Ο νέος πρέσβης του Ισραήλ στην Ελλάδα, Γιόσι Αμράνι, τονίζει στη συνέντευξη που παραχώρησε στον «Φιλελεύθερο» πως οι σχέσεις της Ελλάδας και του Ισραήλ βρίσκονται στο καλύτερο σημείο που έχουν υπάρξει τα τελευταία 70 χρόνια, αλλά μπορούν ακόμα να γίνουν πολλά.
Όπως επισημαίνει, η εθνική ασφάλεια της Ελλάδας, του Ισραήλ και της Κυπριακής Δημοκρατίας υπηρετείται καλύτερα μέσα από τη στενή συνεργασία των τριών κρατών. Ο Γιόσι Αμράνι υπογραμμίζει πως το Ισραήλ στηρίζει την κατασκευή του αγωγού EastMed και καθιστά σαφές πως μόνο με την αποχώρηση των τουρκικών και ιρανικών δυνάμεων από το συριακό έδαφος μπορεί να επανέλθει η ομαλότητα στη Συρία.
Συνέντευξη στην Οντίν Λιναδάτου
- H Ελλάδα και το Ισραήλ έχουν αυτή τη στιγμή μια πολύ καλή σχέση, μια στενή συνεργασία. Πιστεύετε πως υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης;
Αν υπάρχει κάτι για το οποίο είμαι βέβαιος, είναι για τη σχέση ανάμεσα στο Ισραήλ και την Ελλάδα, για την τριμερή συνεργασία ανάμεσα στην Ελλάδα, το Ισραήλ και την Κύπρο και για το γεγονός πως έχουμε κατανοήσει ότι είμαστε πολύ πιο δυνατοί και η εθνική μας ασφάλεια υπηρετείται καλύτερα απ'' αυτή τη σχέση. Δεν έχουμε φτάσει ακόμα στην κορύφωση αυτής της σχέσης. Τα τελευταία χρόνια εργαζόμαστε για να χτίσουμε τη σχέση αυτή ανάμεσα στις δύο χώρες. Η Ελλάδα έχει νέα κυβέρνηση, θα υπάρξει νέα κυβέρνηση στο Ισραήλ και θα έχουμε κάποιες πολιτικές εξελίξεις, αλλά αυτά για τα οποία είμαι σίγουρος πως δεν θα αλλάξουν, είναι οι γεωπολιτικές πραγματικότητες, οι γεωπολιτικές προκλήσεις και οι γείτονές μας. Αυτή η γειτονιά, αυτή η πραγματικότητα είναι καίριας σημασίας για να καταλάβει κανείς τις σχέσεις ανάμεσα στις χώρες και τη σημασία αυτών των σχέσεων για την επίτευξη των εθνικών στόχων.
Γι'' αυτό και είμαι πεπεισμένος ότι οι σχέσεις μας θα γίνονται πιο στενές, πιο δυνατές όσο περνά ο χρόνος. Ακόμα δεν έχουμε εξαντλήσει τις δυνατότητές μας. Πιστεύω πως υπάρχει χώρος και για περαιτέρω συνεργασίες και κοιτάξτε τι γίνεται στην περιοχή, στη γειτονιά μας, τις τελευταίες εβδομάδες. Αυτά απαιτούν συντονισμό και αμοιβαίες προσπάθειες για να διασφαλίσουμε ότι δεν τίθενται σε κίνδυνο τα συμφέροντα των δύο χωρών μας.
- Αναφέρεστε προφανώς στις τελευταίες εξελίξεις με την Τουρκία και την επιθετική πολιτική που ακολουθεί στη Συρία, αλλά και απέναντι στην Κύπρο με την παραβίαση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Μεγαλονήσου...
