Του Σπύρου Πνευματικού*
Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, συζητάμε τα προβλήματα της δημόσιας υγείας. Δεν έχει πια νόημα να αναλύουμε το πόσο νοσηρό είναι το σύστημα. Σημασία έχει να δούμε, να αποδεχθούμε και να αντιμετωπίσουμε τη δύσκολη πραγματικότητα.
Το Σύνταγμα ορίζει ότι το κράτος οφείλει να διασφαλίζει την πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας για κάθε πολίτη, χωρίς αποκλεισμούς, σε κάθε μέρος της Ελλάδας και με κάθε πρόσφορο μέσο.
Ο κρατισμός – με επιπλέον επιβαρυντικό παράγοντα την οικονομική κρίση – μας οδήγησε στις γνωστές παθογένειες. Τη γραφειοκρατία, τις λίστες ταλαιπωρίας, τους πεσμένους σοβάδες, τις ελλείψεις προσωπικού και τα απαρχαιωμένα μηχανήματα.
Ο διαχωρισμός, λοιπόν, μεταξύ δημόσιας και κρατικής υγείας πρέπει να είναι σαφής στη συνείδηση του κάθε πολίτη.
Η σημερινή εικόνα της υγείας είναι άδικη για τον Έλληνα πολίτη, είναι άδικη για τον εξαίρετο Έλληνα γιατρό που, λόγω του brain drain, διακρίνεται στο εξωτερικό, για το υγειονομικό προσωπικό που με υπεράνθρωπες προσπάθειες κρατάει το σύστημα όρθιο, είναι άδικη για τη χώρα μας.
Το καλό και αποδοτικό σύστημα υγείας δεν αποτελεί απλά πολιτική προτεραιότητα αλλά είναι η προϋπόθεση για να υπάρχει και να προοδεύει μια χώρα σε όλους τους υπόλοιπους τομείς.
Θα αναρωτηθεί λοιπόν κανείς, τι πήγε τόσο στραβά. Η απάντηση απλή και η λύση μονόδρομος. Η υγεία – η πραγματικά ποιοτική υγεία – κοστίζει ακριβά. Το τεράστιο κόστος των φαρμάκων, των θεραπειών, του ταχύτατα εξελισσόμενου τεχνολογικού εξοπλισμού είναι αδύνατον να καλυφθεί εξ’ ολοκλήρου από κρατικούς πόρους.
Για να έχουν οι Έλληνες ασθενείς άμεση πρόσβαση σε σύγχρονες και ποιοτικές υπηρεσίες υγείας πρέπει να αναζητήσουμε εναλλακτικούς τρόπους χρηματοδότησης.
Απέναντι στη δύσκολη πραγματικότητα της υγείας και αντί να κρυβόμαστε πίσω από ψευτοδιλήμματα ‘καλός’ και ‘κακός’ ιδιώτης, έχει έρθει η ώρα να συνειδητοποιήσουμε ότι η οργανωμένη και με στρατηγικό σχεδιασμό:
Α) συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα
Β) διαχείριση των δωρεών ιδιωτών και
Γ) εφαρμογή ενός μοντέλου του δημοσίου νοσοκομείου ως αυτοχρηματοδοτούμενου οργανισμού
μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στη βιωσιμότητα του δημοσίου συστήματος υγείας.
Ανακεφαλαιώνοντας, το κράτος, για να είναι πιστό στη συνταγματική του υποχρέωση να παρέχει δημόσιες υπηρεσίες υγείας υψηλού επιπέδου, θα πρέπει να βασιστεί σε 4 πυλώνες:
1. Κατανόηση της Διαφοροποίησης των εννοιών της κρατικής και της δημόσιας υγείας
2. Οργανωμένο πλαίσιο συνεργασίας δημόσιου και ιδιωτικού τομέα
Δεν συζητάμε για λύσεις που θα επιβαρύνουν τελικά την τσέπη του μισθωτού ή του χαμηλοσυνταξιούχου αλλά για μορφές συνεργασίας (π.χ. ΣΔΙΤ) για την παροχή του υψηλότερου δυνατού επιπέδου ιατρικής περίθαλψης με συγκεκριμένους κανόνες, διαφάνεια, κατανομή του ρίσκου, λογοδοσία και δημόσιο έλεγχο.
3. Αναδιάρθρωση του συστήματος αμοιβής του υγειονομικού προσωπικού
Η αμοιβή των γιατρών πρέπει να είναι δίκαιη και αξιοπρεπής, κατά πράξη, και να συνδέεται με δείκτες αξιολόγησης. Να προχωρήσει η ολοήμερη λειτουργία με απογευματινά χειρουργεία, στο μοντέλο των απογευματινών ιατρείων, που ήδη ενισχύουν και τα δημόσια νοσοκομεία. Βασικές προϋποθέσεις για την εξάλειψη του φαινομένου της παράνομης αμοιβής.
4. Περίθαλψη άπορων και ανασφάλιστων πολιτών από το δημόσιο σύστημα υγείας Η δαπάνη για την περίθαλψη απόρων και ανασφάλιστων πρέπει να συνεχίσει να καλύπτεται από το κράτος μέσα σε ένα σαφώς θεσμοθετημένο πλαίσιο.
Ο Πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης έχει θέσει τη βελτίωση του δημοσίου συστήματος υγείας ως προτεραιότητα για την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας. Χτίζοντας πάνω στις βάσεις που προανέφερα, μπορούμε να επιτύχουμε καλύτερες υπηρεσίες υγείας για όλους, χωρίς την οικονομική επιβάρυνση του πολίτη, με σεβασμό στους εργαζόμενους της υγείας και χωρίς να χάσει η δημόσια υγεία το κοινωνικό της πρόσημο.
* Ο Σπύρος Πνευματικός είναι Βουλευτής Ευβοίας της ΝΔ και Καθηγητής Ορθοπαιδικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών
