Του Σάκη Μουμτζή
«Είστε η αποτυχία μας ως κοινωνίας, ως σχολείου, ως οικογένειας, ως Δημοκρατίας». Ήταν μια σπαρακτική τοποθέτηση της Ιεράς Συνόδου, μακριά από τον απόμακρο λόγο των καθιερωμένων ανακοινώσεων της. Ήταν μια ανέλπιστα ανοιχτόκαρδη, αυτοκριτική και συγχρόνως καυστική δήλωση των Ιεραρχών που διαπίστωσαν, αίφνης, το φαινόμενο της «μπούκας» να πλήττει και τον δικό τους ιερό χώρο.
Αυτό το φαινόμενο της εισβολής και κατάληψης, πρωτοεμφανίστηκε στους πανεπιστημιακούς χώρους από τα μέσα της δεκαετίας του 80 και πολύ γρήγορα πέρασε τα σύνορα των πανεπιστημίων, καθώς οι ηθικοί και οι φυσικοί αυτουργοί διαπίστωσαν πως αντιμετωπιζόταν με απάθεια από το σύνολο της κοινωνίας. Μάλιστα συγκεκριμένοι πολιτικοί χώροι, με έντονα τα στοιχεία του ακτιβισμού και του ριζοσπαστισμού, υπογείως υπέθαλπαν αυτές τις πρακτικές και οι λοιπές πολιτικές δυνάμεις υπό τον φόβο μην κατηγορηθούν ως «αντιδραστικές», έστρεφαν αλλού το βλέμμα τους.
Ήταν εύλογη λοιπόν η εξάπλωση της εισβολής και των καταλήψεων, ως γενικευμένης μορφής αγώνα, σε όλα τα πεδία των κινητοποιήσεων από όλες σχεδόν τις κοινωνικές ομάδες που ήθελαν να διαμαρτυρηθούν.
Γιατί η αρχική αδιαφορία σήμαινε αποδοχή. Η γενικευμένη απάθεια ερμηνεύθηκε ως συναίνεση και η σιωπή ως επιδοκιμασία. Η πολύμορφη νομιμοποίηση της «μπούκας» είναι ένα θλιβερό γεγονός της κοινωνίας μας με τις γνωστές συνέπειες. Και είναι μια ήττα όλων μας γιατί και οι ευθύνες ανήκουν σε όλους μας. Το γεγονός πως εικοσάχρονα παιδιά δεν σεβάστηκαν τους 50, 60, 70 πιστούς που μέσα στο κατακαλόκαιρο, κυριακάτικα, θέλησαν να εκκλησιασθούν, φανερώνει μεν το όριο στο οποίο βρίσκεται η κοινωνία μας, αλλά συγχρόνως θα μπορούσε να αντιμετωπισθεί και ως μια βλακώδης, απονενοημένη και περιθωριακή πράξη 20-30 νεαρών χωρίς αρχές.
Το επικίνδυνο είναι, πως βρέθηκαν στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που συμψήφισαν αυτήν την βέβηλη και πρωτοφανή ενέργεια με την εκδίωξη των καταληψιών από τις ιδιωτικές περιουσίες, που έγινε πριν από λίγες μέρες. Συνέδεσαν τα δύο γεγονότα με την σχέση αίτιο-αποτέλεσμα. Η κρατική καταστολή -σύμφωνα με την λογική τους- έφερε την βία αυτών που την υπέστησαν. Καμία απάντηση στο ερώτημα: «και γιατί επενέβησαν τα όργανα της τάξης»; Προφανώς, η καταπάτηση της ιδιωτικής περιουσίας δεν συνιστά γι' αυτά τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ παραβατική συμπεριφορά που πρέπει να τιμωρηθεί. Η ιδιωτική περιουσία δεν αποτελεί έννομο αγαθό που πρέπει να περιφρουρηθεί και να προστατευθεί από το Κράτος.
Έτσι, «η αποτυχία μας ως κοινωνίας», όπως επισημαίνει η Ιερά Σύνοδος, έγκειται στο γεγονός πως δεν εγκολπωθήκαμε την αυτονόητη παραδοχή πως ο νόμος και η τάξη δεν έχουν ιδεολογικό πρόσημο. Δεν είναι αριστερές ή δεξιές έννοιες, αλλά αξίες πάνω στις οποίες συγκροτούνται οι ευνομούμενες κοινωνίες. Το αν μια κοινωνία είναι ανοιχτή ή κλειστοφοβική, προοδευτική ή συντηρητική, το προσδιορίζει το περιεχόμενο των νόμων, οι οποίοι βέβαια πρέπει να τηρούνται απαρεγκλίτως για να υπάρχει η τάξη. Οι υπουργοί του ΣΥΡΙΖΑ που φοίτησαν στα σοβιετικά πανεπιστήμια γνωρίζουν άριστα τι σημαίνει τήρηση και εφαρμογή των νόμων. Και τις συνέπειες της ανυπακοής.
Όσοι αντιμετωπίζουν απαξιωτικά τον νόμο και την τάξη, ως έννοιες καθαυτές, προφανώς οραματίζονται μια κοινωνία του μπάχαλου και των πολλών μικρών ή μεγάλων αυτόνομων και ανεξέλεγκτων καταστάσεων. Των ειδικών ζωνών κυριαρχίας διαφόρων συλλογικοτήτων. Κάτι όμως που αμφισβητεί τα ίδια τα θεμέλια του δημοκρατικού πολιτεύματος και την δημοκρατική συγκρότηση της κοινωνίας. Γι' αυτό και τα θλιβερά γεγονότα της Κυριακής είναι και αποτυχία της Δημοκρατίας μας.
