Δύο ενάρετοι κύκλοι για την ανάπτυξη

Δύο ενάρετοι κύκλοι για την ανάπτυξη

Του Θόδωρου Σκυλακάκη*

Υπάρχει σοβαρή πιθανότητα για ανάπτυξη σε μια χώρα όπου το κράτος, κυριολεκτικά χρεοκοπημένο και τριτοκοσμικό στην αποτελεσματικότητά του με βάση όλους τους διεθνείς δείκτες, συνεχίζει μετά από 7 χρόνια κρίσης να διαχειρίζεται το 55% των πόρων της οικονομίας; Υπάρχει σοβαρή πιθανότητα για ανάπτυξη όταν έχουν φύγει από τη χώρα -κι έχουν ρίξει μαύρη πέτρα πίσω τους- εκατοντάδες χιλιάδες από τους ικανότερους και πιο μορφωμένους νέους και δεκάδες χιλιάδες επιχειρήσεις; Υπάρχει πιθανότητα για ανάπτυξη όταν το ένα πέμπτο σχεδόν του ενεργού πληθυσμού είναι εδώ και χρόνια στην μακροχρόνια ανεργία, ενώ άλλο τόσο έχει βγει σε πρόωρη σύνταξη σε εργάσιμη ηλικία και έχει χαθεί για τη χώρα ως παραγωγικό δυναμικό;

Δύσκολη ερώτηση κι αξιόπιστη απάντηση στο ερώτημα αυτό δεν θα μας δώσουν φοβάμαι οι επόπτες της ελληνικής οικονομίας, οι περίφημοι «θεσμοί». Ως ΔΝΤ υπερεκτίμησαν άλλωστε κατά δεκάδες δις την πορεία του ελληνικού ΑΕΠ (το 2010 το ΔΝΤ προέβλεψε ότι το 2014 θα έχουμε ΑΕΠ 250 δις και είχαμε, τελικά ΑΕΠ 179 δις), ως τρόικα ισχυρίστηκαν ότι η χώρα θα αποκομίσει 50! δις έσοδα από αποκρατικοποιήσεις, ενώ ως τοποτηρητές των Ευρωπαίων ενέκριναν ένα πρόγραμμα που διαλύει με υπερφορολόγηση και εξωφρενικές εισφορές τα κίνητρα για επένδυση και εργασία.

Περισσότερο νόημα θα έχει η απάντηση αν έρθει από εμάς τους ίδιους. Όσους τουλάχιστον συνεχίζουν να ελπίζουν ότι η χώρα αυτή αξίζει κάτι καλύτερο από τη φτώχεια, τη μιζέρια και τη δυστυχία που προβλέπει το μνημόνιο ΣΥΡΙΖΑ για την επόμενη (τουλάχιστον) δεκαετία. Όσους συνεχίζουν να ελπίζουν ότι η χώρα μπορεί να επιτύχει μια πραγματικά διαφορετική πορεία.

Προσοχή η ελπίδα για κάτι διαφορετικό δεν είναι ισχυρή. Οι πιθανότητες επιτυχίας είναι περιορισμένες. Αξίζει όμως να περιγράψουμε την εναλλακτική λύση για να βγούμε από το αδιέξοδο στο οποίο έχουμε παγιδευτεί.

Από πλευράς οικονομικής πολιτικής αυτό που θα πρέπει να επιτύχουμε είναι ο συνδυασμός δύο ενάρετων κύκλων. Ενός ενάρετου κύκλου που θα στηρίζεται στην μαζική επενδυτική ανάκαμψη (να επιστρέψουν οι επενδύσεις στον μέσο όρο της ΕΕ σε μια τετραετία) και ενός ενάρετου κύκλου που θα στηρίζεται στην αύξηση των αξιών (αξία μετοχών, επιχειρήσεων και ακινήτων). Αν οι δύο αυτοί κύκλοι συνδυαστούν μπορούν να οδηγήσουν σε πραγματικά γρήγορη ανάπτυξη για μια τετραετία, με τη βοήθεια της επιστροφής στην εγχώρια παραγωγική διαδικασία εκατοντάδων χιλιάδων ανέργων, δεκάδων χιλιάδων νεομεταναστών και χιλιάδων εξόριστων επιχειρήσεων. Ανάπτυξη της τάξεως του 6-7% του ΑΕΠ, που θα επιτρέψει στη χώρα να επιστρέψει στην κανονικότητα.

