Ορατός παραμένει ο κίνδυνος ενός νέου lockdown, αν δεν περιορίσουμε τις μετακινήσεις και τις κοινωνικές μας επαφές τουλάχιστον για τις επόμενες δύο εβδομάδες. Τα νέα μέτρα αναμένεται να αποδώσουν στο διάστημα αυτό, εφόσον τηρηθούν από όλους, και εφόσον εισακουστούν και οι συστάσεις που αφορούν τον αυτοπεριορισμό μας, την αποφυγή άσκοπων μετακινήσεων και συναντήσεων.
Αιτία είναι η ευρεία διασπορά του ιού σε ολόκληρη την Αττική, αλλά και η παρουσία κρουσμάτων σε 35 περιοχές στην περιφέρεια. Η διασπορά αυτή πρέπει με κάθε τρόπο να περιοριστεί άμεσα, καθώς ένα νέο lockdown θα έχει δραματικές συνέπειες για την οικονομία και την επιβίωση των πιο αδύναμων. Το ενδεχόμενο αυτό επιχειρείται να αποφευχθεί τόσο από την Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων, όσο και από το κυβερνητικό επιτελείο, που θέτουν στο τραπέζι κάθε είδους μέτρο που μπορεί να οδηγήσει σε περιορισμό της μετάδοσης του ιού.
Ο αναπληρωτής καθηγητής Επιδημιολογίας Δημήτρης Παρασκευής, μιλάει στο liberal και εξηγεί πώς πρέπει να κινηθούμε τις επόμενες 2-3 εβδομάδες, ώστε να πετύχουμε την ύφεση της πανδημίας, προστατεύοντας ταυτόχρονα τους εαυτούς μας και τους ανθρώπους του περιβάλλοντός μας.
Συνέντευξη στην Άννα Παπαδομαρκάκη
- Κε καθηγητά, η κατάσταση είναι πλέον εκρηκτική στην Αττική. Η πορεία μας οδηγεί σε 1000 και πλέον κρούσματα την ημέρα, με τις γνωστές συνέπειες που είδαμε στις άλλες χώρες. Υπάρχει ακόμη περιθώριο να γλιτώσουμε ένα νέο lockdown;
Εγώ θα χαρακτήριζα την κατάσταση ανησυχητική, αλλά όχι εκρηκτική. Στο μεταξύ όμως, σήμερα (χθες), ανακοινώθηκαν νέα μέτρα. Θέλουμε να δούμε ποιά θα είναι η αποτελεσματικότητά τους και ευελπιστούμε ότι θα αναχαιτιστεί αυτό το κύμα, αυτή η αυξητική τάση στην Αττική και ενδεχομένως να έχουμε μία πτωτική τάση στο προσεχές διάστημα.
Δεδομένης λοιπόν της εφαρμογής των μέτρων και της δυνατότητας να εφαρμοστούν και άλλα μέτρα εφόσον οι συνθήκες το απαιτούν, ευελπιστούμε ότι η κατάσταση θα βελτιωθεί.
- ...Και θα αποφύγουμε τελικά το lockdown;
Το lockdown θα είναι η ύστατη λύση. Θα εφαρμόσουμε όλα τα διαθέσιμα μέτρα και όλες τις άλλες πιθανές λύσεις, προκειμένου να ελέγξουμε τη διασπορά του κορονοϊού. Ευελπιστούμε ότι δεν θα χρειαστεί, χωρίς όμως αυτό να είναι βέβαιο.
- Σύμφωνα με τα μοντέλα που χρησιμοποιείτε στο ΕΚΠΑ, πού βρίσκεται ο δείκτης μεταδοτικότητας στο λεκανοπέδιο και στη χώρα;
Δεν έχουν γίνει ακόμη εκτιμήσεις για την σημερινή κατάσταση, όμως εμπειρικά από αριθμό των κρουσμάτων και σε συνδυασμό με ότι πιο πρόσφατο έχουμε, τα δεδομένα στην υπόλοιπη χώρα δείχνουν να κινείται κάτω από μονάδα και στην Αττική.
- Τα μέτρα που είχαν ληφθεί μέχρι χθες πόσο μπορούν να μετριάσουν τη μεταδοτικότητα;
Ακόμα και τα μέτρα τα οποία υπήρχαν πριν δεν μπορούμε να πούμε ότι δεν είναι αποτελεσματικά. Είδαμε επί του πρακτέου, ότι αναχαιτίστηκε ήδη το δεύτερο κύμα μέσα στον Αύγουστο και από τότε βρισκόμασταν εν ολίγοις σε σταθεροποιητική τάση. Αυτό οφείλεται στην αποτελεσματικότητα των μέτρων που εφαρμόστηκαν κατά καιρούς.
Δεν μπορεί να ποσοτικοποιηθεί η αποτελεσματικότητα της προηγούμενης εβδομάδας, αν δεν δούμε την εξέλιξη, πώς θα κινηθούν τα κρούσματα μετά από ένα διάστημα 10-14 ημερών.
