Το αντιεπενδυτικό κλίμα ζει και βασιλεύει. Ο βαθύς ΣΥΡΙΖΑ και άλλες φίλιες δυνάμεις ανακαλύπτουν κάθε τρεις και λίγο δάση, οικολογικούς παραδείσους, και σημαντικές αρχαιότητες, όπου πάει να γίνει κάποια επένδυση. Με αυτό το κλίμα δεν θα πάμε μακριά.
Τα λόγια είναι του Πάνου Τσακλόγλου, καθηγητή στο τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, που μιλά στο Liberal για τα συνεχή προσκόμματα που θέτουν διάφοροι υπουργοί στις επενδύσεις, αλλά και την πρόσφατη μεθόδευση της κυβέρνησης να χρεώσει την αποτυχία της στην προσέλκυση ξένων κεφαλαίων στη Μιράντα Ξαφά, ζητώντας στην ουσία «από μια οικονομική αναλύτρια να ενεργεί ως φερέφωνο της κυβερνητικής προπαγάνδας»!
Εξηγεί τι σημαίνει η πρόσφατη πρόσκληση του ΟΔΔΗΧ για το swap των 29,7 δισ ευρώ, πιστεύει ότι έχουμε πολύ δρόμο για να μπορέσει να δανείζεται η Ελλάδα από τις αγορές με λογικά επιτόκια, και θεωρεί ότι κλίμα εμπιστοσύνης μπορεί να δημιουργήσει μια κυβέρνηση φιλική προς τις επενδύσεις και την ανάπτυξη. «Από αυτή την άποψη δεν υπάρχει καμία σύγκριση μεταξύ μιας κυβέρνησης υπό τον κ. Τσίπρα και μιας άλλης υπό τον κ. Μητσοτάκη», λέει ο κ. Τσακλόγλου. Εκτιμά ότι «ο κ. Τσίπρας θα προκηρύξει τελικά εκλογές το φθινόπωρο του 2018, με κεντρικό επιχείρημα "εγώ σας έβγαλα από τα Μνημόνια" πριν εφαρμοσθούν τα μέτρα των περικοπών των συντάξεων και του αφορολογήτου ορίου, δηλαδή πριν εφαρμοσθεί το "4ο Μνημόνιο».
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
- Είναι τελικά τόσο ωραία η κατάσταση της ελληνικής οικονομίας, όπως την παρουσιάζει η κυβέρνηση; Δεν είναι η ίδια, που «σαμπόταρε» επί 2 χρόνια (2015-2016) την ανάπτυξη, και συνεχίζει να «σαμποτάρει» και σήμερα τις επενδύσεις (Ελληνικό, Σκουριές);
Αναμφίβολα, μετά από τρία χαμένα χρόνια και ένα εντελώς αχρείαστο Τρίτο Μνημόνιο, η κατάσταση της ελληνικής οικονομίας αρχίζει να βελτιώνεται. Όμως, παρά τις διακηρύξεις του Πρωθυπουργού και τις καλές προθέσεις συγκεκριμένων υπουργών, το κλίμα εξακολουθεί να παραμένει αρνητικό για τις επενδύσεις.
Μπορεί να μην παρατηρούμε τον ορυμαγδό των αντιεπενδυτικών πρωτοβουλιών της πρώτης περιόδου διακυβέρνησης των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, όμως το αντιεπενδυτικό κλίμα ζει και βασιλεύει είτε με ενέργειες ή παραλείψεις υπουργών, όπως στα παραδείγματα που αναφέρατε, είτε με την ενεργοποίηση του βαθέως ΣΥΡΙΖΑ και άλλων φιλίων δυνάμεων που ανακαλύπτουν δάση, οικολογικούς παραδείσους και σημαντικές αρχαιότητες όπου πάει να γίνει κάποια επένδυση. Με αυτό το κλίμα, δεν μπορούμε να πάμε πολύ μακριά και η χώρα δεν θα αποκτήσει την αναπτυξιακή δυναμική, που τόσο πολύ έχει ανάγκη ο τόπος.
