Του Αντώνη Πανούτσου
Το σλόγκαν της ΝΔ για τον αντικαπνιστικό αγώνα «Η υπόθεση δεν σηκώνει τσιγάρο» ήταν καλό. Αν όμως προσπαθήσει από σλόγκαν να το κάνει πραγματικότητα θα πέσει πάνω σε τοίχο. Οι λόγοι πολλοί.
1) Αν η επιτομή της αμερικάνικης κουλτούρας είναι ο πίνακας του Grant Wood, American Gothic, το αντίστοιχο της ελληνικής κουλτούρας είναι ο Έλληνας της εποχής που κάθεται πρώτο τραπέζι πίστα σε συναυλία του Ρέμου και να έχει ανάψει πούρο. Κατάμουτρα το «δεν θα μου πει κανένας εμένα τι θα κάνω». Και αν ο κανένας είναι το κράτος ακόμα καλύτερα.
2) Ο πραγματικός άντρας έχει νταλκάδες και καπνίζει. Παράδειγμα ο Πολάκης που άναψε τσιγάρο φόρα παρτίδα μετά από συνέντευξη Τύπου στο υπουργείο Υγείας ή ο Μουζάλας που είναι και γιατρός. Δεν καπνίζουν τύποι σαν τον Γιώργο Παπανδρέου και τον Κυριάκο Μητσοτάκη, που τα μάθανε αυτά στο εξωτερικό.
3) Χώροι που στην Βόρεια Ευρώπη είναι πάντα κλειστοί όπως τα σινεμά, στην Ελλάδα υπάρχουν και σε ανοιχτή μορφή, τα μαγαζιά βγάζουν καρέκλες έξω οκτώ μήνες τον χρόνο και στο φινάλε αν κάποιος ενοχλείται ας μην κάθεται στην κατεύθυνση που φυσάει ο αέρας.
4) Δεν υπάρχει μηχανισμός επιβολής του νόμου ή αν υπάρχει είναι για τους χώρους που τον παίρνει. Δεν είναι δυνατόν δηλαδή να μιλάμε για τήρηση του αντικαπνιστικού νόμου όταν η αστυνομία έχει οδηγία να μην μπαίνει στα Εξάρχεια για να εφαρμόσει οποιονδήποτε νόμο.
5) Τέλος, ο αντικαπνιστικός νόμος όπως όλοι οι νόμοι στην Ελλάδα έπεσε στην παγίδα να είναι «δρακόντειος». Στο νόμο του Γιώργου Παπανδρέου προβλεπόταν πρόστιμο γύρω στα 1500 ευρώ αν κάποιος κάπνιζε και οδηγούσε ενώ στο αυτοκίνητο βρισκόταν παιδί. Με τέτοιο πρόστιμο η λογική είναι ότι και ο αστυφύλακας θα έψαχνε δικαιολογίες – αλλά το παράθυρο ήταν ανοιχτό – για να μην το κόψει ή να κόψει κάποιο μικρότερο «Θα σας κόψω ένα πρόστιμο ότι δεν είχατε μαζί σας την άδεια αλλά μην το ξανακάνετε».
Για να εφαρμοστεί ένας αντικαπνιστικός νόμος πρέπει πρώτα να γίνει σεβαστή η θεωρία των «σπασμένων παραθύρων» των Kelling and Wilson. Η οποία ορίζει ότι η εμφανής ανομία, αντικοινωνική συμπεριφορά και κοινωνική αναταραχή σε ένα αστικό περιβάλλον δημιουργεί περισσότερη ανομία και αναταραχή. Ότι δηλαδή ένας οδηγός που στην διαδρομή του από το σπίτι μέχρι το νυκτερινό μαγαζί έχει δει δύο ντουζίνες συνθήματα γραμμένα σε τοίχους, μερικές δεκάδες σήματα της τροχαίας σκεπασμένα από αυτοκόλλητα ομάδων, άλλες τόσες κολώνες με κρεμασμένα μπάνερ διαφήμισης μαγαζιών και συναυλιών και έχει δώσει το αυτοκίνητο του στον παρκαδόρο του μαγαζιού για να το ανεβάσει στο πεζοδρόμιο, υπάρχει λιγότερη πιθανότητα να σεβαστεί τον νόμο από τον άλλον που ζει σε μια ευνομούμενη πόλη.
Ένα από τα pet projects του Αντώνη Σαμαρά ήταν οι γιγαντοαφίσες που ανέβαζαν με πλαίσια στις ταράτσες και στα οικόπεδα στην διαδρομή προς το αεροδρόμιο τις οποίες υποχρέωσε κατεβάσουν. Πως δεν έχω ιδέα. Αλλά το έκανε. Η Green Tina της κυβέρνησης ΓΑΠ τα είχε βάλει με τις αφίσες στις κολώνες των δρόμων κεντρικής κυκλοφορίας. Στο μεγαλύτερο μέρος κατάφερε να τις εξαφανίσει, μέχρι που με τον ΣΥΡΙΖΑ έκαναν ξανά την εμφάνιση τους.
Η ΝΔ και ο Κυριάκος Μητσοτάκης οφείλουν να εφαρμόσουν τον αντικαπνιστικό νόμο. Θα το κάνουν όμως ευκολότερα αν εφαρμόσουν τον νόμο έξω από τα μαγαζιά Στα σημεία που όλοι μπορούν να δουν. Όπως στις ταμπέλες τις τροχαίας, που από την πίσω πλευρά έχουν προειδοποιήσεις για δύο χρόνια φυλακή σε όποιον τις καταστρέφει και μπροστά είναι καλυμμένες από αυτοκόλλητα clubs οπαδών. Όπως θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα task force, που θα αφαιρεί από τους δρόμους κάθε αντικείμενο που δεν έχει άδεια. Τα κάθε λογής μεταλλικά κοντάρια με διαφημιστικά, τα κάθε λογής καφάσια στους δρόμους που έχουν μπει για ιδιωτικά πάρκινγκ, τα κάθε λογής βασανιστήρια της καθημερινότητας που από αυτοάμυνα μάθαμε να αγνοούμε.
Όταν τα «παράθυρα» είναι ξανά γερά, η εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου θα είναι απείρως πιο εύκολος.
