Του Αλέκου Κρητικού *
Στη θεωρία παιγνίων το «παίγνιο δειλίας» (chicken game) αναφέρεται σε μια κατάσταση ισχυρού ανταγωνισμού μεταξύ δύο παικτών, όπου ο καθένας προσπαθεί να αποφύγει να δειλιάσει πρώτος. Είναι όπως όταν δύο αντίπαλοι οδηγούν τα αυτοκίνητά τους ο ένας πάνω στον άλλο, για να δουν ποιος θα δειλιάσει πρώτος και θα στρίψει αποφεύγοντας έτσι τη σύγκρουση. Κακή εκτίμηση εκ μέρους και των δύο για τις διαθέσεις του ανταγωνιστή οδηγεί στη μετωπική σύγκρουση των οχημάτων τους, με όλες τις καταστροφικές συνέπειες.
Chicken game θυμίζει αυτές τις ημέρες και η σχέση της Βρετανίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Με μόλις 99 ημέρες να μας χωρίζουν από την ημερομηνία του Brexit, οι δύο πλευρές, αντί να αποφασίζουν να στρίψουν εγκαίρως, ανεβάζουν στροφές και δείχνουν να κατευθύνονται προς την καταστροφική μετωπική. Προετοιμασία για έξοδο χωρίς συμφωνία / no deal Brexit αποφάσισε προχθές το βρετανικό υπουργικό συμβούλιο. Με σχέδιο έκτακτης ανάγκης απαντά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Την έξοδο από τους στρατώνες 3.500 στρατιωτών για ενίσχυση της δημόσιας τάξης σε περίπτωση μη συμφωνίας επισείει η βρετανική κυβέρνηση. Σε δραματικούς τόνους απαντά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, επισημαίνοντας τις καταστροφικές συνέπειες του no deal Brexit στη ζωή του Ηνωμένου Βασιλείου, όπως η αναστάτωση στις αεροπορικές συνδέσεις, οι ουρές φορτηγών στα λιμάνια, τα μεγάλα προβλήματα στις οικονομικές και τραπεζικές συναλλαγές, οι δυσκολίες ανεφοδιασμού σε τρόφιμα και φάρμακα.
Πέντε είναι οι εναλλακτικές επιλογές που έχει, θεωρητικά, η Τερέζα Μέι: Να ζητήσει παράταση της προθεσμίας του Brexit, να φέρει το σχέδιό της στο Κοινοβούλιο και μετά την -βέβαιη- απόρριψή του να επιδιώξει να μαλακώσει τη στάση των Βρυξελλών, να προσφύγει σε εκλογές, να ζητήσει νέο δημοψήφισμα και, τέλος, να αποφασίσει έξοδο χωρίς συμφωνία. Θα διαλέξει την τελευταία -και πολλαπλώς χειρότερη- λύση; Κατά την άποψή μας, όχι. Η προβολή, τις τελευταίες ημέρες, της επιλογής αυτής είναι παιχνίδι τακτικής και εντυπώσεων. Chicken game, με προαποφασισμένο όμως το στρίψιμο πριν από τη σύγκρουση και με στόχο την εν τω μεταξύ αποκόμιση του μεγαλύτερου δυνατού οφέλους.
Προς τα πού όμως θα στρίψει τελικώς το όχημα της Βρετανίας; Όλα δείχνουν προς ένα νέο δημοψήφισμα. Στις αιτιάσεις για μη σεβασμό της δημοκρατικά εκφρασμένης λαϊκής βούλησης θα απαντούσε κάποιος ότι ο βρετανικός λαός δικαιούται, υπό το φως μάλιστα νέων δεδομένων, να μεταβάλει άποψη έπειτα από δυόμιση χρόνια, όπως εξάλλου κάνει, σε τακτική βάση, κάθε τέσσερα χρόνια, όταν εκλέγει νέο κοινοβούλιο και νέα κυβέρνηση. Τώρα δε που οι επιπτώσεις από ένα no deal Brexit προεξοφλούνται καταστροφικές, ο βρετανικός λαός πρέπει να ερωτηθεί και πάλι. Και όπως πιστεύουμε, αυτό θα συμβεί τελικώς.
* Το άρθρο δημοσιεύθηκε στον «Φιλελεύθερο» της 21/12
