Το παράδειγμα της ομάδας των εκπαιδευτικών συνδικαλιστών που αρνούνται να συμμετάσχουν στις συνεδριάσεις των διοικητικών συμβουλίων των συλλόγων τους, με τηλεδιάσκεψη μέσω της πλατφόρμας Webex, είναι η κορυφή του παγόβουνου. Η κόντρα των συνδικαλιστών με την κυβέρνηση στο θέμα της τηλεκπαίδευσης, προεκτάθηκε τόσο στις εκλογές των συλλόγων τους, όσο και στις συνεδριάσεις τους.
Και εντάξει, αυτοί ζουν ακόμα στην Οκτωβριανή Επανάσταση, στον Μάη του ’68 και στην εποχή των παιδιών του λουλουδιών στο Woodstock. Ζουν δηλαδή μέσα στην έκσταση των επαναστατικών τους ονειρώξεων. Με το υπόλοιπο Δημόσιο όμως, τι γίνεται;
Την ίδια στιγμή που οι πολίτες δοκιμάζονται μέσα στη πανδημία, το Δημόσιο συμπεριφέρεται με μια ανεμελιά, αντίστοιχη με αυτήν που είχαν οι πρωταγωνιστές της σειράς «Το μικρό σπίτι στο Λιβάδι». Με δυο λόγια, οι δημόσιοι υπάλληλοι έχουν κατεβάσει τα μολύβια, με αφορμή το lockdown. Και με πρόσχημα την ελαχιστοποίηση της φυσικής παρουσίας των πολιτών στις δημόσιες υπηρεσίες, έχουν κατεβάσει και τα χέρια τους από τα πληκτρολόγια.
Συζητώντας χθες, με δυο φίλους που έχουν σημαντική παρουσία στο χώρο των ακινήτων, άκουσα απίστευτες περιπέτειες και εκπληκτικούς τρόπους βασανιστηρίων, που υφίστανται όσοι αναγκαστικά πρέπει αυτόν τον καιρό να διεκπεραιώνουν υποθέσεις, οι οποίες άπτονται πιστοποιητικών και βεβαιώσεων του Δημοσίου.
Πριν από την ηλεκτρονική διακυβέρνηση για να λάβεις ένα πιστοποιητικό χρειαζόταν να χάσεις οπωσδήποτε μια ημέρα από τη ζωή σου να τρέχεις σε υπηρεσίες για να βγάλεις ένα πιστοποιητικό, το οποίο είτε το έβγαζες την ίδια μέρα, είτε στη χειρότερη των περιπτώσεων περίμενες μέχρι και 10 ημέρες.
Το gov.gr, έχει δώσει μια σειρά από λύσεις σε τετριμμένα ζητήματα επαφής με τις δημόσιες υπηρεσίες όπως είναι οι υπεύθυνες δηλώσεις, οι εξουσιοδοτήσεις και διάφορα πιστοποιητικά από τους Δήμους. Σε πιο σύνθετα θέματα όπως είναι το ΤΑΠ, το κτηματολόγιο, βεβαιώσεις θανάτων, κληρονομιών και άλλα, η δια ζώσης υποβολή των αιτήσεων έχει απλά αντικατασταθεί από την ψηφιακή. Και ο χρόνος ανταπόκρισης όχι μόνο δεν έχει βελτιωθεί, αλλά έχει επιβαρυνθεί, με αποτέλεσμα να χάνονται δουλειές και να χαλάνε deals.
Και εκτός από το απαντητικό mail δημόσιας υπηρεσίας που έγινε viral στα κοινωνικά δίκτυα, προς πολίτη, που του ζητούσε να ξαναστείλει το mail, διότι είχε φτάσει τη υπηρεσία εκτός ωραρίου, είναι δεκάδες τα παραδείγματα που δείχνουν ότι το gov.gr έχει μετατραπεί στα χέρια των δημοσίων υπαλλήλων, σε μια ασπίδα. Μια ασπίδα, πίσω από τη οποία κρύβονται και δεν κάνουν τη δουλειά τους. Μια ασπίδα που τους προφυλάσσει από την φυσική επαφή με τους πολίτες και την πίεση που τους ασκούν για την ταχύτατη διεκπεραίωση των θεμάτων τους.
