Της Νικολέττας Μουτούση
«Με κατέστρεψαν. Καταστρέψτε τους» ήταν η τελευταία κραυγή απόγνωσης στο σημείωμα που άφησε ο 15χρονος από την Αργυρούπολη, πριν καταλήξει στην επιλογή της αυτοκτονίας. Το φαινόμενο του bullying επηρεάζει καθημερινά δεκάδες παιδιά και ακόμη και στις περιπτώσεις που δεν φτάνουν στην αυτοκτονία τα στιγματίζει ψυχολογικά για ολόκληρη τη ζωή τους. Τα παραδείγματα είναι πολλά. Μαθητής Δημοτικού αποφάσισε μία μέρα να μην ξαναπάει στο σχολείο. Όπως αποκαλύφθηκε, δεχόταν συνεχώς πειράγματα από συμμαθητές του που του πετούσαν μέσα στην τάξη χαρτιά, ενώ στα διαλείμματα γινόταν αποδέκτης πιο βίαιων συμπεριφορών καθώς συχνά τον κλοτσούσαν. Άλλος 6χρονος μαθητής δέχθηκε επίθεση από μεγαλύτερους μαθητές που τον έριξαν μέσα σε έναν κάδο απορριμμάτων, ενώ 16χρονος βίωνε τον εξευτελισμό από συμμαθητές του που του κατέβαζαν παντελόνι και εσώρουχο και τον περιέφεραν στο σχολείο.
«Φοβάμαι να το πω στους γονείς μου», «δεν θέλω να πάω σχολείο», «με κοροϊδεύουν και στο φροντιστήριο», «δεν μπορώ να κοιμηθώ το βράδυ», «του δίνω το χαρτζιλίκι μου κάθε μέρα» είναι μερικές μόνον από τις εκφράσεις που ακούν στο Χαμόγελο του Παιδιού από μαθητές που ζητούν βοήθεια.
«Εσείς αντέχετε στη σκέψη ότι το παιδί σας δεν θέλει να πάει σχολείο ή δεν μπορεί να κοιμηθεί το βράδυ γιατί κάποιος το “πειράζει”; Αντέχετε στη σκέψη ότι κάποια παιδιά δεν ανέχονται άλλο τα “αστεία” ή τον διασυρμό και θέλουν να δώσουν ένα τέλος στη ζωή τους για να σταματήσει το μαρτύριό τους;» είναι το ερώτημα που θέτει το Χαμόγελο του Παιδιού.
«Η απώλεια ενός ακόμη παιδιού λόγω bullying, εφόσον επιβεβαιωθούν οι πρώτες πληροφορίες, αποδεικνύει την απουσία εθνικού σχεδίου δράσης αντιμετώπισης και πρόληψης του σχολικού εκφοβισμού, όπως και την έλλειψη κοινής ευρωπαϊκής στρατηγικής και πολιτικής για ένα φαινόμενο που έχει εξελιχθεί σε ζήτημα δημόσιας υγείας και διαφοροποιείται από την κοινή βία» επισημαίνει η οργάνωση με αφορμή την περίπτωση του 15χρονου.
«Δυστυχώς, παρά τις προσπάθειές μας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν έχει αναγνωρίσει μέχρι σήμερα την ανάγκη λήψης νομοθετικών πρωτοβουλιών λαμβάνοντας υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του σχολικού εκφοβισμού», τόνισε και στο πρόσφατο Διεθνές Συνέδριο του Ευρωπαϊκού Δικτύου κατά του Σχολικού Εκφοβισμού ο πρόεδρός του και πρόεδρος του Χαμόγελου του Παιδιού, Κώστας Γιαννόπουλος. «Ο σχολικός εκφοβισμός αποτελεί πρόβλημα δημόσιας υγείας και για τον λόγο αυτό θα πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα μέσω της πρόληψης και της θεραπείας. Ως γονείς, δάσκαλοι και συνολικά ως κοινωνία έχουμε την κοινή ευθύνη να ακούμε και να προστατεύουμε τα παιδιά μας, ενημερώνοντας, ευαισθητοποιώντας και θωρακίζοντας όλους τους εμπλεκόμενους φορείς με τα κατάλληλα εργαλεία και τις γνώσεις», πρόσθεσε.
Στην εισαγγελέα
Με αφορμή την αυτοκτονία του 15χρονου στην Αργυρούπολη, ο προϊστάμενος της Εισαγγελίας Πρωτοδικών, Ηλίας Ζαγοραίος, διέταξε κατεπείγουσα προκαταρκτική εξέταση. Η έρευνα ανατέθηκε στην εισαγγελέα Ανηλίκων, η οποία αναμένεται να αρχίσει την εξέταση μαρτύρων προκειμένου να αναζητηθούν οι λόγοι που οδήγησαν στην αυτοχειρία τον 15χρονο και να καταλογιστούν τυχόν ποινικές ευθύνες. Παράλληλα, συνεχίζονται οι έρευνες από τις αστυνομικές αρχές, οι οποίες εξετάζουν τα σημειώματα που βρέθηκαν στο δωμάτιο του 15χρονου. Ήδη, άνδρες της αστυνομίας μίλησαν με τους γονείς του, που φέρονται να ανέφεραν πως δεν είχαν κάποια ένδειξη ότι ο γιος τους ήταν θύμα bullying, καθώς δεν είχε διαμαρτυρηθεί για κάτι στο σχολείο.