Παρακολουθούμε στενά τις εξελίξεις, όπως και οι άλλες χώρες. Πρέπει να δούμε τι θα γίνει στη Συρία, τι θα προκύψει από τις στρατιωτικές επιχειρήσεις της Τουρκίας στη βορειοανατολική Συρία. Γίνονται συζητήσεις για μια συγκεκριμένη εκεχειρία, γίνονται συζητήσεις για μια συγκεκριμένη ρωσική συμφωνία και ίσως έχει εξαντληθεί ο χρόνος των επιχειρήσεων και είμαστε κοντά στο τέλος της στρατιωτικής επέμβασης. Πιστεύω ότι πρέπει να γίνει σεβαστό το διεθνές δίκαιο και να θυμόμαστε πως η εδαφική κυριαρχία ενός κράτους είναι σημαντική. Η Συρία είναι ένας σημαντικός πρωταγωνιστής, μία σημαντική χώρα στη Μέση Ανατολή και η σταθερότητά της είναι καίριας σημασίας για τη Μέση Ανατολή και την Ευρώπη. Πρέπει να επαναφέρουμε τη σταθερότητα στη Συρία και για να συμβεί αυτό, είναι απαραίτητη η απόσυρση των ξένων δυνάμεων απ'' αυτή τη χώρα, έτσι ώστε ο συριακός λαός να μπορέσει να εκφραστεί ελεύθερα.
Ξέρω πως χρησιμοποιώ κάποιες διπλωματικές εκφράσεις και κάποια κλισέ, αλλά η κυριαρχία της Συρίας και η εδαφική της ακεραιότητα είναι ύψιστης σημασίας για την περιοχή.
- Βλέπουμε ακόμα πως η Τουρκία συνεχίζει να παραβιάζει και την ΑΟΖ της Κύπρου. Τι πιστεύετε πως πρέπει να γίνει και μέσα στο πλαίσιο της συνεργασίας Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ και Αιγύπτου;
Η συνεργασία μας είναι σημαντική, αλλά δεν σημαίνει πως αποκλείουμε κάποιον ή είμαστε εναντίον κάποιου.
Η συνεργασία μας υπηρετεί τα δικά μας και τα περιφερειακά συμφέροντα. Και πιστεύω ότι αυτή η συνεργασία, το τρίγωνο συν μία χώρα ή το τρίγωνο μόνο Ισραήλ, Κύπρος και Ελλάδα συν τις Ηνωμένες Πολιτείες και η συνεργασία με την Αίγυπτο αποτελούν πρότυπο για τις συνεργασίες του μέλλοντος. Πιστεύω πως μέσα από τις υποδομές, τις οικονομικές επενδύσεις, μέσα από την οικονομική συνεργασία των κρατών εξυπηρετούμε τους εθνικούς μας στόχους για το μέλλον και αυτό μπορεί να αποτελέσει τo πλαίσιο ενός σχεδίου για μία περιφερειακή συνύπαρξη, να αποτελέσει το μοντέλο για την ειρηνική συνύπαρξη, για τη σταθερότητα.
Οσο για την τουρκική συμπεριφορά στην Κυπριακή ΑΟΖ, θα σας έλεγα να προσέξετε τη δήλωση που έκανε, το τουίτ που έκανε ο συνάδελφος Ισραηλινός πρέσβης στη Λευκωσία. Το μήνυμα που έστειλε είναι σημαντικό και εκφράζει απόλυτα τη θέση του Ισραήλ. Στεκόμαστε στο πλευρό των φίλων μας και πιστεύουμε στον σεβασμό του διεθνούς δικαίου.
- Θα ήθελα να επανέλθω στη συνεργασία του Ισραήλ με την Ελλάδα. Είπατε ότι μπορούν πολλά ακόμα να γίνουν, σε ποιους τομείς πιστεύετε πως μπορεί να επεκταθεί και άλλο η συνεργασία Αθήνας και Τελ Αβίβ;
Κατά τη γνώμη μου, στις διεθνείς σχέσεις υπάρχουν τέσσερις πυλώνες τους οποίους μπορεί κανείς να έχει ως βάση συνεργασίας. Εχουμε μία πολύ δυνατή στρατιωτική συνεργασία που μπορεί να εμπλουτιστεί, υπάρχουν και άλλα που μπορούν να γίνουν στο στρατιωτικό σκέλος, κοινές ασκήσεις, ανταλλαγή τεχνογνωσίας και συντονισμένες κινήσεις για την ανάπτυξη της στρατιωτικής βιομηχανίας. Πιστεύω πως και η συνεργασία σε ζήτημα στρατηγικής είναι πολύ σημαντική και πρέπει να την επεκτείνουμε και να ανταλλάξουμε απόψεις για το πώς βλέπουμε το μέλλον των χωρών μας στην περιοχή.
