Δικαστές δεν είναι ούτε οι συμβολαιογράφοι, ούτε οι δικηγόροι, αλλά ούτε οι συλλογικότητες. Δεν είναι δυνατόν κάθε φορά που κάποιος θεωρεί ότι εκπλειστηριάζεται η πρώτη του κατοικία να βρίσκει συμπαραστάτες συμπολίτες μας, οι οποίοι αγνοούν αν ο συγκεκριμένος έχει άλλα εκατό στρέμματα στη Μύκονο ή τη Ρόδο.
Τα λόγια ανήκουν στον Γιώργο Ρούσκα, πρόεδρο του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Αθηνών, που ελπίζει ότι αργά ή γρήγορα λόγω της ηλεκτρονικής φόρμουλας, οι πλειστηριασμοί με φυσική παρουσία θα μειωθούν, και μαζί τους και τα έκτροπα. Διαφορετικά, θεωρεί βέβαιο πως χαμένοι θα είναι εκείνοι που έχουν αληθινά ανάγκη προστασίας, και ωφελημένοι οι στρατηγικοί κακοπληρωτές που κρύβονται πίσω από τις διαμαρτυρίες και τα κινήματα.
Αυτό που φοβάται περισσότερο είναι ότι κάποια στιγμή η πολιτεία θα σκληρύνει την στάση της, και ακριβώς επειδή είμαστε μια κοινωνία κουρασμένη, όταν κάποια στιγμή θα τελειώσει το απόθεμα των στρατηγικών κακοπληρωτών, και αρχίσουν να βγαίνουν στο σφυρί σπίτια φτωχών δανειοληπτών, κανείς δεν θα αντιδράσει.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
- Έχετε καταγγείλει πολλές φορές ότι οι συμβολαιογράφοι μένουν απροστάτευτοι απέναντι στους προπηλακισμούς κατά την διάρκεια των πλειστηριασμών. Κρίνοντας και από τα χθεσινά επεισόδια στο Ειρηνοδικείο, πιστεύετε ότι έλαβε τελικά η πολιτεία τα μέτρα της;
Ως γνήσιοι Έλληνες μεταβήκαμε από το ένα άκρο στο άλλο. Από εκεί που είχαμε μια απαθή αστυνομία ξαφνικά και μετά από τις συναντήσεις που έγιναν με υπουργούς και θεσμούς, αποφασίστηκε ότι η διαδικασία πρέπει να περιφρουρηθεί. Ελήφθησαν λοιπόν μέτρα αλλά η κατάσταση χθες ήταν δύσκολη στο Ειρηνοδικείο, πιστεύω ότι όσα συνέβησαν δεν άρεσαν σε κανένα.
- Έδειξε η αστυνομία περισσότερο ζήλο απ' όσο έπρεπε;
Έδειξε αποφασιστικότητα. Φτάσαμε σε αυτό το σημείο ακριβώς επειδή μέχρι σήμερα είχε υπάρξει πολύ μεγάλη ανοχή. Χθες που η αστυνομία προσπάθησε να επιβάλει την τάξη δέχθηκε επίθεση από τους συμπολίτες μας που διαμαρτύρονται.
- Αν υποθέσουμε ότι η κατάσταση αυτή συνεχίζεται έτσι και τις επόμενες ημέρες, και οι προπηλακισμοί συνεχίζονται, θα αποφασίσετε να προκηρύξετε και πάλι αποχή από τους πλειστηριασμούς;
Ανάλογα με τις εξελίξεις θα αποφασίσουμε. Εμείς ζητήσαμε από την πολιτεία να θεσπίσει νέες διατάξεις και εκείνη από την πλευρά της δείχνει ότι ανταποκρίνεται. Ασφαλώς και το ερώτημα είναι πως θα εξελιχθεί η συγκεκριμένη κατάσταση. Σήμερα ωστόσο φάνηκε η εξής ειδοποιός διαφορά : Η διαδικασία των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών είναι πιο εύκολη και πιο ανώδυνη από τους φυσικούς, και αυτό θα φανεί ακόμη καλύτερα στο αμέσως επόμενο διάστημα.
- Τι αναμένετε δηλαδή ότι θα συμβεί; Περιμένετε να ομαλοποιηθεί η κατάσταση;
Η διαδικασία του Ειρηνοδικείου αντικαταστάθηκε από την ηλεκτρονική πλατφόρμα. Άρα όποιος θέλει να παρακολουθήσει ή να συμμετάσχει, έχει την δυνατότητα να το κάνει πολύ εύκολα λαμβάνοντας απλά και μόνο ένα συγκεκριμένο κωδικό. Από την άλλη πλευρά ο τόπος πλειστηριασμού είναι αυτός όπου βρίσκεται το ακίνητο. Δεν υπάρχει κανένας λόγος και δεν προβλέπεται ότι πρέπει να παρευρίσκεται κανείς στο χώρο διεξαγωγής του πλειστηριασμού, ο οποίος δεν υφίσταται καν, αφού η διαδικασία γίνεται ηλεκτρονικά. Όσο για τον συμβολαιογράφο, η μόνη του συμμετοχή είναι να ελέγξει την προδικασία από νομικής άποψης, και απλώς να δώσει το "οκ", ώστε να ξεκινήσει ο πλειστηριασμός. Από εκεί και πέρα, η διαδικασία ολοκληρώνεται και ελέγχεται ηλεκτρονικά, και ο καθένας μπορεί να την επιτηρήσει ηλεκτρονικά.