- Θα θέλατε να σχολιάσετε τις πρόσφατες δηλώσεις κυβερνητικών αξιωματούχων αναφορικά με την τοποθέτηση της κυρίας Μιράντας Ξαφά σε επενδυτικό συνέδριο; Η ίδια η σημερινή κυβέρνηση δεν ήταν που ως αντιπολίτευση παρουσίαζε μια καταστροφική εικόνα για την ελληνική οικονομία, προκειμένου να εκμεταλλευτεί πολιτικά την κατάσταση;
Νομίζω ότι αυτή η υπόθεση αγγίζει ταυτόχρονα τα όρια της γελοιότητας και της χυδαιότητας. Κατά το διάστημα 2012-2014, ο ΣΥΡΙΖΑ σαν κόμμα και ο κύριος Τσίπρας από τον θεσμικό ρόλο του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης έκαναν ότι ήταν δυνατό για να διώξουν επενδύσεις από την Ελλάδα. Τώρα ζητούν από μία επαγγελματία οικονομική αναλύτρια να μην εκφέρει τη γνώμη της σε ένα επαγγελματικό συνέδριο, αλλά να ενεργεί ως φερέφωνο της κυβερνητικής προπαγάνδας. Και μάλιστα, όταν η ίδια ισχυρίζεται ότι αυτά για τα οποία την «κατηγορούν» είναι fake news. Αιδώς Αργείοι!
- Τι σημαίνει στην πράξη η πρόσκληση για την ανταλλαγή ομολόγων συνολικού ύψους 29,7 δισ. ευρώ, που ξεκίνησε μέσα στην εβδομάδα; Αφορά σε εισροή νέου χρήματος στα ελληνικά κρατικά ομόλογα αυτό το πολύ μεγάλο σε μέγεθος swap;
H προ ημερών πρόσκληση για ανταλλαγή ομολόγων από τον ΟΔΔΗΧ είναι, ουσιαστικά, πρόσκληση για liability management και, επομένως, δεν προσδοκάται η άντληση νέων κεφαλαίων. Εκείνο που επιδιώκεται είναι η δημιουργία «βάθους» και μεγαλύτερης ρευστότητας στην αγορά των Ελληνικών ομολόγων.
Όταν είχαν εκδοθεί αυτές οι σειρές των ομολόγων, κατανεμήθηκαν ισομερώς στους ιδιώτες ομολογιούχους που συμμετείχαν στο PSI και, σχεδόν πάντα, διαπραγματεύονται σαν μία σειρά, το γνωστό strip. Αυτό περιορίζει τη ρευστότητά τους και δημιουργεί πολλά τεχνικά προβλήματα στους εμπλεκόμενους στις συναλλαγές. Επιπρόσθετα, τα ομόλογα που προέκυψαν από το PSI είχαν κατανεμηθεί χρονικά ισομερώς σε μεγάλο αριθμό ετών, ώστε να μην δημιουργούνται προβλήματα με μεγάλες αποπληρωμές σε συγκεκριμένες χρονιές. Μεγάλο μέρος αυτών των ομολόγων είχε αγορασθεί από την Ελλάδα στα πλαίσια του προγράμματος επαναγοράς ομολόγων στα τέλη του 2012. Επομένως, τα ομόλογα που αντιστοιχούν σε κάθε χρονιά είναι πλέον σχετικά λίγα, η αντίστοιχη αγορά δεν έχει «βάθος» και η εμπορευσιμότητα των ομολόγων είναι περιορισμένη. Αυτά ακριβώς τα προβλήματα επιδιώκει να αντιμετωπίσει η πρόσκληση από τον ΟΔΔΗΧ.
- Αφορά η συγκεκριμένη πρόσκληση και στους χιλιάδες αποταμιευτές που είχαν παγιδευτεί από το 2012 στις συγκεκριμένες εκδόσεις και που θα μπορούν πλέον να ρευστοποιήσουν τα χαρτοφυλάκιά τους, εφόσον το επιθυμούν, με μεγαλύτερη ευκολία;
Αφορά και σε αυτούς, αλλά κυρίως αφορά στους διαχειριστές ομολόγων των γνωστών funds, που κατέχουν τον μεγάλο όγκο των ομολόγων που προέκυψαν από το PSI.
- Ισχύει ότι ο στόχος της συγκεκριμένης έκδοσης είναι μεταξύ των άλλων και να διαμορφώσει ένα πεδίο αγορών για την ΕΚΤ όταν αυτή εντάξει τα ελληνικά ομόλογα στις κατηγορίες των επιλέξιμων για το QE τίτλων;
Δεν νομίζω ότι η κίνηση έχει άμεση σχέση με την ιδιαίτερα επιθυμητή, αλλά πολλάκις αναβληθείσα ένταξη των Ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ. Γίνεται κυρίως για να αυξηθεί η ρευστότητα της αγοράς ελληνικών ομολόγων, με την προσδοκία προσέλκυσης περισσότερων επενδυτών, κάτι που θα συμβάλει στην μείωση των αποδόσεων των ομολόγων, αλλά και στην καλύτερη απεικόνιση των αποδόσεων των συγκεκριμένων τίτλων στην καμπύλη αποδόσεών τους.
