Η Τουρκία το διάστημα αυτό δείχνει την ισχύ της και αυξάνει διαρκώς την πίεση στην Ανατολική Μεσόγειο σε μια προσπάθεια να δημιουργήσει τετελεσμένα και να βάλε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με την Κύπρο το θέμα των πόρων της Μεσογείου, δηλώνει στο Liberal.gr o Διεθνολόγος Αλέξανδρος Δεσποτόπουλος. Στο πλαίσιο αυτό χαρακτηρίζει δικαιολογημένες τις ανησυχίες για ενδεχόμενο ατύχημα ή θερμό επεισόδιο με πιθανές ανεξέλεγκτες διαστάσεις.
Σύμφωνα με τον κ. Δεσποτόπουλο η Τουρκία «αισθάνεται ότι διπλωματικά έχει υποστεί μία σημαντική ήττα από την Κυπριακή Δημοκρατία, λόγω της συνεργασίας των ξένων εταιριών και αντίστοιχα της άρνησή τους να υποστηρίξουν τις δικές της αντίστοιχες ενέργειες.»
Έτσι έχει επιλέξει την διαρκώς αυξαν΄μενη ένταση και τις πιέσεις μέσω της επίδειξης της ισχύος της προκειμένου να πάρει έστω τη συνεκμετάλλευση των πόρων. Μάλιστα αναμένει πως αυτό θα το επιχειρήσει στις συζητήσεις και στις διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό
Ο κ. Δεσποτόπουλος αναφέρεται και στο ενδεχόμενο άτακτο Brexit υποστηρίζοντας πως θα έχει επιπτώσεις και στην Ελλάδα ύψους 0,75% του AEΠ, με τον Τουρισμό να αποτελεί τον πιο ευάλωτο τομέα.
Συνέντευξη στον Ανδρέα Ζαμπούκα
- Το τελευταίο διάστημα αυξάνεται διαρκώς η λεκτική ρητορική εκ μέρους της Τουρκίας, την ίδια στιγμή που η Κύπρος είναι περικυκλωμένη από ερευνητικά και πολεμική σκάφη της γείτονας χώρας. Πόσο πραγματικά πρέπει να ανησυχούμε και πόσο πιθανό φαίνεται ένα θερμό επεισόδιο;
Η Τουρκία θεωρεί παγίως ότι η Συνθήκη της Λοζάνης ως προς τα θαλάσσια δικαιώματα που γεννά, την αδικεί. Οι εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, κυρίως όσον αφορά στην ανακήρυξη των οικονομικών ζωνών της Κύπρου και τη συνεργασία της με το Ισραήλ και την Αίγυπτο έχουν μεταφραστεί από την Τουρκία ως εξελίξεις που περιορίζουν περαιτέρω την πρόσβασή της στη ευρύτερη θαλάσσια περιοχή. Η Τουρκία αισθάνεται ότι διπλωματικά έχει υποστεί μία σημαντική ήττα από την Κυπριακή Δημοκρατία, λόγω της συνεργασίας των ξένων εταιριών και αντίστοιχα την άρνησή τους να υποστηρίξουν τις δικές της αντίστοιχες ενέργειες.
Η Τουρκία λοιπόν αυτό το διάστημα αυξάνει την πίεση και δείχνει την ισχύ της. Στοχεύει να δημιουργήσει τετελεσμένα και να αναγκάσει την Κύπρο να βάλει το θέμα των πόρων της Μεσογείου στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για την επίλυση του Κυπριακού. Δραστηριοποιείται στη Λιβύη ευελπιστώντας, ανάμεσα σε άλλες επιδιώξεις, να υπογράψει μια διεθνή συνθήκη για τη θάλασσα στην περιοχή, ώστε να εξισορροπήσει τις αντίστοιχες κυπριακές.
- Οπότε ένα θερμό επεισόδιο είναι πιθανό;
στην Ελλάδα ανησυχούμε δικαιολογημένα για το ατύχημα, αλλά και για τον εθνικισμό. Ένα ατύχημα στην περιοχή θα μπορούσε να φέρει και πάλι τις χώρες μας σε αντιπαλότητα, όπως συνέβη το 1996 στα Ίμια. Στην περίοδο της άνθισης του εθνικισμού και του λαϊκισμού, ειδικά στη γείτονα χώρα, η διαχείριση μιας αντίστοιχης κατάστασης θα είναι σήμερα ακόμη πιο δύσκολη. Η Τουρκία δεν επιθυμεί μία πραγματική ρήξη με την Ελλάδα.