- Το ερώτημα είναι αν πιστεύετε ότι με τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς θα μειωθεί σταδιακά ο όγκος των φυσικών πλειστηριασμών στα Ειρηνοδικεία, και κατ' επέκταση θα σταματήσουν οι προπηλακισμοί, και οι αναβολές...
Το πιστεύω. Η εμπειρία της Ισπανίας και της Πορτογαλίας μας δείχνει ότι πράγματι οι επιθέσεις εναντίον συμβολαιογράφων θα μειωθούν και στη συνέχεια θα εξαλειφθούν. Η επιλογή του είδους του πλειστηριασμού είναι στην αποκλειστική ευχέρεια του δανειστή. Όσο λοιπόν περνά ο καιρός, ο δανειστής θα επιλέγει όλο και περισσότερο την ηλεκτρονική φόρμουλα, και ο όγκος δουλειάς στα Ειρηνοδικεία θα μειώνεται.
- Έχουν ειπωθεί και γραφτεί πολλά, ότι αυτοί που ευνοούνται τόσα χρόνια από τις αναβολές και καταλήψεις Ειρηνοδικείων είναι τελικά οι στρατηγικοί κακοπληρωτές. Πείτε μας τη γνώμη σας.
Ο πλειστηριασμός είναι μια σύνθετη και επαχθής διαδικασία, χωρίς αυτήν όμως δεν υπάρχει απονομή αστικής δικαιοσύνης. Και η διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης διατάσσεται μόνο με απόφαση δικαστηρίου.
Σήμερα έχουμε τις εξής κατηγορίες: Από τη μια πλευρά υπάρχει μια μεγάλη μερίδα συμπολιτών μας, των οποίων η ζωή έχει ανατραπεί. Είχαν πάρει δάνειο, το εξοφλούσαν κανονικά, όταν όμως έμειναν άνεργοι ή τους μειώθηκε το εισόδημα, έπαψαν να το εξυπηρετούν. Για αυτούς τους ανθρώπους παρέχεται προστασία από πλειστηριασμούς βάσει του νόμου Κατσέλη για αξία έως 300.000 ευρώ αλλά μόνο για τις κατοικίες. Τη συμφωνία αυτή εφαρμόζουν πολιτεία και τράπεζες.
Από την άλλη πλευρά έχουμε μια μερίδα συμπολιτών μας που θεωρούν ότι πρέπει αδιακρίτως να σταματήσουν οι διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης. Το ζήσαμε αυτό όταν επί έξι μήνες απείχαν οι Ελληνες συμβολαιογράφοι από τους πλειστηριασμούς συλλήβδην όλων των κατοικιών, και παρ' όλα αυτά μας προπυλάκιζαν και μας επιτίθονταν λεκτικά στις αίθουσες των Ειρηνοδικείων. Όχι επειδή προχωρούσαμε σε πλειστηριασμούς κατοικιών αλλά επειδή υποστήριζαν ότι πρέπει να προστατευθεί η λαϊκή περιουσία.
Βιώσαμε όμως και άλλες καταστάσεις. Όπως αυτές συμπολιτών μας που είχαν απορριπτικές δικαστικές αποφάσεις για την υπαγωγή τους στο νόμο Κατσέλη. Όπως κάποιων που ενώ είχαν πάρει δάνεια εκατομμυρίων ευρώ καλύπτονταν πίσω από τις διαμαρτυρίες, για να αποφύγουν τους πλειστηριασμούς. Σίγουρα επομένως από τις πολύμηνες αναβολές του προηγούμενους διαστήματος έχουν ευνοηθεί και οι στρατηγικοί κακοπληρωτές.
- Συμφωνείτε δηλαδή με την άποψη ότι όσοι ισχυρίζονται πως προστατεύουν την περιουσία των λαϊκών νοικοκυριών, πολλές φορές μπλοκάρουν πλειστηριασμούς σε βάρος στρατηγικών κακοπληρωτών;
Αυτό που λέω είναι ότι αν συνεχιστούν τα έκτροπα, και οδηγηθούμε σε νέες αναβολές και καταλήψεις στα Ειρηνοδικεία, αυτοί που έχουν αληθινά ανάγκη, τελικά δεν θα προστατευθούν. Αντίθετα εκείνοι που μέσα από τερτίπια βρίσκουν πάντα τρόπους να προστατεύονται, θα καταφέρουν και πάλι να γλιτώσουν τα ακίνητά τους από τον πλειστηριασμό.
