Του Ανδρέα Ζαμπούκα
Ο λαϊκισμός για τον Laclau είναι ουδέτερος όρος. Αν θα είναι ή όχι αντιδραστικός εξαρτάται από το περιεχόμενο των αιτημάτων του . Ο λαϊκισμός δεν ορίζει την πρακτική πολιτική των διαφόρων οργανώσεων αλλά αποτελεί τρόπο συνάρθρωσης αιτημάτων. Με αυτές τις πρώτες διευκρινήσεις αντιλαμβανόμαστε ότι ο λαϊκισμός δεν αποτελεί από μόνος του στοιχείο ακραίας πολιτικής συμπεριφοράς αλλά αναπτύσσεται όταν συγκροτείται ένα λαϊκό συγκεκριμένο υποκείμενο.
Στην περίπτωσή μας, το "λαϊκό υποκείμενο" είναι ο αντιμνημονιακός Έλληνας, ο Αριστερός αγωνιστής, ο πατριώτης, ο κλασικός ρόκερ, ο φασίστας, ο αντιφασίστας, ο υπερασπιστής των Ρομά, αυτός που συμφωνεί με τον νόμο για τα ομόφυλα ζευγάρια, ο συμμετέχων στo gay pride...
Kαι οι εξουσίες δεν έχουν παρά να διατυμπανίζουν παντού το αυτονόητο για να δρέψουν τους καρπούς του έντεχνου λαϊκισμού τους. Και ποιο είναι το αυτονόητο; Ότι το δικαίωμα στη διαφορετικότητα και στην διασφάλιση της ελεύθερης έκφρασης των ιδεών δεν το συζητάμε ως δίλλημμα σε μία δυτική δημοκρατική κοινωνία. Και ως πολίτες και
ως κυβερνήσεις και ως πολιτικό σύστημα το απαιτούμε και το εδραιώνουμε!
Με τη διαφορά, όμως ότι αποκαλύπτεται ως υποκριτής και πονηρός όποιος επενδύει την προοδευτικότητά του σε κάθε κοινωνικό θέμα το οποίο παίρνει μεγαλύτερη δημοσιότητα από αυτή που δικαιούται. Για παράδειγμα, μία προοδευτική κυβέρνηση ψηφίζει βεβαίως, στη Βουλή, τον νόμο για την ελεύθερη συμβίωση, τον νόμο για τα ομόφυλα ζευγάρια και είναι προφανώς φιλική προς τις εκδηλώσεις κάθε ομάδας ανθρώπων που επιθυμούν να διαθέτουν τατυτότητα δια της ομάδας. Φτάνει μόνο να μην ασκούν βία εναντίον των συμπολιτών τους...
Ταυτόχρονα, όμως, η ουσιαστική προοδευτικότητά της πρέπει να συνδέεται με αποφάσεις σχετικά με την ανάπτυξη, την επιχειρηματικότητα, την έρευνα, της Εκπαίδευση , την μείωση της ανεργίας και πολλά άλλα που θα εξασφαλίσουν την πρόοδο της κοινωνίας σε οικονομικό και γενικότερα, πολιτισμικό επίπεδο.
Στον ΣΥΡΙΖΑ, είναι φανερό ότι στη μόνη διέξοδο που έχουν επενδύσει για να αποκτήσουν στοιχειώδη εύσημα προοδευτικότητας, είναι οι αυτονόητες αποφάσεις όλων των δυτικών κυβερνήσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Και παρόλα αυτά, προτάσσουν την όποια εξέλιξη σαν αιχμή του δόρατος στην πολιτική τους, αν και η "προοδευτικότητά" τους δεν θα μπορούσε να εφαρμοστεί χωρίς τις ψήφους των άλλων κομμάτων της Βουλής , που αντικαθιστούν τις απώλειες του κυβερνητικού τους εταίρου.
Το ζήτημα βέβαια είναι ότι στις υπόλοιπες χώρες που η πολιτική αντιμετωπίζει με τον ίδιο τρόπο κατάφασης τις διαφορετικές ομάδες της κοινωνίας, λειτουργούν παράλληλα πανίσχυροι μηχανισμοί ανάπτυξης της οικονομίας και της ελεύθερης αγοράς. Δίνοντας την δυνατότητα αξιοποίησης όλων των δημιουργικών και παραγωγικών δυνάμεων του τόπου στον οποίο προϊστανται και ηγούνται. Και απελευθερώνοντας χώρους για να κινηθούν δημιουργικά οι νέοι που θα χτίσουν το μέλλον και τη συνέχεια της κοινότητάς τους.
Στην Ελλάδα, η Αριστερά, από την εποχή του ΠΑΣΟΚ, είχε πάντα την ευκολία να ασχολείται με τις αυτονόητες κατακτήσεις της δημοκρατίας (πολιτικός γάμος, θέση της γυναίκας κτλ) αλλά εκεί που ήταν αναγκαία η γενναιότητα για να προχωρήσει η κοινωνία, το μόνο που επιδείκνυε ήταν συντηρητισμός και απροθυμία.
Από τη μία, προέβαλαν ένα προοδευτικό πρόσωπο κι από την άλλη, βύθιζαν τη χώρα στα αδιέξοδα, εγκλωβίζοντας όλο και περισσότερες ομάδες στον παθογενή κρατισμό ή στην αβεβαιότητα.
Πραγματικά δεν νομίζω ότι είναι προοδευτική μία κυβέρνηση που από τη μία σπεύδει να υπερασπιστεί υποκριτικά τις παρελάσεις των gay κι από την άλλη, υπογράφει νέα μνημόνια χωρίς να διαθέτει λύσεις εξόδου της χώρας από την κρίση...
