους από όλο τον κόσμο. «Ζω στην Καλλιθέα αλλά δουλεύω σε εταιρία με έδρα στο Βερολίνο και με ασφαλίζει εταιρία στο Λονδίνο, ενώ αποταμιεύω σε Ethereum και Bitcoin για τις δύσκολες μέρες που έρχονται». Ακούγεται σαν σενάριο επιστημονικής φαντασίας αλλά υπάρχουν ήδη άνθρωποι που ζουν αυτή την ζωή.
Η πανδημία του COVID-19 έχει αποδιοργανώσει όλο τον πλανήτη. Αλλά υπάρχουν λόγοι για να είμαστε αισιόδοξοι. Την προηγούμενη εβδομάδα δυο εταιρίες ανακοίνωσαν ότι έχουν αναπτύξει εμβόλια σε χρόνο ρεκόρ, όταν ο κανονικός χρόνος ανάπτυξης εμβολίων είναι γύρω στα 10 χρόνια. Η επιστήμη του 2020 έχει καταφέρει να συμπιέσει την διαδικασία αυτή. Είναι και αυτό αποτέλεσμα των εκθετικών τεχνολογιών. Σκεφτείτε τι θα γινόταν αν ο COVID-19 εμφανιζόταν το 1990.
Σε αυτόν τον κόσμο καλούμαστε συνεχώς να ξεμαθαίνουμε αυτά που ξέραμε για να μπορέσουμε να διαχειριστούμε αυτή τη νέα πραγματικότητα. Και ακριβώς αυτό είναι το θέμα του SingularityU Summit 2020. «UNLEARN». Αυτό που θεωρούσαμε κανονικότητα τον 20o αιώνα έχει ήδη ανατραπεί. Για αυτό έχουν δημιουργηθεί νέοι όροι όπως ‘The New Normal’, ή νέα κανονικότητα.
Όπως η μουσική γεμίζει το δωμάτιο, έτσι και ένα παράθυρο στο μέλλον και δυο μέρες εντατικών παρουσιάσεων από ειδικούς στις εκθετικές τεχνολογίες θα μας γεμίσουν με γνώσεις και θα μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε και να διαχειριστούμε το τρομακτικό αλλά τόσο συναρπαστικό μέλλον που ξετυλίγεται μπροστά μας κάθε στιγμή.
Το SingularityU Summit Greece διεξάγεται online στις 23-24 Νοεμβρίου.
Γιάννης Γιοβάνος – Μέλος της οργανωτικής ομάδας του SingularityU Greece και σύμβουλος ψηφιακού marketing.
