Πόσο θα επηρεάσει ο Κορονοϊός την Οικονομία; Πρόκειται για την ερώτηση των πολλών εκατομμυρίων ευρώ. Όποιος την απαντήσει θα γίνει πλούσιος. Οι περισσότεροι είναι βέβαιο ότι θα απαντήσουν λάθος. Και οι έξυπνοι θα περιμένουν στην γωνία να περάσει η θύελλα για να κάνουν την επόμενη κίνησή τους. Ακριβώς επειδή ξέρουν ότι δεν υπάρχουν εύκολες απαντήσεις. Μία κυβέρνηση, πάντως, δεν έχει την πολυτέλεια της αναμονής.
Η αλήθεια είναι ότι βιώνουμε τις συνθήκες ενός κραχ. Κι όπως όλα τα κραχ δεν σταματούν σε μία «Μαύρη Παρασκευή» ή «Μαύρη Δευτέρα». Στην προκειμένη περίπτωση έχουμε πολλούς κακούς λόγους που συναντώνται όλοι μαζί την ίδια μέρα και την ίδια ώρα σε ένα κακόφημο μπαρ. Ο καυγάς είναι το μόνο σίγουρο που θα συμβεί...
Πρώτον, οι τιμές των μετοχών ήταν ήδη σε υψηλές αποτιμήσεις. Αυτό ήταν και το πρώτο θέμα της Liberal markets, στην πρώτη ημέρα της έκδοσής της. Οι διεθνείς αγορές θα έπρεπε να αναζητήσουν έναν λόγο για να δικαιολογήσουν την πτώση. Έτσι ή αλλιώς...
Δεύτερον, ο Κορονοϊός δεν είναι απλά μία αφορμή, είναι ένας πραγματικά τρομαχτικός ιός για την Οικονομία. Οι άδειοι δρόμοι στην Κίνα, τα κλειστά εργοστάσια και σχολεία, είναι εικόνες πρωτόγνωρες που κρύβουν – εκτός των άλλων- μια τεράστια οικονομική ζημία. Όχι μόνο για την Κίνα. Η πτώση της τιμής του πετρελαίου ήταν το σάλπισμα του πρώτου αγγέλου, ο οποίος μας προειδοποίησε για τις πιθανότητες της ύφεσης. Η σημερινή κατάρρευση των τιμών τους πετρελαίου είναι ένα ακόμη σάλπισμα που ανοίγει τις πόρτες της Κόλασης.
Τρίτον, η απειλή της επιδημίας αλλάζει άρδην τις συνήθειες των πολιτών. Και κυρίως τις καταναλωτικές τους συνήθειες. Το σοκ από τις συνθήκες καραντίνας είναι ήδη μεγάλο. Σε πρώτη φάση ξέρουμε ότι χτυπιούνται μεταφορές και τουρισμός. Η παράταση της κρίσης μπορεί να δημιουργήσει μεγαλύτερη αλλαγή των καταναλωτικών συνηθειών των πολιτών. Ας μην ξεχνάμε πόσο άλλαξε η ζωή μας μετά από τους δίδυμους πύργους.
Τέταρτον, αυτή την στιγμή δεν μπορεί κάποιος να μας πει με σιγουριά πόσο θα διαρκέσει αυτή η κρίση. Αν το φάρμακο βρεθεί σε δέκα μέρες, τότε όλα αυτά θα μοιάζουν με έναν μακρινό εφιάλτη. Αν όμως ο ιός αποδειχτεί ανθεκτικός στην ζέστη, τότε θα ζήσουμε συνθήκες βιβλικής καταστροφής. Για την Οικονομία πάντοτε ο λόγος.
Είναι προφανές ότι ένας επενδυτής μπορεί να περιμένει. Δεν έχει να χάσει παρά μόνο την πρώτη ημέρα της ανόδου από την χαρμόσυνη είδηση, η οποία δεν μπορεί να είναι άλλη από την εύρεση του εμβολίου. Μία κυβέρνηση, όμως, δεν έχει αυτή την πολυτέλεια. Είναι υποχρεωμένη να κινηθεί άμεσα για να ανακουφίσει τους πληγέντες. Κι εδώ αρχίζουν τα δύσκολα! Και δεν μιλάμε τόσο για την ελληνική κυβέρνηση, όσο για την Ευρώπη. Επειδή το πρόβλημα δεν είναι ελληνικό, είναι παγκόσμιο. Τι μέτρα μπορεί να πάρει ένας οργανισμός όπως η ΕΕ και στην συνέχεια όλες οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις που θα ανατρέψουν την σημερινή εικόνα της Οικονομίας; Ο μόνος τρόπος για να καλύψουν οι επιχειρήσεις τις ζημιές τους είναι κάποιος να τις πληρώσει. Κι αυτός ο κάποιος είναι το κράτος, δηλαδή ο φορολογούμενος. Με άλλα λόγια μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα. Μπρος μία ακόμη κρατική παρέμβαση με αβέβαιο αποτέλεσμα και μεγάλο οικονομικό κόστος και πίσω η απειλή της πλήρους κατάρρευσης. Κι αν αποφασίσουν να πληρώσουν την ζημία. Ας πούμε! Για ποιο διάστημα; Μπορούν για έναν μήνα. Για δύο; Για τρεις;
Μπορεί μία γρίπη να γκρεμίσει τον κόσμο μας; Να τον γκρεμίσει ίσως όχι. Να τον ταράξει σίγουρα ναι. Και να αλλάξει τις ισορροπίες και να προκαλέσει μεγάλες αλλαγές. Το κέρδος θα καθορίζει κάθε φορά τον βαθμό της προόδου μιας κοινωνίας. Αλλά οι συνήθειες είναι άλλο κεφάλαιο. Κι αυτές αλλάζουν και επηρεάζουν πολλές φορές καθοριστικά την μικρή μας παρουσία σε αυτό τον πλανήτη.
Όσο για τα χρηματιστήρια; Η πτώση του 10% μπορεί από μόνη της να μοιάζει μεγάλη. Μπορεί όμως και να είναι τελικά μικρή. Εξαρτάται από ποιο σημείο βλέπει κανείς τα πράγματα και τι θα συμβεί στην συνέχεια. Αν δηλαδή η τελική πτώση φτάσει στο 98%, τότε αυτό το αρχικό 10% ήταν ευλογία ή αλλιώς μία πραγματική ευκαιρία για τον επενδυτή να πάρει τα λεφτά του και να περιμένει. Σε διαφορετική περίπτωση, αν η πτώση αποδειχτεί παροδική, τότε η πώληση των μετοχών συνοδεύεται από την παραδοχή “μας πήραν τα χαρτιά πατριώτη”. Στην προκειμένη περίπτωση η αλήθεια θα αποκαλυφθεί όταν μάθουμε τον χρόνο που χρειάζεται για να βρεθεί το εμβόλιο. Σε κάθε πάντως περίπτωση αυτή την στιγμή έχουμε κραχ. Είναι το δεδομένο που έχουμε στα χέρια μας. Για να μην ξεχνιόμαστε!
Θανάσης Μαυρίδης
[email protected]
