Ονειρεύομαι ένα περιβάλλον με όμορφα καλοσυντηρημένα κτίρια, βιβλιοθήκες, εργαστήρια, αίθουσες διαλέξεων και εκδηλώσεων με καταπράσινους εξωτερικούς χώρους με κήπους και δένδρα. Νέοι άνθρωποι μόνοι τους ή σε παρέες διαβάζουν για την επόμενη διάλεξη, συζητούν, αστειεύονται, προγραμματίζουν την βραδινή τους έξοδο ή την εκδρομή της Κυριακής. Μερικοί απλώς λιάζονται στον ανοιξιάτικο ήλιο, ξαπλωμένοι στο γρασίδι. Μέσα στα κτήρια του συγκροτήματος, πηγαινοέρχεται ένα ήρεμο πλήθος από την διάλεξη στο κυλικείο, στη βιβλιοθήκη, στο εργαστήριο και μετά πίσω πάλι σε μια αίθουσα διαλέξεων.
Ονειρεύομαι, ερευνητικά εργαστήρια όπου αφοσιωμένοι ερευνητές αναπτύσσουν κώδικα λογισμικού, εκτελούν πειράματα ή χειρίζονται εξιδεικευμένο εξοπλισμό. Σε αίθουσες συναντήσεων καθηγητές και ερευνητές συζητούν με εκπροσώπους εταιρειών για πιθανές συνεργασίες. Στα γραφεία των καθηγητών σε ομάδες ή μόνοι τους ετοιμάζονται οι επόμενες δημοσιεύσεις για το επικείμενο συνέδριο ή ένα επιστημονικό περιοδικό ή συγγράφεται η συμμετοχή ερευνητικών ομάδων στην επόμενη ερευνητική πρόταση.
Ονειρεύομαι, διοικητικές και τεχνικές υπηρεσίες αφοσιωμένο προσωπικό εργάζεται για να διεκπεραιώνει τις γραφειοκρατικές αναγκαιότητες, να συντηρεί την υλικοτεχνική υποδομή και να διασφαλίζει ότι τα πάντα λειτουργούν εύρυθμα, με ασφάλεια και ότι όλες οι αστοχίες και βλάβες αποκαθίστανται με ταχύτητα και αποτελεσματικότητα.
Ονειρεύομαι, υποστηρικτικές δομές που παρέχουν κάθε είδους βοήθεια στους φοιτητές, από την αναζήτηση στέγης, την συμβουλευτική για το πρόγραμμα σπουδών τους, την συμμετοχή τους σε συνέδρια, summer camps, την μετακίνηση τους σε πανεπιστήμια του εξωτερικού για το επόμενο εξάμηνο, την μελλοντική τους καριέρα έως την ψυχολογική τους υποστήριξη. Πολλοί από αυτούς, ιδιαίτερα οι πρωτοετείς και αυτοί που προέρχονται από το εξωτερικό, διαμένουν σε πεντακάθαρες και ασφαλείς εστίες με όλες τις σύγχρονες ανέσεις που παρέχει το πανεπιστήμιο έναντι λογικού αντιτίμου, αρκετά χαμηλότερου από τις τιμές της αγοράς. Στα διάφορα εστιατόρια του πανεπιστημίου, παρέχονται υψηλής ποιότητας γεύματα σε όμορφο και πεντακάθαρο περιβάλλον, σε ένα κλάσμα του κόστους της αγοράς με την επίδειξη της ακαδημαϊκής ταυτότητας. Οι δραστήριοι σύλλογοι των φοιτητών διοργανώνουν εκδρομές και κάθε είδους αθλητική ή καλλιτεχνική δραστηριότητα.
Ονειρεύομαι, εταιρείες αναζητούν τα μελλοντικά τους στελέχη σε εκθέσεις καριέρας, επισκέπτες αναζητούν τις αίθουσες που διεξάγεται το συνέδριο ή η εκδήλωση που συμμετέχουν ή τον χώρο διεξαγωγής υποβλητικών τελετών αποφοίτησης, ανακήρυξης επίτιμων διδακτόρων, μουσικών και πολιτιστικών εκδηλώσεων ή την ομιλία του τελευταίου διάσημου καλεσμένου.