- Μπορεί μετά από αυτό να δούμε το επιτόκιο του 10ετους ελληνικού να πέφτει κάτω του 5%; Αλήθεια, έχει βελτιωθεί τελευταίως η πιστοληπτική αξιολόγηση της Ελλάδας;
Πράγματι, οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων έχουν μειωθεί το τελευταίο διάστημα, πιθανότατα και λόγω της προσδοκίας αυτού του swap. Εφόσον η Ελλάδα προσδοκά να βγει από τα Μνημόνια το καλοκαίρι του 2018, θα πρέπει να είναι σε θέση να δανείζεται από τις αγορές με λογικά επιτόκια. Ακόμα έχουμε πολύ δρόμο να διανύσουμε μέχρι αυτό το σημείο. Η κίνηση, η οποία σχεδιαζόταν ήδη από το 2013 και υπό κανονικές συνθήκες θα έπρεπε να έχει υλοποιηθεί πολύ νωρίτερα, εντάσσεται σε αυτή τη στρατηγική.
- Την Τετάρτη ο οίκος DBRS προέβλεψε ότι η ολοκλήρωση της τρίτης αξιολόγησης δεν αναμένεται νωρίτερα από τις αρχές του επόμενου έτους. Ποια είναι η γνώμη σας;
Νομίζω ότι η τρίτη αξιολόγηση θα ολοκληρωθεί γύρω στις αρχές του νέου έτους. Λίγο νωρίτερα ή λίγο αργότερα δεν έχει μεγάλη σημασία. Αρκεί να μην επιστρέψουμε και πάλι στην τακτική των αέναων τριβών και διαπραγματεύσεων που οδηγούσαν την οικονομία σε στασιμότητα. Αυτή τη φορά δεν έχουμε και τον αναγκαίο χρόνο, αν θέλουμε να βγούμε και άλλες φορές στις αγορές πριν το τέλος του Τρίτου Προγράμματος.
- Και ένα σχόλιο σας για την επιστροφή καταθέσεων στις τράπεζες. Προ ημερών ο γνωστός hedge fund manager Kyle Bass, μιλώντας στο CNBC, προέβλεψε ότι θα προκηρυχθούν πρόωρες εκλογές κάποια στιγμή του χρόνου, από τον Απρίλιο μέχρι το Σεπτέμβριο, ότι ο Πρωθυπουργός θα χάσει την εξουσία και πως όταν συμβεί αυτό, θα υπάρξει μεγάλη κινητικότητα στο χρηματιστήριο, στις επενδύσεις, αλλά και θα επιστρέψουν γύρω στα 15 δισ στις ελληνικές τράπεζες. Πιστεύετε ότι με μια κυβέρνηση Μητσοτάκη θα δούμε να επιστρέφουν καταθέσεις;
Η εκροή των καταθέσεων και η επιβολή των capital controls ήταν συνέπεια της έλλειψης εμπιστοσύνης των καταθετών προς την ασκούμενη οικονομική πολιτική. Επομένως, δεν νομίζω ότι σημαντικά ποσά καταθέσεων θα επανέλθουν στο τραπεζικό σύστημα αν δεν αποκατασταθεί κλίμα εμπιστοσύνης. Κλίμα εμπιστοσύνης μπορεί να δημιουργήσει πολύ πιο εύκολα μία κυβέρνηση φιλική προς τις επενδύσεις και την ανάπτυξη. Από αυτή την άποψη δεν υπάρχει καμία σύγκριση μεταξύ μίας κυβέρνησης υπό τον κύριο Τσίπρα και μίας άλλης υπό τον κύριο Μητσοτάκη. Πάντως, πρέπει να επισημανθεί ότι ένα σημαντικό ποσοστό από την εκροή των καταθέσεων της τελευταίας τριετίας είναι πολύ πιθανό να έχει κατευθυνθεί στην πληρωμή των αυξημένων φορολογικών υποχρεώσεων των πολιτών αυτής της περιόδου.
Ως προς το χρόνο διεξαγωγής των εκλογών, θεωρώ πολύ πιθανό ότι ο κύριος Τσίπρας θα προκηρύξει εκλογές το φθινόπωρο του 2018, με κεντρικό επιχείρημα ότι «εγώ σας έβγαλα από τα Μνημόνια», πριν εφαρμοσθούν τα μέτρα των περικοπών των συντάξεων και του αφορολογήτου ορίου που έχει ψηφίσει η κυβέρνησή του – κάτι που, δικαιολογημένα, πολλοί αποκαλούν «Τέταρτο Μνημόνιο».
