Αισθάνομαι φόβο και ντροπή για όλα αυτά που συμβαίνουν στο πανεπιστήμιο, λέει στο Liberal, o αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Μάνος Στεφανίδης σε συνέχεια της επιστολής που απέστειλε στον πρύτανη του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών για τα κρούσματα ανομίας στην πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου.
Εξηγεί τους λόγους που τον οδήγησαν να απευθύνει ανοικτή επιστολή, μιλά για το άσυλο που «μόνο άσυλο δεν είναι», για το φόβο φοιτητών και καθηγητών του ΕΚΠΑ να κυκλοφορήσουν τα βράδια στην Πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου, τις διαρρήξεις γραφείων, τις παραβιάσεις αυτοκινήτων, το πρόσφατο μαχαίρωμα φοιτητή.
Και σημειώνει με νόημα ότι ευθύνες δεν έχει μόνο η πολιτεία, αλλά και η ακαδημαϊκή κοινότητα που «οφείλει να επιληφθεί τα του οίκου της», εξάλλου όπως λέει «γι' αυτό εκλέγονται οι πρυτανικές αρχές, αυτή είναι η αποστολή τους, η ηθική και πολιτική τους θέση».
Απευθύνει έκκληση στους έχοντες την ευθύνη, να σεβαστούν την αξιοπρέπεια των καθηγητών, «ώστε να έχουμε ένα στοιχειώδες κύρος να μπαίνουμε στα αμφιθέατρα και να κοιτάζουμε τους φοιτητές μας στα μάτια».
Όσο για την συχνή κριτική προς την κυβέρνηση ότι απέναντι στην δημόσια βία έχει υιοθετήσει τη λογική «δεν τα πειράζουμε γιατί είναι δικά μας παιδιά», θεωρεί ότι σαφέστατα υπάρχει μια γραμμή προστασίας, την οποία δεν δικαιολογεί. Όμως φοβάται ότι υπάρχει κάτι ακόμη χειρότερο. Μια γραμμή αδιαφορίας…
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
- Στην επιστολή σας προς τον πρύτανη του ΕΚΠΑ καταγγέλλετε μαχαιρώματα και ληστείες φοιτητών στην πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου, μιλάτε για αλβανική μαφία και για καθημερινά κρούσματα βίας. Προφανώς για να φτάσετε να απευθύνετε μια ανοικτή επιστολή είναι πολύ σοβαρή πλέον η κατάσταση…
Θέλω να υπογραμμίσω ότι στην επιστολή δεν μιλώ μόνο ως Στεφανίδης, καθώς νομίζω ότι η συντριπτική πλειονότητα των συναδέλφων μου έχει ανάλογες εμπειρίες, και αισθάνεται ακριβώς το ίδιο.
Τώρα το γιατί αυτή η κατάσταση δεν έχει λάβει μεγαλύτερη δημοσιότητα και γιατί δεν ενεργοποιούνται περισσότερο όλοι οι αρμόδιοι, δεν είναι της παρούσης.
Σας λέω μόνο ότι αισθάνομαι βαθιά προσβεβλημένος και συγχρόνως φόβο για τη σωματική ακεραιότητα και την αξιοπρέπεια των φοιτητών μας, οι οποίοι συχνά εκτίθενται σε τραμπουκικές ενέργειες, πράξεις βίας, και καταστάσεις παραβατικότητας που δεν ταιριάζουν σε έναν ακαδημαϊκό χώρο.
Εγώ απλώς κρούω ένα κώδωνα του κίνδυνου και καταθέτω την προσωπική μου εμπειρία όλων αυτών των ετών. Διαρρήξεις γραφείων, παραβιάσεις αυτοκινήτων, εμπόριο ναρκωτικών, ληστείες του ΑΤΜ στο κτίριο της Φιλοσοφικής υπό την απειλή περιστρόφου στις 8 το πρωί, με αποκορύφωμα τον φοιτητή του ΕΚΠΑ που την περασμένη εβδομάδα μαχαιρώθηκε και έπεσε θύμα ληστείας, όπως αναφέρω. Επίσης τα βράδια όσοι αποχωρούν από τα μαθήματα τους, κινδυνεύουν, και ως καθηγητής αισθάνομαι φόβο και ντροπή για όλα αυτά, όπως γράφω στην επιστολή μου…
- Είπατε ότι δεν ενεργοποιούνται περισσότερο οι αρμόδιοι, ενώ στην επιστολή σας επισημαίνετε την αντίθεσή σας στην αποσιώπωση της διογκούμενης ανομίας. Ποιός επιχειρεί να την αποσιωπήσει; Το υπουργείο Παιδείας, οι πρυτανικές αρχές;
Στόχος μου δεν είναι να καταλογίσω ευθύνες. Ούτε είμαι εγώ αυτός που θα υποδείξω στον υπουργό Παιδείας τα καθήκοντά του. Επίσης σέβομαι απόλυτα τις πρυτανικές αρχές και τον πρύτανη, και νομίζω ότι αν τεθεί ο ίδιος επικεφαλής μιας σταυροφορίας θα μας έχει όλους διπλα του. Απλά λέω ότι ήρθε επιτέλους η ώρα αυτά τα φαινόμενα έντονης ανομίας, αυτή η επαμφοτερίζουσα κατάσταση στους ακαδημαικούς χώρους, να λάβει τέλος.
