Του Νίκου Μηλαπίδη*
Το Web Summit ξεκίνησε ως μια απλή ιδέα το 2010: Να συνδεθεί η τεχνολογική κοινότητα με όλες τις βιομηχανίες, παλαιές και νέες. Να γίνει η Λισαβόνα και η Πορτογαλία κατ' επέκταση η χώρα που θα «κατοχυρώσει» το copyright της μεγαλύτερης συνάντησης τεχνολογίας στην Ευρώπη.
Το 2011, η Πορτογαλία βρέθηκε αποκλεισμένη από τις αγορές και υπέγραψε Μνημόνιο. Επιβλήθηκε λιτότητα, το ΑΕΠ μειώθηκε, η ανεργία αυξήθηκε για να επέλθει η δημοσιονομική προσαρμογή. Συνέβη όμως και κάτι ακόμα.
Ένα δίδυμο «εσωτερικό» μνημόνιο των κομμάτων της Πορτογαλίας, υπεγράφη σε μια βάση εθνική συναίνεσης και συνεννόησης. Δεν αρκέστηκαν σε ρεσιτάλ εύκολων και λαϊκίστικων μαγικών λύσεων. Δεν άναψαν το σπίρτο του λαϊκισμού, όταν και εκεί δημιουργήθηκαν εστίες λαϊκών αντιδράσεων για τα δύσκολα μέτρα. Αλλά ανέλαβαν από κοινού πολιτικό κόστος, χωρίς να καταργήσουν τις πολιτικές τους διαφορές.
Στα τρία χρόνια του δικού της Μνημονίου οι εξαγωγές της Πορτογαλίας αυξήθηκαν κατά 25% και ακόμη περισσότερο μετά το τέλος του. Οι επενδύσεις δεν πολεμήθηκαν, αντιθέτως αντιμετωπίστηκαν από το πολιτικό σύστημα της χώρας, ως σταθερός μοχλός ανάπτυξης. Ο σχεδιασμός της παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας, υπήρξε (πώς θα γινόταν αλλιώς, άλλωστε) ως προϊόν εθνικής ωριμότητας και πολιτικού αναστοχασμού.
Οι πορτογαλικές κυβερνήσεις από το 2011 και μετά τις εκλογές τους το 2015 ανεξαρτήτως πολιτικής σύνθεσης σεβάστηκαν τις μνημονιακές και μεταμνημονιακές υποχρεώσεις της χώρας, διατηρώντας αταλάντευτη όμως την εθνική προσήλωση στις επενδύσεις και στην εξαγωγή διεθνώς εμπορεύσιμων προϊόντων.
Και τον Ιούνιο του 2014 η Πορτογαλία βγήκε από το μνημόνιο της. Τέσσερα χρόνια πριν από εμάς, αν τελικά τον Αύγουστο του 2018 ολοκληρωθεί το τρίτο και εντελώς αχρείαστο μνημόνιο που μας επέβαλαν οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ.
Σήμερα, οι Πορτογάλοι έχουν τον υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης στην ευρωζώνη το 2017 (2,5% σχεδόν) και η σοσιαλιστική κυβέρνηση μειοψηφίας και συνεργασίας με κόμματα της Αριστεράς που προέκυψε το 2015 εδραιώνεται στην συνείδηση των πολιτών.
Στην τελευταία Έκθεση Παγκόσμιας Ανταγωνιστικότητας (WEF), σε σύνολο 137 χωρών, η Πορτογαλία έχει ανέλθει στη θέση 46, ενώ η Ελλάδα έχει πέσει στη θέση 86. Στις υποκατηγορίες: «Άμεσες ξένες επενδύσεις και μεταφορά τεχνολογίας» η Ελλάδα είναι 112η, και η Πορτογαλία 15η, στην «Καινοτομία» (75η έναντι 32ης) και στη «Συνεργασία πανεπιστημίων και επιχειρήσεων για έρευνα και ανάπτυξη» η Ελλάδα είναι 129η και η Πορτογαλία 36η.
Και η Πορτογαλία πάσχει από υπερφορολόγηση και γραφειοκρατία. Αλλά εκπέμπει αξιοπιστία, εμπιστοσύνη και προοπτική. Πρώτα απ' όλα στους πολίτες της και ταυτόχρονα σε αγορές και επενδυτές.
Το Web Summit του 2017, στην Λισαβόνα φιλοξένησε πάνω από 60.000 επισκέπτες από όλον τον κόσμο, 1200 ομιλητές, 2600 δημοσιογράφους και εκθέτες από 170 χώρες. «Κανένα συνέδριο δεν έχει μεγαλώσει τόσο πολύ, τόσο γρήγορα», όπως γράφουν στην ιστοσελίδα τους (websummit.com).
Μέσα σε επτά χρόνια -εν μέσω κρίσης- κατάφεραν να γίνουν η "μεγαλύτερη διάσκεψη τεχνολογίας στον κόσμο".
Στην Ελλάδα συζητείται και ψηφίζεται ο «τελευταίος μνημονιακός προϋπολογισμός», όπως αυτάρεσκα σημειώνουν τα κυβερνητικά στελέχη. Και τον Αύγουστο του 2018, θα λήξει το 3ο Μνημόνιο. Με τόσο προαποφασισμένα μέτρα για την επόμενη πενταετία, η έξοδος μοιάζει με αντικατοπτρισμό.
Θα βγούμε τσακισμένοι από τις δανειακές συμβάσεις γιατί και εμείς και οι ευρωπαίοι εταίροι μας επιθυμούν διακαώς να τελειώσουμε με τα μνημόνια. Να μην ξαναπεράσουν από τα κοινοβούλια τους, ευνοϊκή δανειοδότηση της Ελλάδας.
Η χώρα όμως δεν εμπνέει εμπιστοσύνη. Δεν έχει σωρεύσει εκείνο το (υπέρ)πλεόνασμα αξιοπιστίας που απαιτείται για θεμελιώσουμε μια μεταμνημονιακή εποχή. Τόσα χαμένα χρόνια και ακόμα να μάθουνε ότι κανένα πρόγραμμα διάσωσης δεν πέτυχε χωρίς να υπάρξει πλεόνασμα συναίνεσης και συνεννόησης.
Η βασική πηγή αβεβαιότητας για την οικονομία είναι η ίδια η κυβέρνηση. Το αντιεπενδυτικό κλίμα ζει και βασιλεύει ενώ η κοινωνία, οι μικρομεσαίοι, δεν την εμπιστεύεται με τον ιδιότυπο ταξικό πόλεμο που της έχει εξαπολύσει.
Οι Ευρωπαϊκές κυβερνήσεις συγχαίρουν την Ελλάδα για τη συλλογή φόρων. Και οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις αποχωρούν από την Ελλάδα για τον ίδιο λόγο. Η δίκαιη ανάπτυξη της κυβέρνησης είναι η ανάπτυξη των φόρων και η αναδιανομή φτώχειας και μιζέριας.
Ζηλεύω την Πορτογαλία.
*Ο κ. Νίκος Μηλαπίδης είναι Νομικός και Διευθυντής της ΚΟ στο Ποτάμι.