Όμως κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει στο πλαίσιο ενός θερμού επεισοδίου, τα πράγματα να λάβουν ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Ας λάβουμε επίσης υπόψη μας ότι οι διεθνείς ηγεσίες έχουν την περίοδο αυτή ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Στη θέση του Μπιλ Κλίντον, για παράδειγμα, βρίσκεται τώρα ο Ντόλαντ Τραμπ, στη Βρετανία ο Μπόρις Τζόνσον και στην Ιταλία μία κυβέρνηση εναλλακτικών πολιτικών σε κατάρρευση.
- Σε περίπτωση κλιμάκωσης της έντασης, θα μπορούσαμε να βασιστούμε στην Ευρώπη; Οι δηλώσεις των Ευρωπαίων αξιωματούχων απέναντι στην Τουρκία, με τελευταίες αυτές του Γάλλου Προέδρου Μακρόν, είναι σκληρές και ξεκάθαρες.
Δυστυχώς η Ευρώπη δεν έχει πετύχει να διαμορφώσει μία ενιαία εξωτερική και κυρίως αμυντική πολιτική. Ενώ καταφέρνει με ιδιαίτερη επιτυχία να χτίζει εμπορικές και οικονομικές συμφωνίες σε παγκόσμιο επίπεδο, δείχνει αμήχανη να αναπτύξει κοινούς μηχανισμούς άμυνας και στρατιωτικής δράσης. Είναι κοινή η πεποίθηση ότι σε μία κλιμάκωση της έντασης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας θα αναδιπλωθεί από τις μεγάλες δυνάμεις η γνωστή πολιτική των ίσων αποστάσεων.
Κι επειδή είναι ιδιαίτερα πιθανό στο άμεσο μέλλον να χρειαστεί να καταφύγουμε σε κάποιας μορφής διεθνή μεσολάβηση, όπως το Διεθνές Δικαστήριο, ίσως είναι θα χρήσιμο να ασκήσουμε προληπτικά κάποια από τα δικαιώματά μας, όπως την επέκταση των χωρικών μας υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια για κάποια από τα νησιά μας. Επίσης είναι ιδιαίτερα σημαντικά να διευθετήσουμε τις ζώνες θαλάσσιας εκμετάλλευσης στο Ιόνιο, να ολοκληρώσουμε τις διαπραγματεύσεις με την Αίγυπτο και να επιταχύνουμε τις διαδικασίες στην Κρήτη. Εκτός δηλαδή από τη διατήρηση της αποτρεπτικής δύναμης των ενόπλων δυνάμεων, χρειάζεται να οχυρωθούμε περαιτέρω διπλωματικά.
- Μια τελευταία ερώτηση. Ένα άτακτο Brexit φαίνεται ότι είναι προ των πυλών. Αλήθεια, τί σημαίνει αυτό για την Ελλάδα;
Αν δεν υπάρξει κάποια ουσιαστική αλλαγή στάσης από τη Βρετανία ή την Ευρώπη τις αμέσως επόμενες ημέρες, μία άτακτη έξοδος της Βρετανίας από την Ένωση είναι πλέον το βασικό σενάριο εργασίας. Σύμφωνα με τις τελευταίες μελέτες αυτό αναμένεται να επιφέρει επιπτώσεις στην Ελλάδα ύψους 0,75% του AEΠ, με τον Τουρισμό να αποτελεί τον πιο ευάλωτο τομέα. Σε πολλά ελληνικά προϊόντα θα προκύψουν αναγκαστικά διαδικασίες εισαγωγών προς τη Βρετανία. Προϊόντα όπως η Φέτα, το γιαούρτι και τα φάρμακα θα βρεθούν ξαφνικά με τους δασμούς που προβλέπονται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠOE).
Επίσης, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι στη Βρετανία ζουν και εργάζονται ή σπουδάζουν αυτή τη στιγμή περίπου 150.000 Έλληνες, τα δικαιώματα των οποίων δεν έχουν αποσαφηνιστεί για την επόμενη ημέρα. Σε περίπτωση μη συμφωνίας, οι Ευρωπαίοι σπουδαστές, μεταξύ των οποίων και οι Έλληνες, θα κληθούν να καταβάλλουν πολύ υψηλότερα δίδακτρα, όπως ισχύουν σήμερα για τις τρίτες χώρες, Ας ελπίσουμε ότι έστω την τελευταία στιγμή επιτευχθεί κάποιους είδους συμφωνία απεμπλοκής από την τωρινή κατάσταση, που μπορεί να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στην ευρωπαϊκή και παγκόσμια οικονομία, που ήδη βρίσκεται αντιμέτωπη με στασιμότητα και κίνδυνο ύφεσης.
*Ο κ. Αλέξανδρος Δεσποτόπουλος είναι Διεθνολόγος, απόφοιτος BA(Hons) European Studies, MBA-MIB (International Business), καταρτιστείς του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης στην παγκοσμιοποίηση και τις BRICK οικονομίες.
