Επικοινώνησαν μαζί μου οι ιδιοκτήτες καθαριστηρίων. Παραμένουν ανοικτοί, αλλά με τα ξενοδοχεία κλειστά (που ήταν οι καλύτεροι πελάτες τους) και τον κόσμο να μην κυκλοφορεί, έχουν πτώση τζίρου 90%. Με πήραν τηλέφωνο αυτοί που νοικιάζουν αυτοκίνητα. Παραμένουν ανοικτοί, αλλά με μηδενικό τζίρο. Έχουν ειδικές δανειοδοτικές συμβάσεις και ζητούν την προσοχή του κράτους για να μην καταστραφούν. Όλοι, δικαίως, κάποιο πρόβλημα έχουν.
Τι να σου κάνει ένας Σταϊκούρας, ένας Άδωνις κι ένας Βρούτσης, όταν αυτοί δεν έχουν στην διάθεση τους τα παχυλά πλεονάσματα και αποθεματικά της Γερμανίας, αλλά τις γλίσχρες οικονομικές δυνατότητες μιας ελληνικής οικονομίας που μόλις είχε βγει από την εντατική. Παρά ταύτα, όλοι οι Έλληνες πολίτες και όλες οι ελληνικές επιχειρήσεις έχουν δικαίωμα μεριδίου στο συνολικό ποσό που θα δοθεί για την ανακούφιση των ανθρώπων και την επιβίωση της ελληνικής οικονομίας.
Τελικά ενδέχεται το αποτέλεσμα να είναι πενιχρό, καθώς ο κατάλογος των αιτημάτων καθημερινά μεγαλώνει εφόσον δεν υπάρχει πολίτης ή κοινωνική κατηγορία που δεν θα θιγεί από την καινούρια αυτή κρίση. Μια κρίση που μπροστά της ενδέχεται η περίοδος των μνημονίων να μοιάζει με παιδική χαρά, για να θυμηθώ και μια ρήση του Βαγγέλη του Βενιζέλου προς τον Βαρουφάκη. Διότι στην κρίση του 2010-18, δεν βιώσαμε χρονιά με 10% ύφεση.
Αυτά λύνονται είτε με κάποιο εξωτερικό σχέδιο από μεγάλη οικονομική δύναμη, είτε από διεθνή οικονομικό οργανισμό, είτε από οικονομική ομοσπονδία όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση. Η ίδια η Ελλάδα δεν διαθέτει ίδιους πόρους για να χρηματοδοτήσει ένα πρόγραμμα τέτοιας έκτασης, ικανό να ξαναβάλει μπροστά μια οικονομία που θα σβήσει ολοκληρωτικά τις μηχανές της για τρεις, τέσσερις ή έξι μήνες.
Θα αξιοποιήσει προφανώς το πρόγραμμα της Κεντρικής Ευρωπαϊκής Τράπεζας, ενώ καταφανέστατα ο φετινός προϋπολογισμός θα είναι ελλειμματικός. Η αναχρηματοδότηση του χρέους μας που είχε ξεκινήσει λόγω των σχεδόν μηδενικών επιτοκίων θα σταματήσει, τώρα προέχει να μείνει ζωντανή η ελληνική οικονομία. Θα αυξήσουμε το χρέος μας φέτος, αλλά δεν έχουμε άλλη επιλογή. Όταν μια χώρα μπαίνει σε πόλεμο ξέρει ότι διαλύει την οικονομία της, ξέρει όμως ότι μια ήττα στον πόλεμο διαιωνίζει αυτή την δεδομένη καταστροφή.
Τα λεφτά που μοιράζονται σήμερα, κάποια στιγμή θα κληθούμε να τα πληρώσουμε. Όμως πρέπει να είμαστε ζωντανοί για να πληρώσουμε, αλλιώς στον παράδεισο δεν υπάρχουν ατομικά και κρατικά χρέη. Το καλό (αν υπάρχει) αυτής της ιστορίας, είναι ότι η ζημιά θα γίνει κυρίως απ’ τον τουρισμό, ο οποίος το 2021 μπορεί κάλλιστα να ανακάμψει δίχως μακροχρόνια περίοδο προσαρμογής. Και εν πάσει περιπτώσει, ενδέχεται αυτό το 10% ύφεση να αποδειχθεί εν τέλει πολύ απαισιόδοξο. Στην αρχή της χρονιάς είμαστε ακόμα…
