Του Τάσου Ι. Αβραντίνη
Στον τομέα της εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων από τους δήμους αποδεικνύεται περίτρανα στην πράξη αυτό που δεκαετίες τώρα έχει αποδείξει η οικονομική ανάλυση, ότι η παροχή ενός έργου ή υπηρεσιών από φορείς του Δημοσίου είναι κατά κανόνα χειρότερη ποιοτικά και οικονομικά ασύμφορη σε σχέση με τις υπηρεσίες που προσφέρει η ιδιωτική οικονομία.
Οι ευρωπαϊκές χώρες, παρά τη μεγάλη παράδοση κρατισμού, επέλεξαν τα τελευταία χρόνια η μία μετά την άλλη να αναθέσουν συνολικά την καθαριότητα σε ιδιωτικές εταιρείες. Η νέα κυβέρνηση Μητσοτάκη πολύ σωστά νομοθέτησε -παρά τις σφοδρές αντιδράσεις κομμάτων της αντιπολίτευσης και των αντιδραστικών συνδικάτων των δημοτικών υπαλλήλων- την άρση των παράλογων περιορισμών που έθετε η νομοθεσία στις αναθέσεις από τους δήμους αρμοδιοτήτων τους στον ιδιωτικό τομέα. Είναι πλέον στο χέρι των δήμων η απόφαση, εάν θα αναθέσουν τις υπηρεσίες καθαριότητας με διεθνείς διαγωνισμούς σε ιδιωτικές επιχειρήσεις ή θα επιμείνουν στο ακριβό για τους δημότες και καταστροφικό για το περιβάλλον σημερινό καθεστώς.
Εάν έχει κάποιος αναγνώστης την παραμικρή αμφιβολία για το πόσο αναποτελεσματικές είναι οι υπηρεσίες των δήμων στην τόσο σημαντική για το περιβάλλον εναλλακτική διαχείριση ανακυκλώσιμων υλικών, θα δώσουμε ένα ενδεικτικό παράδειγμα από ένα μεγάλο ρεύμα αποβλήτων, τις ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές.
Στις χώρες της Ε.Ε. η συλλογή αποβλήτων συσκευών διενεργείται από τους φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης μέσω συμβάσεων με επιχειρήσεις καθαριότητας του ιδιωτικού τομέα, οι οποίες στη συνέχεια πωλούν τις συλλεγόμενες ποσότητες στα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης. Το ποσοστό της συλλογής κατά μέσο όρο στην περίπτωση αυτή αγγίζει το 45%.
Μεγάλο ποσοστό -περίπου 43%- στη συλλογή αποβλήτων συσκευών παρουσιάζουν οι επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου, ενώ οι έμποροι παλαιού μετάλλου έρχονται τελευταίοι με ποσοστό μόλις 10%. Οι πολίτες, με διαλογή στην πηγή κατόπιν ραντεβού στο σπίτι τους, παραδίδουν τις συσκευές που αποσύρουν στα αρμόδια συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης, ενώ έχουν τη δυνατότητα σε πολλές περιπτώσεις να παραδώσουν τη συσκευή τους σε «πράσινα» σημεία των δήμων. Με τον τρόπο αυτό αποφεύγεται η -πολλές φορές- ιδιαιτέρως δυσμενής για το περιβάλλον καταστροφή των συσκευών και ο «κανιβαλισμός» τους.
Τι συμβαίνει όμως στην Ελλάδα; Σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα στοιχεία (2019), οι δήμοι συμμετέχουν στη συλλογή αποβλήτων ηλεκτρικών συσκευών με το «εντυπωσιακό» ποσοστό του 1,4%. Τριάντα δύο φορές μικρότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο! Απογοητευτικές είναι οι επιδόσεις της συλλογής, ιδίως στις περιπτώσεις των μεγάλων δήμων (Αθήνας, Πειραιά, Θεσσαλονίκης κ.λπ.), όπου τα συνδικάτα της καθαριότητας, σε συνδυασμό με την ατολμία ή και τις ιδεοληψίες των διοικήσεών τους απέτρεψαν την ιδιωτικοποίηση της συλλογής. Πρωταθλητές της συλλογής στην Ελλάδα παραμένουν οι έμποροι παλαιού μετάλλου σε ποσοστό 70% και ακολουθούν οι επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου με ποσοστό 22%. Ακόμη πιο χαρακτηριστικό είναι το εξής στοιχείο: ενώ στην Ελλάδα μαζεύονται 5,2 κιλά ηλεκτρικών συσκευών ανά κάτοικο, αριθμός που έχει επιτευχθεί χάρη στην επιχειρησιακή ικανότητα των οργανωμένων από τις υπόχρεες εταιρείες συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης, εντούτοις οι δήμοι συλλέγουν μόλις 77 γραμμάρια!
Γιατί υπάρχει αυτή η επιζήμια για το περιβάλλον στρέβλωση; Γιατί οι πολίτες είναι αναγκασμένοι τις περισσότερες φορές να εγκαταλείψουν τις συσκευές τους στους γυρολόγους; Γιατί απλούστατα ακόμη δεν έχει ιδιωτικοποιηθεί η καθαριότητα.
Αναδημοσίευση από τον Φιλελεύθερο της Παρασκευής 22 Νοεμβρίου