«Δεν είχε ψυχολογικά προβλήματα. Ήταν κανονικός. Δεν είχαμε τέτοια δείγματα σε καμία περίπτωση», δήλωσαν σύμφωνα με πληροφορίες. Από το Τμήμα Ανηλίκων της αστυνομίας εξετάζουν το ενδεχόμενο να ζητήσουν πρόσβαση στο τηλέφωνο και τους λογαριασμούς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης του 15χρονου.
Το bullying δεν έχει σύνορα λέει το Χαμόγελο του Παιδιού. Σύμφωνα με έρευνα του πανεπιστημίου Yale τα παιδιά που βιώνουν ενδοσχολική βία και εκφοβισμό έχουν 2 έως 9 περισσότερες πιθανότητες να σκεφτούν την αυτοκτονία από ό,τι τα παιδιά που δεν βιώνουν. Παράλληλα, το Χαμόγελο του Παιδιού παραπέμπει και σε άλλη έρευνα στη Μεγάλη Βρετανία που αναφέρει ότι τουλάχιστον οι μισές αυτοκτονίες νέων ανθρώπων σχετίζονται με ενδοσχολική βία και εκφοβισμό.
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με έρευνα, το 30% των μαθητών ανέφερε πως είναι θύμα σχολικού εκφοβισμού με το 5% αυτών να λέει πως ο εκφοβισμός γίνεται συχνά ή πολύ συχνά. Παράλληλα, 6 στα 10 παιδιά του δημοτικού έχουν δηλώσει πως υπήρξαν μάρτυρες λεκτικού εκφοβισμού συμμαθητή τους και 3 στους 10 μαθητές ανέφεραν ότι έχουν παρακολουθήσει σωματικό εκφοβισμό στο σχολείο τους.
Τα κρούσματα σχολικής βίας επιβεβαιώνουν και οι εκπαιδευτικοί, οι οποίοι σε ποσοστό 68% δηλώνουν πως βρίσκονται αντιμέτωποι με τέτοια περιστατικά τουλάχιστον 5 φορές τον χρόνο. Ωστόσο, σύμφωνα με έρευνα οι εκπαιδευτικοί αντιλαμβάνονται μόνο ένα στα 25 περιστατικά bullying που διαδραματίζονται στους σχολικούς χώρους.
Ζητούν ψυχολόγους
Από την πλευρά τους, βέβαια, οι μαθητές αφήνουν αιχμές για τη στάση εκπαιδευτικών και διευθυντών σχολείων, καθώς το 42% είπε πως θα έπρεπε να δείχνουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τους μαθητές και να είναι αυστηρότεροι σε φαινόμενα βίας, ενώ οι μαθητές ζητούν να υπάρξουν και ψυχολόγοι στα σχολεία.
«Το φαινόμενο δεν αντιμετωπίζεται συνολικά αλλά μεμονωμένα από μερίδα εκπαιδευτικών που έχουν τη διάθεση και το προσωπικό ενδιαφέρον να θωρακίσουν τους μαθητές και το σχολικό περιβάλλον» σημειώνει το Χαμόγελο του Παιδιού, επαναλαμβάνοντας την ανάγκη ενσωμάτωσης εργαλείων και καλών πρακτικών που έχουν αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια στον τομέα της παρέμβασης και της πρόληψης, αλλά και την καταλληλότερη ενημέρωση και εκπαίδευση γονέων και εκπαιδευτικών.
Το 20% των εφήβων έχει δεχθεί εκφοβισμό μέσω ίντερνετ
«Αυτό που συνέβη στην κόρη μου δεν θα πρέπει να ξανασυμβεί σε κανένα παιδί. Πρέπει όλοι μας να καταλάβουμε ότι το Ιντερνετ προσφέρει μεγάλη δύναμη, αλλά την ίδια στιγμή ενέχει και μια μεγάλη ευθύνη. Αυτό που συνέβη στην Καρολίνα ήταν αυτό που ενέπνευσε τη δημιουργία του πρώτου νόμου στην Ευρώπη για την προστασία των παιδιών από τον ηλεκτρονικό εκφοβισμό», υπήρξε η προ ημερών συγκινητική αναφορά του Πάολο Πίτζιο, πατέρα της Καρολίνας, του πρώτου αναγνωρισμένου θύματος ηλεκτρονικού εκφοβισμού στην Ιταλία. Η Ελλάδα, σύμφωνα με έρευνα, κατατάσσεται στη δεύτερη θέση στην Ε.Ε. με το 20% των εφήβων να έχει δεχθεί διαδικτυακό εκφοβισμό.