- Για τα αποτελέσματα των νέων μέτρων θα πρέπει να περιμένουμε το γνωστό 14ημερο της επώασης ή μπορεί να ξέρουμε και νωρίτερα;
Πράγματι, αν κάποιος μολυνθεί σήμερα θα διαγνωστεί από 3-14 μέρες μετά. Γι' αυτό πάντα χρησιμοποιούμε το διάστημα 10-14 ημέρες μετά, για να διαπιστώσουμε την αποτελεσματικότητα των μέτρων ή για να δούμε τα αποτελέσματα της κατάστασης που ισχύει σήμερα.
Τα νέα μέτρα κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση και στοχεύουν στις περιστάσεις συγχρωτισμού, όπως συμβαίνουν στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς ή σε κάθε είδους συγκεντρώσεις πληθυσμού που ευνοούν το συγχρωτισμό και την μείωση των αποστάσεων. Και τα αποτελέσματά τους θα πρέπει να περιμένουμε να τα δούμε σε 10-14 ημέρες, όχι νωρίτερα.
- Ποιο είναι το κρίσιμο σημείο για να οδηγηθούμε σε ένα γενικευμένο lockdown στη χώρα;
Για να υπάρχει ανάγκη να εφαρμοστεί ένα γενικευμένο lockdown, θα πρέπει η κατάσταση σε όλη την επικράτεια να είναι μη ελέγξιμη. Όμως, επειδή η πανδημία επιτηρείται και βρισκόμαστε όλοι σε μια κατάσταση αυξημένης ετοιμότητας, ανά πάσα στιγμή προσαρμόζουμε τα μέτρα σε τοπικό επίπεδο έτσι ώστε να προλάβουμε την εκτεταμένη διασπορά και να προλάβουμε πριν η κατάσταση γίνει μη ελέγξιμη.
Εξάλλου, εκτός τα μέτρα, το υπουργείο Υγείας προχωρεί στην αύξηση των κλινών ΜΕΘ, αλλά και των κλινών για COVID.
Όλες οι προσπάθειες εστιάζονται στο να αποφύγουμε με κάθε τρόπο το lockdown.
- Μπορεί να αντισταθμιστεί το αποτέλεσμα ενός lockdown με μια οικειοθελή απομάκρυνση από τους φίλους και συγγενείς και για πόσο χρονικό διάστημα;
Στην Αττική όπου είναι ήδη αυξημένο το πρόβλημα, έχει ήδη γίνει σύσταση στις ευπαθείς ομάδες να περιορίσουν τις επαφές τους, εγώ θα έλεγα για τις επόμενες 14-20 μέρες, στο άμεσο και στενό οικογενειακό τους περιβάλλον.
Και αυτό, γιατί το φορτίο στην κοινότητα είναι υψηλό.
Με την απομάκρυνση αυτή, μπορούν να προστατεύσουν όχι μόνο τον εαυτό τους, αλλά και τους ανθρώπους που τους περιβάλλουν.
Ειδικότερα όμως, η σύσταση αφορά όλους μας στο βαθμό του εφικτού, παρότι πολλές φορές οι συστάσεις δεν εισακούονται.
- Ποια είναι τα σημεία - υπερμεταδότες που πρέπει να προσέχουμε στην καθημερινή μας ζωή;
Οπουδήποτε μπορεί να υπάρχει συγχρωτισμός. Δηλαδή, εκεί που υπάρχει μεγάλη πυκνότητα ανθρώπων σε μικρό χώρο, και συνεπώς δεν μπορεί να τηρηθεί η φυσική απόσταση.
Για παράδειγμα, θα πρέπει να μην χρησιμοποιούμε ΜΜΜ και αν αυτό δεν είναι εφικτό, τότε θα πρέπει να ρυθμίσουμε οι μετακινήσεις μας να γίνονται όχι σε ώρες αιχμής.
- Αυτό ισχύει επίσης και για πλατείες και πάρκα;
Παρότι πρόκειται για ανοικτούς χώρους, αν βρεθεί πολύς κόσμος στο σημείο, ώστε να μην μπορεί να τηρηθεί η απόσταση, τότε ναι, αποτελούν σημείο υπερμετάδοσης και πρέπει να αποφεύγεται.
- Υπάρχει κάποιο χρονικό όριο για την παραμονή μας σε χώρους υπερμετάδοσης, τηρώντας ταυτόχρονα τα μέτρα προστασίας;
Πράγματι, μελέτες έχουν δείξει ότι ο κρίσιμος χρόνος είναι τα 15 λεπτά. Πέρα από τα 15 λεπτά, ο κίνδυνος αυξάνεται σημαντικά, καθώς ο ιός μεταφέρεται και μέσω του αέρα.
* O Δημήτρης Παρασκευής είναι αναπληρωτής καθηγητής Επιδημιολογίας.