- Είναι όλα αυτά, σε συνδυασμό με άλλα πρόσφατα κρούσματα όπως στο ΠΑΜΑΚ, μια ακόμη απόδειξη για το που μας έχει φτάσει η θεσμοθέτηση αυτού του είδους ασύλου;
Η παρανόηση της έννοιας του ασύλου, η μη περιφρούρηση αυτών των χώρων μας έχει οδηγήσει σε όλη αυτή την ασυδοσία. Σαν αποτέλεσμα της γενικότερης ανομίας, αυτή ακριβώς η κατάσταση που λέγεται άσυλο στους ακαδημαϊκούς χώρους - και που μόνο άσυλο δεν είναι- έχει αποθρασύνει όλα τα κακοποιά στοιχεία.
- Καταλαβαίνω την αγωνία σας, αλλά επειδή εκτόνωση δεν βλέπουμε, και τα περιστατικά βίας διαδέχονται το ένα το άλλο στα ελληνικά πανεπιστήμια, δεν ανησυχείτε ότι κάποια στιγμή θα συμβεί κάτι οριστικά μη αναστρέψιμο, όπως ένας νεκρός;
Το φοβάμαι αυτό. Ας μη γινόμαστε μακάβριοι, όμως σίγουρα όσο δεν λαμβάνονται μέτρα, και όσο σε άλλα ακαδημαϊκά ιδρύματα, όπως για παράδειγμα στο Πολυτεχνείο συνεχίζεται κάθε βράδυ αυτός ο κλεφτοπόλεμος, θα συμβεί αργά ή γρήγορα κάτι μη αναστρέψιμο.
Αλλά δεν χρειάζεται να φτάσουμε εκεί, αρκεί και μόνο αυτή η εικόνα που περιγράφω στην επιστολή μου. Είναι άκρως καταθλιπτική για τα πνευματικά μας ιδρύματα και για όλους μας. Εγώ πρωτίστως απευθύνω έκκληση να σεβαστούν την αξιοπρέπειά μας αν μη τι άλλο οι έχοντες την ευθύνη, ώστε να έχουμε ένα στοιχειώδες κύρος να μπαίνουμε στα αμφιθέατρα και να κοιτάζουμε τους φοιτητές μας στα μάτια.
- Συμμερίζεστε την κριτική που ασκούν πολλοί στη κυβέρνηση ότι δεν παρεμβαίνει σε παρόμοια περιστατικά επειδή υπερισχύει η λογική "δεν τα πειράζουμε γιατί είναι δικά μας παιδιά", όπως έχει πει κορυφαίο κυβερνητικό στέλεχος;
Επ' αυτού δεν έχω καμία αμφιβολία. Σαφέστατα υπάρχει μια γραμμή προστασίας, την οποία δεν δικαιολογώ. Προέρχομαι από την Αριστερά και δεν νομίζω ότι αυτό είναι ούτε αριστερή ανάλυση, ούτε αριστερή αντιμετώπιση.
Όμως φοβάμαι ότι υπάρχει κάτι ακόμη χειρότερο. Υπάρχει μια γραμμή αδιαφορίας. Δηλαδή αυτή η κατάντια που υπάρχει στους ακαδημαϊκούς χώρους είναι αδιανόητη, και δεν αναφέρομαι στην Πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου, όσο για παράδειγμα στο Πολυτεχνείο. Δεν μας τιμά το γεγονός ότι έχουμε αφήσει τους πανεπιστημιακούς χώρους να μετατρέπονται σε οπλοστάσια. Ή το γεγονός ότι ανακαλύπτονται αποθήκες με βόμβες μολότοφ ή ότι ολόκληροι όροφοι είναι υπό κατάληψη μέσα στα πανεπιστήμια ή ότι υπάρχει αυτή η εικόνα της εγκατάλειψης, της βρόμας και του έντονου φόβου. Είναι φαινόμενα άκρως παρακμιακά.
- Σύμφωνοι, τέτοιες όμως καταγγελίες σαν τις δικές σας έχουν γίνει πάμπολλες φορές ειδικά τον τελευταίο καιρό από ακαδημαϊκούς. Αλλά η πολιτεία παραμένει θεατής…
Κοιτάξτε η πολιτεία έχει τις ευθύνες της. Από την άλλη όμως πλευρά και η ακαδημιακή κοινότητα έχει τις δικές της ευθύνες. Οφείλουμε να επιληφθούμε τα του οίκου μας. Εμείς οι ίδιοι οφείλουμε να προστατέψουμε τους χώρους ευθύνης μας. Εξάλλου γι αυτό εκλέγονται οι πρυτανικές αρχές, αυτή είναι η αποστολή τους, αυτή είναι και η ηθική και η πολιτική τους θέση.
