Θα σας έχει σίγουρα τύχει. Να ξυπνήσετε ένα πρωί και να αποφασίσετε να βάλετε νέα όρια στην ζωή σας. Να πάψετε, πλέον, να ανέχεστε πράγματα που μέχρι χτες τα ανεχόσασταν και τα οποία σας έκαναν δυστυχισμένους. Να θελήσετε να απαλλαγείτε από καθωσπρεπισμούς. Να στείλτε στον διάολο μερικούς. Έτσι, επειδή χρειάζεστε περισσότερο οξυγόνο. Επειδή σας κούρασε η καφρίλα. Κυρίως αυτό!
Να μην πούμε πάλι για τα οκτώ χρόνια της κρίσης, τις πλατείες, τους αγανακτισμένους και τις κρεμάλες. Ακόμη κι αυτό το έχω βαρεθεί. Λες και δεν υπήρξε ζωή πριν από το Καστελόριζο. Λες κι ό,τι λέγαμε ότι ήμασταν μέχρι τότε ήταν τόσο αδύναμο που έσβησε στην πρώτη θύελλα. Τόσο αρχαίο θέατρο είδαμε σε Επίδαυρο. Τόσα προοδευτικά σχήματα ακολουθήσαμε στα καλλιτεχνικά δρώμενα. Και δεν έμεινε τίποτα; Πήγαν όλα χαμένα; Δεν πήραμε κάτι;
Τι συνέβη και γίναμε τόσο βάρβαροι; Είναι δυνατόν να έχουμε μεταλλαχτεί στα τέρατα που οδηγούν σήμερα στους δρόμους της Αθήνας; Δείτε πόσο εύκολα βγάζουμε την οργή μας στον δρόμο. Για την ακρίβεια είμαστε μόνιμα οργισμένοι. Με κάποιον τρόπο βρεθήκαμε χαμένοι μέσα σε ένα σπιράλ θυμού. Σε τέτοιο βαθμό που να αναρωτιόμαστε αν τελικά γεννηθήκαμε μέσα σε αυτό. Αν όλα τα άλλα που έχουμε ως ανάμνηση από το πιο μακρινό παρελθόν είναι μία ψευδαίσθηση.
Λένε ότι φταίει η κρίση. Για όλα; Γίναμε, δηλαδή, ξαφνικά τόσο ξεδιάντροπα απάνθρωποι και ευχόμαστε δημόσια τον θάνατο άλλων συνανθρώπων μας; Πόσο ξαφνικά μας συνέβη αυτό αλήθεια; Δεν υπάρχει λογική εξήγηση. Οι άνθρωποι δεν αλλάζουν τόσο απότομα. Εκτός αν δεν ήσαν αυτό που πίστευαν. Κι ακόμη χειρότερα, αν η μεγάλη μάζα των ανθρώπων έχει εκχωρήσει το δικαίωμα της εκπροσώπησής της σε κάποιους ακατάλληλους γι' αυτό. Φαίνεται ότι έχουμε αφεθεί στην θέληση ορισμένων, έχουμε υιοθετήσει την οργή και το μίσος τους και τα έχουμε κάνει και δικό μας κτήμα.
Θέλουμε να πιστεύουμε ότι είμαστε ένας έξυπνος και δημιουργικός λαός. Όταν κάποιος μας επισημαίνει ότι έχουμε διολισθήσει εδώ και χρόνια στον βούρκο της αμάθειας, επικαλούμαστε τα έργα και τις αρετές των προγόνων μας και αλλάζουμε πλευρό. Τελικώς, δεν πρέπει να είμαστε ένας έξυπνος λαός. Αν ήμασταν τέτοιος θα είχαμε προσπαθήσει να αλλάξουμε αυτή την κατάσταση. Θα είχαμε αντιληφθεί ότι κάτι δεν πάει καλά και θα φροντίζαμε να το αλλάξουμε.
Το θέατρο ήταν από την αρχαιότητα μία λυτρωτική διαδικασία. Ο θεατής προσπαθούσε μέσα από το έργο και την ταύτισή του με τους ήρωες να κάνει την δική του εσωτερική υπέρβαση. Το ζητούμενο ήταν να γίνει καλύτερος άνθρωπος. Ακόμη και μέσω της μίμησης. Οι άνθρωποι, επίσης, προσπαθούσαν να δημιουργήσουν θετικά πρότυπα για τους νέους. Σύμφωνοι! Ο κόσμος μας δεν υπήρξε τέλειος. Αλλά ούτε και τόσο άναρχος όσο είναι στις μέρες μας. Ποιο είναι το πρότυπο που αναπαράγεται; Και ποιοι είναι αυτοί που προσδιορίζουν αυτά τα πρότυπα; Δεν είμαστε όλοι μας. Αυτό είναι βέβαιο. Επειδή δεν συμφωνούμε όλοι με όσα γίνονται γύρω μας. Με τους ψόφους και τις κρεμάλες, για παράδειγμα. Αλλά οι ψόφοι κυριαρχούν. Παντού! Στην πολιτική, στην κοινωνία. Κι αυτό συμβαίνει επειδή εμείς το έχουμε, τελικά, επιτρέψει. Έχουμε υποταχθεί στη θέληση των «θυμωμένων» και τους έχουμε αφήσει να διαμορφώσουν με την απουσία μας μία νέα πραγματικότητα. Αρχικά ίσως θεωρήσαμε ότι δεν μας αφορούσε ή ότι θα ήταν κάτι περαστικό. Να όμως που μας αφορά, αφού κινδυνεύει να μας απορροφήσει πλήρως. Και τι έκπληξη! Δεν είναι περαστικό…
Κι έρχεται η μέρα που οι τρομοκράτες χτυπούν τον Λουκά Παπαδήμο. Είναι το σημείο εκείνο που λέει κάποιος «φτάνει». «Ως εδώ». «Αρκετά». Κατά κάποιο τρόπο είναι ένα γεγονός που λειτουργεί ως αφύπνιση. Θα μπορούσε να είναι κάποιο άλλο. Ίσως στο τέλος δεν έχει και τόση σημασία ποιο ακριβώς είναι το γεγονός, όσο η ίδια η ανάγκη κάποιων δυνάμεων να βγουν από τον λήθαργό τους. Είναι το σημείο εκείνο που οι δυνάμεις αυτές αποφασίζουν να επαναπροσδιορίσουν την στάση τους και αποφασίζουν να πάρουν και πάλι πρωτοβουλίες για να αλλάξουν μία δυσάρεστη πραγματικότητα.
Δεν είμαστε όλοι ίδιοι. Και δεν είμαστε υποχρεωμένοι να τους ανεχόμαστε άλλο.
Θανάσης Μαυρίδης