Ονειρεύομαι, ότι η κουλτούρα της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας είναι εμπεδωμένη και διάχυτη σε κάθε έκφανση της ακαδημαϊκής δραστηριότητας. Ο καθηγητής με τους φοιτητές του συζητούν την επόμενη ιδέα που μπορεί να μετατραπεί σε εταιρία με κύκλο εργασιών πολλών εκατομμυρίων και αυτό δεν είναι απλώς θεμιτό αλλά ο ενσυνείδητος στόχος του κάθε νεοεισερχόμενου στο πανεπιστήμιο. Οριζόντιες δομές υποστήριξης της έρευνας ενθαρρύνουν και καθοδηγούν τους ερευνητές στην προσπάθεια τους να δημιουργήσουν προϊόντα και υπηρεσίες για εμπορική εκμετάλλευση. Όταν τα αποτελέσματα έχουν ωριμάσει τότε παρέχεται όλη η απαιτούμενη υποστήριξη για την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας και την ίδρυση νομικών προσώπων. Και το πιο σημαντικό η πρόσβαση σε χρηματικούς πόρους που διασφαλίζει το πανεπιστήμιο σε συνεργασία με ιδιωτικούς φορείς για τα πρώτα αναπτυξιακά στάδια με αντάλλαγμα την συμμετοχή του πανεπιστημίου και των ιδιωτών χρηματοδοτών στην μετοχική σύνθεση της υπό ίδρυση εταιρίας.
Ονειρεύομαι, επίκαιρα προγράμματα σπουδών που τα διδάσκουν καθηγητές υψηλού επιπέδου, με προαπαιτούμενα μαθήματα και χωρίς την δυνατότητα να «χρωστάς» το μάθημα του προηγούμενου έτους, αλλοδαπούς φοιτητές που επιλέγουν να σπουδάσουν στο συγκεκριμένο πανεπιστήμιο γιατί προσφέρει σύγχρονα και υψηλού επιπέδου προγράμματα προπτυχιακού και μεταπτυχιακού επιπέδου και γιατί προσφέρει την ευελιξία παρακολούθησης μαθημάτων από διαφορετικά τμήματα της ίδιας ή διαφορετικών σχολών ή ακόμη και την απόκτηση ενός διπλού τίτλου σπουδών.
Ονειρεύομαι, πανεπιστήμια με λογοδοσία, στοχοθεσία και διαφάνεια που ανταγωνίζονται για επιπλέον δημόσιους πόρους στη βάση συγκεκριμένων κριτηρίων, αλλά -το σημαντικότερο- ιδιωτικών πόρων μέσω διάφορων συνεργιών που επιδιώκουν οι διοικήσεις τους που είναι οργανωμένες σε διαφορετικά όργανα, όπως το συμβούλιο, ο πρύτανης, η σύγκλητος κτλ. με σαφείς και διακριτές αρμοδιότητες και ευθύνες.
Ονειρεύομαι, αυτό το πανεπιστημιακό περιβάλλον που υποβάλει μια αίσθηση ηρεμίας και συγκέντρωσης αλλά ταυτόχρονα δονείται από ενέργεια, που είναι ανοικτό στην κοινωνία αλλά με ελεγχόμενη πρόσβαση και διατηρείται ασφαλές από το διακριτικό αλλά αποτελεσματικό προσωπικό ασφαλείας.
Το όνειρό μου δεν κατοικεί στο μυαλό μου. Είναι η πραγματικότητα σε πολλά πανεπιστήμια του εξωτερικού. Το γνωρίζετε κι εσείς αν έτυχε να σπουδάσετε εσείς ή τα παιδιά σας σε ένα από αυτά. Και ξέρουμε ότι τίποτε δεν μας εμποδίζει να έχουμε αυτού του είδους το πανεπιστήμιο και στην Ελλάδα.
Τίποτε δεν μας εμποδίζει, αρκεί να αντιληφθούμε ότι οι κύριοι που με λοστούς και σφυριά προκάλεσαν καταστροφές και τελικά ανάγκασαν τον Πρύτανη του ΕΜΠ, Ανδρέα Μπουτουβή, να διαφύγει κυνηγημένος, δεν είναι αγωνιστές αλλά περιθώριο. Όχι μόνο δεν έχουν καμία θέση στον πανεπιστημιακό χώρο, αλλά αυτοί και οι νοοτροπίες που εκφράζουν είναι το μοναδικό εμπόδιο στην μετεξέλιξη του Ελληνικού πανεπιστημίου σ’ αυτό που ονειρεύομαι εγώ και πολλοί μα πάρα πολλοί άλλοι. Για πόσο θα τους ανεχόμαστε ακόμη;
* Ο Αχιλλέας Ζαπράνης είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικής & Νευρωνικών Συστημάτων, Τμήμα Λογιστικής & Χρηματοοικονομικής Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, πρώην πρύτανης ΠΑΜΑΚ.