Τέτοιες για παράδειγμα είναι οι προτάσεις που θέτω στην επιστολή μου. Οπως για παράδειγμα μετά τη δύση του ηλίου να επιτρέπεται η είσοδος στην πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου μόνο με την επίδειξη ακαδημαικής ταυτότητας, να περιπολεί συνεχώς αυτοκίνητο του πανεπιστημίου γύρω από τα κεντρικά κτίρια έχοντας μάλιστα και σειρήνα για να χρησιμοποιηθεί ως εκφοβισμός αν παραστεί ανάγκη, να υπάρχει ενδοσυνεννόηση ανάμεσα στους φύλακες των σχολών και των φυλακίων. Ζητώ γενικά την ανάγκη για μεγαλύτερη εγρήγορση.
-Απολύτως λογικές οι προτάσεις σας, όμως γιατί δεν έχουν ληφθεί εδώ και καιρό όλα αυτά τα μέτρα;
Αυτά που σας λέω τώρα είναι τα απολύτως αυτονόητα. Σκεφθείτε ότι έχουν και μηδαμινό κόστος. Κάποτε το αυτοκίνητο του πανεπιστημίου δεν εκινείτο γιατί δεν διαθέταμε χρήματα για βενζίνη. Τώρα νομίζω ότι έχει βενζίνη. Κοιτάξτε, συζητάμε αυτή τη στιγμή ακριβώς για να δημοσιοποιηθεί το πρόβλημα. Νομίζω ότι έχει ήδη γίνει αρκετός θόρυβος, ώστε οι έχοντες την ευθύνη να λάβουν μέτρα. Ας ελπίσουμε ότι θα έχουμε σύντομα εξελίξεις.
- Τι κόστος έχει όλο αυτό τόσο οικονομικό, όσο και ευρύτερα; Λειτουργούν για παράδειγμα αποτρεπτικά τέτοιες εικόνες για έναν καθηγητή να έρθει να διδάξει σε ένα ελληνικό πανεπιστήμιο;
Ανοίγετε ένα τεράστιο ζήτημα. Οι νεότεροι φεύγουν, εμείς οι παλαιότεροι έχουμε τρόπων τινά αποδεχθεί τα τετελεσμένα. Σίγουρα οι εικόνες των ελληνικών πανεπιστημίων δείχνουν εγκατάλειψη και παρακμή. Και βέβαια ευθύνη έχει η πολιτεία αλλά και η ίδια η κοινωνία.
Τι να συζητήσουμε όταν εισάγονται στα ακαδημαϊκά ιδρύματα φοιτητές με βαθμούς 4 και 5; Όταν υπάρχουν ΤΕΙ μόνο και μόνο για να ικανοποιούνται οι οικονομικές ανάγκες της τοπικής κοινωνίας που σχετίζονται με τη στέγαση;
Όταν τα πανεπιστήμια δεν έχουν ένα κεντρικό σχεδιασμό, όταν εδώ και μια δεκαετία παράγουμε συνειδητά και εν γνώση μας ανέργους πτυχιούχους, δηλαδή ένα απίστευτα μεγάλο επιστημονικό προλεταριάτο, τότε προφανώς και θα υποστούμε τα επίχειρα όλων αυτών των μικροπολιτικών κινήσεων και της γενικής αδιαφορίας.Η παιδεία μας θέλει ένα γενικό ανασχεδιασμό .
- Βλέπετε ενδείξεις προς αυτή την κατεύθυνση;
Όχι, δεν βλέπω, και θα σας πω το εξής. Την Κυριακή είχαμε ένα συνέδριο στην Αρχαία Ολυμπία υπό την αιγίδα της Βουλής των Ελλήνων, με θέμα «Η διαρκής επικαιρότητα της σκέψης του Παναγιώτη Κονδύλη», και καλεσμένους διακεκριμένους πολιτικούς, και κυρίως πανεπιστημιακούς. Ο Παναγιώτης Κονδύλης είχε καταγράψει ήδη από τη δεκαετία του 1990 τα αίτια της παρακμής με σαφήνεια και επίγνωση της σοβαρότητας των ζητημάτων. Είναι πράγματα γνωστά. Οταν υπερβούμε όλα αυτά τα ιδεολογικά συμπλέγματα ανάμεσα στην Αριστερά και στη Δεξιά, τότε θα έχουμε κάνει ένα βήμα προς το μέλλον. Αυτό το βήμα φαίνεται ότι στον τόπο μας ακόμη παρέλκει, αργεί.
