Του Τάσου Ι. Αβραντίνη*
Το 1976 δύο νέοι οικονομολόγοι της Σχολής Δημόσιας Επιλογής, ο Νικόλαος Τάιντμαν και ο Πολ Ντάουνινγκ, δημοσίευσαν μια πρωτότυπη εργασία, στην οποία ανέλυαν τις δυνατότητες που προσφέρει η «μέθοδος αποκάλυψης της ζήτησης» στην καταπολέμηση ρυπογόνων δραστηριοτήτων των ατόμων. Η κεντρική ιδέα της θεωρίας αυτής είναι ότι οι άνθρωποι πρέπει να πληρώνουν για όσα προκαλούν οι δραστηριότητές τους. Η κυκλοφοριακή συμφόρηση είναι μια τέτοια ενοχλητική δραστηριότητα. Μια δυσάρεστη εξωτερικότητα, για την οποία θα πρέπει να πληρώνουν αυτοί που την προκαλούν.
Ας εξετάσουμε την εφαρμογή της ιδέας για την αντιμετώπιση του ασφυκτικού κυκλοφοριακού προβλήματος που αντιμετωπίζουν η Αθήνα και άλλες μεγάλες πόλεις της χώρας. Τα μέχρι σήμερα μέτρα, όπως η εφαρμογή του δακτυλίου, έχουν αποτύχει. Στην αποτυχία συνετέλεσε σίγουρα η αναποτελεσματική αστυνόμευση, αλλά και το γεγονός ότι σχεδόν κάθε οικογένεια απέκτησε και δεύτερο αυτοκίνητο.
Η εξήγηση είναι απλή. Οι οδηγοί δεν αισθάνονται υποχρεωμένοι να πληρώσουν το φαινομενικά μη ορατό κόστος που συνεπάγεται για τους άλλους η χρήση από τους πρώτους του οδικού δικτύου του κέντρου της πόλης. Πιστεύουν ότι η χρήση ενός περιορισμένου πόρου μπορεί να γίνεται δωρεάν. Όμως η ρύπανση του αέρα, η κυκλοφοριακή συμφόρηση, η απώλεια εκατομμυρίων ωρών καθημερινά, τα ατυχήματα, η αισθητική υποβάθμιση του κέντρου της πόλης είναι τα ορατά αποτελέσματα της κυκλοφορίας πολλών αυτοκινήτων ταυτόχρονα σε ώρες αιχμής σ' αυτό. Σύμφωνα με μελέτη του συγκοινωνιολόγου καθηγητή Ευάγγελου Ματσούκη, το καθημερινό κόστος του χαμένου χρόνου στο κέντρο της Αθήνας λόγω της κυκλοφοριακής συμφόρησης ξεπερνά κατά μέσο όρο το μισό εκατομμύριο ευρώ.
Η επιβολή διοδίων στο κέντρο σε ώρες αιχμής αποτελεί μια ικανοποιητική και δίκαιη λύση για το πρόβλημα. Κάθε οδηγός που οδηγεί το αυτοκίνητό του σε ώρες αιχμής στο κέντρο της πόλης θα πρέπει να χρεωθεί την επιβάρυνση που προκαλεί το αυτοκίνητό του στους κατοίκους, στους πεζούς και τους άλλους οδηγούς.
Η εφαρμογή του μέτρου των διοδίων διεθνώς ήταν επιτυχημένη και οδήγησε σε μείωση:
- της κυκλοφορίας των αυτοκινήτων κατά μέσο όρο περίπου στο 25%,
- των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα κατά 10% και
- του χρόνου αναμονής και καθυστερήσεων από την κυκλοφοριακή συμφόρηση κατά 30%.
Σκεφτείτε πόσο σημαντικό είναι να κερδίσετε το ένα τρίτο του χρόνου των μετακινήσεών σας.
*Αναδημοσίευση από την εφημερίδα «Φιλελεύθερος».
