Του Αλέξανδρου Σκούρα
Αυτή τη στιγμή σε κάποιο γραφείο του Αγίου Σάββα κάποιος συνάνθρωπός μας πιθανότατα πληροφορείται ότι πάσχει από καρκίνο σε τερματικό στάδιο.
Κι εδώ συμβαίνει το εξής παράλογο: Ενώ, ιδιαίτερα οι φιλελεύθεροι, μιλάμε συχνά για το δικαίωμα στην ελευθερία και την επιδίωξη της ευτυχίας, σπανίως συζητάμε για το πρώτο και βασικότερο δικαίωμα: το δικαίωμα στη ζωή.
Τα συστήματα υγείας της Δύσης έχουν επιτρέψει την αύξηση της ποιότητας και της ποσότητας των φαρμάκων και της περίθαλψης που έχουμε στη διάθεσή μας - αρκεί να δει κανείς γι' αυτό τη συνεχή αύξηση του προσδόκιμου ζωής. Ταυτόχρονα, όμως, έχουν δημιουργηθεί άκαμπτες γραφειοκρατικές δομές. Φυσικά, η ανάγκη για εξονυχιστικό έλεγχο των φαρμάκων πριν από την κυκλοφορία τους είναι αυτονόητη, παρά το γεγονός ότι υπάρχουν σοβαρά επιχειρήματα εναντίον της αποκλειστικής αρμοδιότητας του κράτους στο συγκεκριμένο ζήτημα. Τι συμβαίνει, όμως, όταν το δικαίωμα στη ζωή ενός ασθενή σε τερματικό στάδιο συγκρούεται με τους κανόνες του ΕΟΦ ή της αμερικανικής FDA; Τι συμβαίνει όταν ένας ετοιμοθάνατος ξέρει ότι κάποιο φάρμακο θα μπορούσε να του σώσει τη ζωή, όμως δεν μπορεί να το πάρει… λόγω ενδεχόμενων κινδύνων για την υγεία του;
Σήμερα, αρκετοί ασθενείς σε τερματικό στάδιο καταφεύγουν σε κλινικές έρευνες προκειμένου να δοκιμάσουν την τύχη τους. Οι έρευνες αυτές, όμως, δεν μπορούν να συμπεριλάβουν όλους τους ασθενείς που το επιθυμούν. Ταυτόχρονα, οι περισσότερες κλινικές έρευνες δίνουν σε κάποιους από τους συμμετέχοντες ασθενείς placebo, αδρανείς ουσίες που σκοπίμως δεν θα έχουν καμία επίδραση στην υγεία τους.
Απάντηση σ' αυτό το πρόβλημα δίνουν αρκετές πολιτείες των ΗΠΑ, οι οποίες έχουν υιοθετήσει νόμους που επιτρέπουν σε ασθενείς τερματικού σταδίου τη λήψη φαρμάκων που βρίσκονται σε στάδιο δοκιμών και δεν έχουν ακόμη πάρει έγκριση από την αρμόδια υπηρεσία. Μεγάλη συμβολή στη διατύπωση και ψήφιση των νόμων αυτών έχει το Goldwater Institute.
Βεβαίως, είναι πολύ πιθανό κάποια από αυτά τα δοκιμαστικά φάρμακα αντί να βελτιώσουν την υγεία ενός ασθενή να επισπεύσουν τον θάνατό του. Όμως, είναι ομοίως πιθανό κάποιοι ασθενείς που δεν θα προλάβαιναν υπό άλλες συνθήκες να πάρουν ένα φάρμακο που περιμένει έγκριση, να ιαθούν ή έστω να παρατείνουν τη ζωή τους. Το ρίσκο υπάρχει και το ερώτημα είναι ποιος θα αποφασίσει γι' αυτό. Για κάθε φιλελεύθερο, η απάντηση είναι ξεκάθαρη: Οι ασθενείς σε τερματικό στάδιο έχουν το αυτονόητο, αναφαίρετο δικαίωμα να προστατεύσουν τη ζωή τους.
*Το άρθρο δημοσιεύτηκε στον Φιλελεύθερο της Τρίτης 13 Φεβρουαρίου.