Στη διάρκεια της δεκαετίας του 60 η φτωχή και κατεστραμμένη από τον πόλεμο Νότιος Κορέα προσπάθησε να σηκωθεί όρθια οικονομικά με τις εξαγωγές. Προχώρησε στο δρόμο αυτό με τόση αποφασιστικότητα και επιμονή, που το σύνθημα που χρησιμοποίησε ήταν «εξαγωγές ή θάνατος». Έχουμε ανάγκη από αντίστοιχη μαχητικότητα και προσήλωση στο στόχο της προσέλκυσης επενδύσεων. Που σημαίνει πλήρη αλλαγή λογικής για μερικά χρόνια στο ελληνικό κράτος. Φορολογία, γραφειοκρατία, νομοθεσία, συνδικαλισμός, επιχειρηματική κοινότητα, δικαιοσύνη, τοπική αυτοδιοίκηση, απλοί πολίτες πρέπει να πεισθούν να υπηρετήσουν μονοσήμαντα σχεδόν, με τη στάση τους ο καθένας, την προσέλκυση επενδύσεων.

Ταυτόχρονα θα πρέπει να ανατραπεί πλήρως η λογική του ΣΥΡΙΖΑ σε σχέση με την εργασία και την επιχειρηματικότητα. Λογική που εξουθενώνει τους εργατικούς, τους άξιους και τους ικανούς, με παράλογες φορολογίες και εισφορές, γιατί έχουν το «θράσος» να παράγουν πλούτο κι όχι φτώχεια και μιζέρια. Πρέπει ο ελληνικός λαός να πεισθεί ότι αν θέλουμε να βγούμε από την ποντικοπαγίδα πλούτο θα χρειαστεί να παράγουμε και να αφήσει αυτούς που μπορούν να το κάνουν.

Τέλος θα πρέπει να σταματήσει η καταδίωξη της περιουσίας. Όταν φορολογείς αμείλικτα την περιουσία σε βαθμό που να προκαλείς δεκάδες χιλιάδες αποποιήσεις κληρονομιάς και συντριβή των αξιών των ακινήτων, στην ουσία κόβεις ο ίδιος τα πόδια σου για να τα φας μήπως δυναμώσεις και τρέξεις… Υπονομεύεις τον ισολογισμό των τραπεζών, κοκκινίζεις τα δάνεια και δημιουργείς στους ανθρώπους την πεποίθηση ότι δεν έχουν περιουσία, συντρίβοντας κάθε αισιοδοξία για το μέλλον και κάθε διάθεση για οικονομική προσπάθεια.

Τι εργαλεία μπορεί κανείς να χρησιμοποιήσει για να προκαλέσει τους δύο αυτούς ενάρετους κύκλους; Δύο καίρια παρουσίασε ήδη ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Δραστική μείωση του φόρου επιχειρήσεων (για την επενδυτική ανάκαμψη) και δραστική μείωση και εξορθολογισμό του ΕΝΦΙΑ (για την ανάκαμψη αξιών). Το τρίτο καίριο εργαλείο κατά τη γνώμη μου είναι η δέσμευση ότι το κράτος καθώς η χώρα θα ανακάμπτει θα χρησιμοποιεί τα επιπλέον έσοδα (που δεν είχαν προϋπολογίσει οι δανειστές μας), για να μειώνει συνεχώς τους φορολογικούς συντελεστές και τις ασφαλιστικές εισφορές και να ανατροφοδοτεί έτσι τους δύο ενάρετους κύκλους. Με ταυτόχρονη αύξηση της αποτελεσματικότητας του κράτους έτσι ώστε με τα ίδια χρήματα να απολαμβάνουν οι πολίτες πολύ καλύτερες υπηρεσίες από λιγότερους αλλά καλύτερα αμειβόμενους υπαλλήλους.

Για όλα αυτά αναγκαία προϋπόθεση είναι η ταχύτερη δυνατή απομάκρυνση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ από την εξουσία και η μη συμμετοχή του στην επόμενη κυβέρνηση. Αναγκαία αλλά όχι ικανή, αφού θα χρειαστεί να αντικατασταθεί από μια πραγματικά και αποφασιστικά μεταρρυθμιστική κυβέρνηση, που να πιστεύει στο σύνολό της στην διαφορετική αυτή πολιτική και να έχει την ικανότητα να την φέρει εις πέρας.

Ασφαλώς θα είναι δύσκολο, πολύ δύσκολο, θα χρειαστεί να περάσουμε από το μάτι της βελόνας. Σε τελική ανάλυση όμως δεν υπάρχει κι άλλη επιλογή.

 *Προέδρου της Δράσης