Τι θα συμβεί αν η Deutsche Bank χρειαστεί την βοήθεια του γερμανικού κράτους; Είναι πιθανό να αλλάξουν οι όροι του παιγνιδιού, όπως συνέβη στο παρελθόν με το έλλειμμα της Γερμανίας και της Γαλλίας. Κι αυτό είναι το … καλό σενάριο! Η ουσία είναι ότι έχουν κρυφτεί πολλά σκουπίδια κάτω από το χαλί …
Ένα ατύχημα στην Deutsche Bank είναι αυτόματα και ατύχημα στο ευρώ. Για να είμαστε περισσότερο ακριβείς, ούτε η Γερμανία ούτε η Ευρώπη αντέχουν να δουν την Deutsche Bank να συντρίβεται στα βράχια. Το πρόβλημα είναι ότι η Ευρώπη μας έχει συνηθίσει στα δύσκολα να γίνεται θεατής και να υποκρίνεται ότι το πρόβλημα δεν την αγγίζει. Είναι επιρρεπής στο λάθος. Και το λάθος με την Deutsche Bank δεν έχει συμβεί χτες. Η κακή κατάσταση της τράπεζας, λόγω της μόχλευσης, ήταν γνωστή εδώ και χρόνια. Υπήρχε ο χρόνος να ληφθούν αποτελεσματικά μέτρα, αλλά έλειπε η διάθεση για κάτι τέτοιο.
Τον Μάρτιο είχα την ευκαιρία να αναφερθώ διεξοδικά στο θέμα σε εκδήλωση του TEDX AUEB. Από εκείνη την ομιλία, με τίτλο «ο τζογαδόρικος καπιταλισμός θα καταρρεύσει» θα ήθελα να ξεχωρίσω την αναφορά σε μία είδηση που μόλις είχε δημοσιευτεί: «ο κ. Claudio Borio, επικεφαλής του Νομισματικού και Οικονομικού τμήματος της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών (BIS), σε ομιλία του στο Λονδίνο, πληροφόρησε το κοινό της διάλεξης που έδινε, ότι σύμφωνα με τα στοιχεία της BIS, αυτή την στιγμή στις διεθνείς αγορές βρίσκεται υπό διαπραγμάτευση με αρνητικά επιτόκια κρατικό χρέος ύψους 6,5 τρισ. δολαρίων. Και έκανε την παρατήρηση ότι το μέγεθος αυτό θα αλλάξει προς τα πάνω.
Σύμφωνα με κάποιους από τους ακροατές του, το ποσό αυτό είναι ήδη μοχλευμένο μέσα από παράγωγα επενδυτικά προϊόντα τουλάχιστον 10 φορές.
Και όλα αυτά έχουν περάσει ή σταθμεύουν στο τραπεζικό σύστημα πριν μετακινηθούν στα χιλιάδες hedge funds που οι ίδιες οι τράπεζες και οι τραπεζίτες έχουν δημιουργήσει για να διαφύγουν από τους περιορισμούς των κανονιστικών πλαισίων που έχουν εφαρμοσθεί στο τραπεζικό σύστημα για την αποφυγή των κινδύνων ανάλογων εκείνων που οδήγησαν στο 2008.
Η πρώτη παρατήρηση-ερώτημα είναι το κατά πόσο οι ισολογισμοί των εμπορικών και επενδυτικών τραπεζών μπορούν να αντιμετωπίσουν τις πρωτοφανείς ζημίες που τα αρνητικά επιτόκια των 6,5 τρισ. δολ. κρατικού χρέους προκαλούν άμεσα σ'' αυτές την διετία 2016 – 2017.
Η δεύτερη παρατήρηση-ερώτημα είναι το τι θα συμβεί αν οι συνέπειες των αρνητικών επιτοκίων στην γκρίζα ζώνη των παραγώγων αρχίσουν να προκαλούν χρεοκοπίες hedge funds των οποίων οι σχέσεις με τις επενδυτικές τράπεζες αποτυπώνονται σε συναλλαγές δανεισμού, οι οποίες μετρώνται σε τρισ. δολ. Μία υπενθύμιση της πάλαι ποτέ περιορισμένης ισχύος κατάρρευσης του hedge fund LTCM πριν από δύο δεκαετίες, μπορεί απλώς να εισάγει το μέγεθος του προβλήματος.
Για τα ζητήματα αυτά θέλησε να μιλήσει ο κ. Borio στο Λονδίνο και προκάλεσε εφιάλτες σε μεγάλο μέρος του ακροατηρίου του. Και όχι άδικα».
Τι άλλο μπορούμε να πούμε εμείς; Πολύ φοβόμαστε ότι αν «σκάσει» το θέμα, η κατάσταση θα μοιάζει σαν να έχει σκάσει πυρηνική βόμβα πάνω από την Ευρώπη. Κι αυτό διότι λείπουν οι ισχυρές εκείνες προσωπικότητες στην πολιτική σκηνή της Ευρώπης που θα μπορούσαν να πάρουν τις απαραίτητες γενναίες πολιτικές αποφάσεις. Είναι χαρακτηριστικό αυτό που συνέβη με την κατάρρευση της Lehman Brothers. Την ώρα που η τράπεζα είχε ήδη σβηστεί από τον χάρτη και η κρίση «αποβιβαζότανε» στην Ευρώπη, οι αξιότιμοι Ευρωπαίοι «ηγέτες» είχαν βάλει το κεφάλι μέσα στην άμμο και δήλωναν ότι αυτή η κρίση δεν μας αφορούσε. Το ίδιο ακριβώς κινδυνεύει να συμβεί και σήμερα.
Στην βροχή είναι αρκετή μία ομπρέλα για να μην βραχούμε. Το πρόβλημα είναι ότι μία κρίση τύπου Deutsche Bank δεν θα μοιάζει με καταιγίδα. Περισσότερο ίσως θα φέρει με την έκρηξη ηφαιστείου, σαν εκείνη του Βεζούβιου που εξαφάνισε την Πομπηία. Αυτή την φορά, όμως, απειλείται μία ολόκληρη Αυτοκρατορία κι όχι μόνο μία πόλη. Η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι το απειλούμενο θύμα ενός τέτοιου τραπεζικού «ατυχήματος»…
Πόσο επικίνδυνα μπορεί να γίνουν τα πράγματα; Φανταστείτε την στιγμή που η αεροσυνοδός έχει αφήσει στην άκρη την πεντάλεπτη ενημέρωση για το πώς φοράτε το σωσίβιο και περιορίζεται μόνο στην προτροπή να … δαγκώσετε τις ταυτότητές σας.
Θανάσης Μαυρίδης