Έτσι σήμερα, υποβάλλοντας ένα αίτημα, δεν λαμβάνεις το στοιχειώδες απαντητικό mail, δεν γνωρίζεις ποιος το χρεώνεται, ποιος θα το διεκπεραιώσει και το πότε θα εκδοθεί. Το gοv.gr θα μπορούσε να είναι το απόλυτο όπλο στη αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων. Διότι τα ψηφιακά αποτυπώματα των αιτημάτων, των επεξεργασιών και των απαντήσεων, θα ήταν το καλύτερο υλικό, για τα ποσοτικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά που παρουσιάζει ο κάθε εργαζόμενος στο δημόσιο. Πότε παρελήφθη το mail; Ποιος το χρεώθηκε; Πότε θα απαντηθεί; Πότε απαντήθηκε; Έμεινε ικανοποιημένος ο πολίτης; Ήταν πλήρης η απάντηση; Χρειάστηκε να επανέλθει ο πολίτης; Τι προβλήματα προέκυψαν; Πως μπορούν να ξεπεραστούν;
Η δουλειά του Κυριάκου Πιερακάκη σταματάει στη δημιουργία της πλατφόρμας και στη διασύνδεση των αρχείων μεταξύ τους. Και αυτή η ομολογουμένως εξαιρετική δουλειά, στα χέρια των «υπηρεσιών» και των υπαλλήλων εκλαμβάνεται ως απλή κατάργηση της φυσικής επαφής πολίτη – δημοσίου υπαλλήλου και ως δημιουργία συνθηκών νιρβάνα στη διεκπεραίωση των καθηκόντων των υπαλλήλων του κράτους.
Αν δεν είναι το gov.gr ο πολιορκητικός κριός που θα καταλάβει το φρούριο του αναποτελεσματικού δημοσίου, τότε ποιος είναι; Αν δεν είναι το μέσο για την διαφανή αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων, τότε ποιο είναι; Εκτός και αν η ιερή αγελάδα που απομυζά τον ιδιωτικό τομέα και τους ιδιωτικούς υπαλλήλους, αποφασίστηκε να μείνει στο απυρόβλητο. Και το φοβερότερο είναι ότι οι βραδυπορούντες δημόσιοι υπάλληλοι πληρώνονται κανονικότατα για την ημιτελή εργασία και τις καθυστερήσεις. Ενώ οι υπόλοιποι προσπαθούν να πληρωθούν και οι αμοιβές τους εξαρτώνται από αυτούς τους ίδιους δημόσιους υπαλλήλους που τους καθυστερούν. Διότι πίσω από κάθε ιδιωτική συναλλαγή κρύβεται το τέρας του κράτους.
Μέσα από αυτό το πρίσμα, γεννιούνται πολλά ερωτήματα. Αν με την υιοθέτηση του gov.gr, οι δημόσιοι υπάλληλοι αντιστέκονται τόσο σκληρά, τι θα γίνει με τους ευρωπαϊκούς πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης; Άραγε, ποιοι θα είναι οι δημόσιοι υπάλληλοι που θα διαχειριστούν τα πακέτα που έρχονται από τα ευρωπαϊκά ταμεία; Με τι ρυθμούς θα δουλέψουν; Πως θα απορροφηθούν, όλα αυτά τα δισεκατομμύρια ευρώ, όταν θα πρέπει να περάσουν από ένα κρατικό μηχανισμό που αδυνατεί να εκδώσει 2-3 πιστοποιητικά της προκοπής.
Δυστυχώς φαίνεται, ότι ενώ ο covid-19 λειτουργεί ως βίαιος επιταχυντής για το σύνολο της κοινωνίας, στο δημόσιο της φαιδράς πορτοκαλέας τίποτε δεν έχει αλλάξει.