Δεν υπάρχει οικονομία δίχως τραπεζικό σύστημα. Και αν δεν μειωθούν τα κόκκινα δάνεια, προφανώς μέσω των πλειστηριασμών, η κατάσταση στις τράπεζες θα εκτραχυνθεί και θα μιλάμε ξανά για μια ακόμη ανακεφαλαιοποίηση, που θα την πληρώσουμε εμείς. Πρέπει επιτέλους να βρούμε μια ισορροπία σε αυτό.
- Πιστεύετε ωστόσο ότι είμαστε κοντά σε αυτό το σημείο; Μήπως η αντίληψη «κανένα σπίτι στα χέρια τραπεζίτη» συνεχίζει να βρίσκει ευήκοα ώτα, δίχως να γίνεται διαχωρισμός, αν π.χ. αφορά στη βίλα του επιχειρηματία που έχει και δεν πληρώνει;
Δεν είναι δυνατόν κάθε φορά που κάποιος θεωρεί ότι εκπλειστηριάζεται η πρώτη του κατοικία, να βρίσκει συμπαραστάτες συμπολίτες μας, οι οποίοι δεν ξέρουν αν ο συγκεκριμένος έχει μόνο αυτό το σπίτι ή άλλα δύο μαζί με 100 στρέμματα στη Μύκονο ή στη Ρόδο. Δεν είμαστε εμείς δικαστές, ούτε οι δικηγόροι είναι, αλλά ούτε και οι συλλογικότητες είναι. Κάποιος πρέπει να αποφασίσει για την πρώτη κατοικία. Και αυτός είναι είτε ο νόμος, είτε τα ελληνικά δικαστήρια με την υπαγωγή στο νόμο Κατσέλη.
- Τι φοβάστε αλήθεια ότι μπορεί να συμβεί στο μέλλον και όσο θα αυξάνεται ο αριθμός των πλειστηριασμών;
Φοβάμαι ότι όσο συνεχίζεται αυτή η κατάσταση, η πολιτεία θα σκληρύνει την στάση της, και αυτοί που πραγματικά έχουν ανάγκη θα βρεθούν τελικά χαμένοι. Προς το παρόν υπάρχει μεγάλο απόθεμα στρατηγικών κακοπληρωτών. Αυτό όμως σιγά-σιγά θα αρχίσει να εξαντλείται. Όταν λοιπόν αύριο-μεθαύριο θα βγει για παράδειγμα σε πλειστηριασμό το σπίτι εκείνου που οφείλει το δάνειο το οποίο είχε πάρει από τον Οργανισμό Εργατικής Κατοικίας, φοβάμαι ότι δεν θα δώσει σημασία κανείς. Και αυτό γιατί πολύ απλά η κοινωνία μας έχει κουραστεί. Βρίσκεται σε κόπωση.
- Φοβάστε δηλαδή ότι θα φτάσουμε να συνηθίσουμε τους πλειστηριασμούς; Ότι στο τέλος δεν θα μας κάνει την παραμικρή εντύπωση, εάν μαζί με τα ξερά αρχίσουν να καίγονται και τα χλωρά;
Το φοβόμαστε πολύ αυτό. Είμαστε η χώρα της υπερβολής. Πρέπει να νομοθετηθεί και να προσδιοριστεί ποια είναι η μοναδική και η πρώτη κατοικία. Σήμερα αυτό αποτελεί μια γενική έννοια, και δεν είναι δυνατόν όποιος οφείλει να επικαλείται το γεγονός ότι εκπλειστηριάζεται η πρώτη του και μοναδική του κατοικία.
Ζούμε παράδοξες καταστάσεις. Αυτή τη στιγμή εκπλειστηριάζονται κατοικίες που είτε βρίσκονται εκτός του πλαισίου του νόμου Κατσέλη, είτε από συμπολίτες μας που αγνόησαν τη διαδικασία και δεν έκαναν αίτηση υπαγωγής. Πρέπει να καταλάβουν οι συμπολίτες μας ότι μόνο με απόφαση δικαστηρίου και διάταξη συγκεκριμένου όπου θα προστατευθεί ο πραγματικά αδύναμος.
Δεν είναι δυνατό μεζονέτα αξίας 1,5 εκατ. ευρώ, να θεωρείται πρώτη κατοικία. Δεν γίνεται να θεωρείται πρώτη κατοικία, παρά μόνο από εκείνους που κρύβονται πίσω από τα κινήματα προκειμένου να γλιτώνουν, όχι πάντως από τις αποφάσεις των δικαστηρίων ή το νόμο Κατσέλη.
