Τσιμέντο στην Ακρόπολη, γιατί όχι; Τι έχει το τσιμέντο; Δεν αρέσει διότι είναι πολυχρησιμοποιημένο και το έχουμε ακόμα και στα σπίτια μας; Επειδή δεν το έχουν κάποιοι σε εκτίμηση σημαίνει πως βλάπτει; Κι όμως, είναι ένα υλικό πολύ κοντά στην Φύση, ένα υλικό που χρησιμοποιήθηκε από τους Ρωμαίους και προφανώς και αναστρέφεται εύκολα η στρωμένη με αυτό περιοχή και δεν δημιουργεί προβλήματα.
Ο ομότιμος καθηγητής του ΕΜΠ και πρόεδρος της Επιτροπής Συντηρήσεως Μνημείων Ακροπόλεως Μανόλης Κορρές, ήταν καταπέλτης κατά το κλείσιμο της χθεσινής του διάλεξης στο πλαίσιο της διαδικτυακής σειράς «Σεμιναρίων Εμβάθυνσης στην Ιστορία και Θεωρία της Αρχιτεκτονικής», που διοργανώνει το Εργαστήριο Ιστορίας και Θεωρίας της Αρχιτεκτονικής του ΕΜΠ.
Απαντώντας σε ερώτηση ενός από τους εκατοντάδες ακροατές, στηλίτευσε όσους διαδίδουν περί καταστροφών στην Ακρόπολη μόνο και μόνο επειδή έχουν αισθητικές αντιρρήσεις. Τις χαρακτήρισε απολύτως σεβαστές, αλλά όπως είπε, δεν μπορούν να στηρίζουν θεωρίες περί προβλημάτων στις νέες διαστρώσεις.
Ο κ. Κορρές ξεκίνησε λέγοντας πως οι νέες διαστρώσεις δεν έγιναν για τα ΑΜΕΑ, αλλά διότι οι παλιοί διάδρομοι που είχαν κατασκευαστεί με την επίβλεψη του Ιωάννη Τραυλού είχαν πλέον παλιώσει πολύ και δυσκόλευαν την κίνηση των επισκεπτών. «Αν έχετε έναν αρχαίο δρόμο με οδόστρωμα, καλό θα ήταν να το επαναλάβετε» είπε.
«Αν δηλαδή υπήρχε πατημένο χώμα, το σωστό είναι να βάλετε πατημένο χώμα, αν έχετε λιθόστρωτο καλό θα ήταν να βάλετε λιθρόστρωτο κ.λπ. Στην Ακρόπολη οι δρόμοι είχαν ως υλικό τον ίδιο τον βράχο. Πού σήμερα πλέον έχει φθαρεί πολύ και είναι δύσβατος».
Δεν έκρυψε πως υπήρχε τρόπος να τοποθετηθεί βράχος και πάλι. Αν, όπως ανέφερε, πηγαίναμε στην Κωπαΐδα, παίρναμε παρόμοιο βράχο και κάναμε μια «πλαστική» επένδυση. Αναπαραγωγή των κοιλοτήτων σε μορφή «αρνητικού- θετικού» και συγκόλληση με άργιλο και νερό.
Κάτι τέτοιο δεν έχει δοκιμαστεί ποτέ και ο ίδιος δεν θα μπορούσε να το κάνει τώρα πειραματικά, γνωρίζοντας, ταυτοχρόνως, πως είναι διαφορετική η θεωρία από την πράξη. Άλλωστε, το κόστος είναι πολύ μεγάλο και θα είχε αρνητικές επιπτώσεις στον προϋπολογισμό των άλλων έργων, τα οποία είναι αναγκαία.
«Και ο Ιωάννης Τραυλός θα μπορούσε να είχε σκεφτεί τη χρήση νέου βράχου. Δεν έτυχε. Επέλεξε τη χρήση σκυροδέματος που είναι πολύ κοντά στη Φύση. Ο λόγος που τώρα εχθρεύονται κάποιοι το υλικό είναι επειδή χρησιμοποιείται ευρέως και το θεωρούν χυδαίο. Αλλά αυτό είναι σνομπισμός.
Δεν είναι δυνατόν να φθείρεται η αξία του και επομένως να πέφτει στην εκτίμησή μας, να το θεωρούμε παρακατιανό επειδή είναι ένα υλικό που το έχουμε και στα σπίτια μας. Είναι δυνατόν με το πιο φτηνό πανί να γίνει ένα καλό ένδυμα. Η σκέψη για το πώς θα το χρησιμοποιήσεις κάνει τη διαφορά».
Ο πρόεδρος της ΕΣΜΑ αναγνώρισε κάθε δικαίωμα σε όσους έχουν θέματα αισθητικής και προκατάληψη με το σκυρόδεμα να το εκφράζουν. Να λένε «δεν μου αρέσει». Αυτό δεν σημαίνει πως έχουν το δικαίωμα αντί να πουν πως δεν το εγκρίνουν αισθητικά να κάνουν πόλεμο με τον Βράχο με ισχυρισμούς περί καταστροφών, παραβάσεων, φθορών. «Αυτά θα πρέπει να τα αποδείξουν» κατέληξε.
Ας σημειώσουμε ότι λέγοντας «τσιμέντο» ή «σκυρόδεμα» ο κ. Κορρές εννοεί τεχνητό λίθο, στη σύσταση του οποίου το τσιμέντο ως υλικό φτάνει το 12%. Και ότι βεβαίως, τα 9/10 των διαστρώσεων είναι χωρίς οπλισμό.
Οπλισμός χρησιμοποιήθηκε μόνο σε δύο σημεία πολύ περιορισμένα, όπου υπήρχαν συγκεκριμένες διαμορφώσεις που υπήρχε κίνδυνος να εμφανίσουν βλάβες από τις πιέσεις, καθώς δεν ήταν δυνατόν να χρησιμοποιηθούν ενδιάμεσα αδρανή υλικά.
Η χθεσινή διάλεξη του Μανόλη Κορρέ είχε πάρα πολλούς που την παρακολούθησαν μέσω διαδικτύου. Την ερχόμενη Πέμπτη, θα παρουσιαστεί το δεύτερο μέρος της ομιλίας του, πάλι με τίτλο «Ανεβαίνοντας στην Ακρόπολη».
Από όσα εντυπωσιακά είπε, ξεχώρισε το ότι ο Ιερός Βράχος πριν από 2-3 εκατομμύρια χρόνια ήταν… βραχονησίδα, όπως και ο Λυκαβηττός και άλλοι λόφοι της Αθήνας. Τότε η Αττική ήταν όλη καλυμμένη με θαλασσινό νερό, το οποίο έφυγε αργότερα.
Σε αυτό το γεγονός οφείλεται κατά ένα μεγάλο μέρος και η διαμόρφωση του λόφου, όπως και κάποιες από τις σπηλιές. Είναι ένα ζήτημα που προτίθεται να μελετήσει σύντομα, με τη συνεργασία ειδικών επιστημόνων (γεωλόγων κ.α.)
