Του Ιωάννη Λεοντακιανάκου*
Ο Βρετανός ιστορικός τέχνης και ραδιοτηλεΟπτικός παρουσιαστής Άντριου Γκράχαμ, σχολιάζοντας την πρόσφατη πρόταση των βουλευτών του Εργατικού κόμματος,Φιλ Γουίλσον και Πιτ Κάιλ, που συνδέει την προσφυγή στο λαό μέσω ενός δημοψηφίσματος με την αποδοχή από το κοινοβούλιο της συμφωνίας της πρωθυπουργού Τερέζα Μέι για την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου (ΗΒ) από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), έθεσε μια ενδιαφέρουσα άποψη, αν και απέφυγε, όπως και οι δύο Εργατικοί βουλευτές, να απαντήσει στο βασικό ερώτημα, που αφορά στον χρόνο διεξαγωγής του δημοψηφίσματος.
Ο χρόνος που θα απαιτηθεί για την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων μεταξύ του ΗΒ και της ΕΕ, που περιγράφονται στις 147 παραγράφους της πολιτικής διακήρυξης, διαφαίνεται ότι θα είναι πολύ μακρύς, με άλλα λόγια ένα “αιώνιο-brexit”. Στο διάστημα αυτό, το έθνος, οι επιχειρήσεις και οι εργαζόμενοι τους θα ζουν σε μια μόνιμη αβεβαιότητα ως προς το μέλλον τους. Καθώς, σχετικά απλές συναλλαγές ελεύθερου εμπορίου με τον Καναδά ή την Ιαπωνία απαιτούν ένα διάστημα μεταξύ πέντε και δέκα ετών για να ξεκινήσουν, να ολοκληρωθούν και να επικυρωθούν, η προτεινόμενη μελλοντική σχέση ΕΕ-ΗΒ, όπως αυτή ορίζεται στη συμφωνία της πρωθυπουργού Μέι, είναι απεριόριστα πιο περίπλοκη καθώς “παίζονται” πολλά συμφέροντα (πολιτικά και άλλα), τόσο στην Βρετανία όσο και στα 27 κράτη μέλη της ΕΕ.
Άρα, εάν πρέπει οι Βρετανοί να περιμένουν μέχρι το τέλος μιας τέτοιας περιόδου, η αναμονή θα είναι μεγάλη και θα πρέπει να ερωτηθούν εάν μπορεί να επανεξεταστεί το δημοψήφισμα του Ιουνίου 2016, στο οποίο μόλις 37% του συνολικού εκλογικού σώματος ψήφισε για να ακρωτηριάσει τη Βρετανία από την Ευρώπη.
Ο Γκράχαμ υποστηρίζει ότι η τροπολογία των Κάιλ – Ουίλσον είναι ο καλύτερος τρόπος για να συνεχίσει η διαδικασία της αποχώρησης ή μη του ΗΒ από την ΕΕ, με άλλα λόγια να δώσει στους Βρετανούς την ευκαιρία να επιλέξουν μεταξύ πραγματικών επιλογών: ή μια έξοδος μέσω της διαπραγμάτευσης της Μέι, ή να παραμείνει το ΗΒ στην ΕΕ. Αλλά αυτό αποκλείει τόσο τους σκληροπυρηνικούς υποστηριχτές του Brexit ("απλά να αποχωρήσει το ΗΒ από την ΕΕ") όσο και εκείνους στο Εργατικό Κόμμα που εξακολουθούν να υποστηρίζουν μια επαναδιαπραγμάτευση με στόχο μια μορφή συμφωνίας τύπου “Norway-plus”. Και φυσικά το ερώτημα που παραμένει κρίσιμο είναι “αν παραμείνει η παρούσα πλειοψηφία, ποιος θα συμμετέχει σε μια κυβέρνησηπου θα κληθεί να υλοποιήσει τις αποφάσεις για Brexit;”
Με δεδομένο αυτό το αδιέξοδο πολλαπλών επιλογών, η μόνη συνταγματικά σωστή πορεία είναι να δοθεί η λύση μέσω της προκήρυξης εθνικών εκλογών. Σε μια τέτοια περίπτωση, τα κόμματα θα αναγκασθούν να επανεξετάσουν τις θέσεις τους. Οι
Συντηρητικοί θα πρέπει να αποφασίσουν μεταξύ της διαχείρισης μιας εξόδου χωρίς συμφωνία ή μιας “κατ' όνομα μόνο εξόδου”. Οι Εργατικοί μάλλον θα αναγκαστούν να αναγνωρίσουν ότι οποιαδήποτε μορφή μαλακού Brexit, είτε πρόκειται για το σχέδιο της πρωθυπουργού Μέι είτε για κάποια έκδοση σχεδίου τύπου Norway-plus, θα είναι εμφανώς χειρότερη από την παραμονή της χώρας ως κ-μ της EE.
Στην περίπτωση εκλογών, και τα δύο κόμματα θα χάσουν κάποια υποστήριξη, αλλά μετά την εκλογή το πλειοψηφούν κόμμα θα έχει τη δημοκρατική εξουσία να σχηματίσει κυβέρνηση και να εφαρμόσει το πρόγραμμά του.
Πηγή: Άρθρο με τίτλο “Yes to another referendum, but let's not wait a Brexeternity” στον ιστότοπο του “The Guardian”, των Denis MacShane και Alan Bailey, στις 6 Μαρτίου 2019 (https://www.theguardian.com/politics/2019/mar/06/yes-to-another-referendum-but-lets-not-wait-a-brexeternity).
* Ο Ιωάννης Λεοντακιανάκος είναι Αντιναύαρχος (ε.α.) Π.Ν., κάτοχος M.Sc. in Computer Science (Naval Postgraduate School, Monterey, CA, USA) και Μεταπτυχιακού Διπλώματος στη Ναυτική Επιστήμη και Στρατηγική (Σχολή Πολέμου Ναυτικού).