Υπάρχει ο τομέας της οικονομίας, που είναι τεράστιος και πρέπει να δουλευτεί πολύ σκληρά. Έχουμε κάνει την αρχή, αλλά πρέπει να προχωρήσουμε περισσότερο, πέρα από την επιχείρηση αξιοποίησης ακινήτων, να προχωρήσουμε σε κοινά ερευνητικά προγράμματα και κυρίως να συνεργαστούμε σε έργα υποδομής. Δεν είμαστε μακριά από αυτό το σημείο και πιστεύω πως η συνεργασία μας και στον τομέα των έργων υποδομής, είτε πρόκειται για την ενέργεια είτε για κάτι άλλο, μπορεί να είναι πολύ σημαντική. Και ο τελευταίος πυλώνας είναι οι σχέσεις των δύο λαών.
Έρχομαι από μία χώρα όπου μεγαλώνουμε γνωρίζοντας πάρα πολλά πράγματα για την Ελλάδα μέσα από την εβραϊκή ιστορία, δεύτερον η κουλτούρα μας, το φαγητό μας έχουν πολλές ομοιότητες, δεν μπορείς να είσαι Ισραηλινός και να μην αισθάνεσαι μεσογειακός τύπος, να μην αισθάνεσαι πως έχεις κοινά πολιτισμικά στοιχεία με τους Ελληνες. Ακούς ραδιόφωνο και τα μισά τραγούδια είναι ελληνικά, οι Ισραηλινοί τραγουδιστές τραγουδούν ελληνικά τραγούδια και ελπίζω πως και οι Ελληνες γνωρίζουν αρκετά για τον ισραηλινό τρόπο ζωής. Εμείς σας γνωρίζουμε και από τους Ισραηλινούς τουρίστες που έρχονται στην Ελλάδα... νομίζω πως έφτασαν το 1 εκατομμύριο τον χρόνο οι Ισραηλινοί επισκέπτες. Και αυτός είναι μεγάλος αριθμός, αν σκεφτεί κανείς πως ο συνολικός πληθυσμός μας είναι περίπου 9 εκατομμύρια.
- Θα ήθελα να σταθούμε λίγο στη συνεργασία στον ενεργειακό τομέα και στον αγωγό EastMed. Είναι τελικά το κόστος κατασκευής του τόσο υψηλό που πρέπει να εγκαταλείψουμε το όνειρο αυτό;
Όχι, δεν πρέπει να το εγκαταλείψουμε. Πιστεύω πως τα όνειρα υπάρχουν για να γίνονται πραγματικότητα. Και αυτός είναι ο ρόλος των πολιτικών ηγετών, αυτός είναι ο ρόλος των κρατών και των κυβερνήσεων. Πιστεύω πως αυτό το όνειρο, αν θέλουμε να το αποκαλούμε έτσι, είναι υψίστης, ζωτικής σημασίας και για τις δύο χώρες μας, αλλά και για την Ευρώπη. Μπορεί να κατασκευαστεί, λένε οι ειδικοί, το ζήτημα είναι το κόστος του. Αλλά θέλω να σας υπενθυμίσω πως ο ιδρυτής του κράτους του Ισραήλ, ο Μπέντζαμιν Χερτσλ, έλεγε πως «αν θέλεις κάτι, θα γίνει». Αν θέλεις κάτι, δεν θα είναι θαύμα ή μύθος ή όνειρο.
Έτσι δανείζομαι το γνωμικό αυτό για να πω πως πρέπει να ονειρευόμαστε, αλλά δεν πρέπει να μένουμε ικανοποιημένοι μόνο από τα όνειρα, πρέπει να τα κάνουμε πραγματικότητα. Οι Αμερικανοί είναι υπέρ της κατασκευής του αγωγού EastMed. Δεν έχω ακούσει κανέναν να εκφράζεται αρνητικά γι'' αυτό το έργο. Θα χρειαστούμε την ευρωπαϊκή υποστήριξη, αυτό είναι ένα έργο αμοιβαίου συμφέροντος, αυτός είναι ο όρος που χρησιμοποιείται, και αφού χαρακτηρίζεται έτσι, τότε είναι εφικτή η κατασκευή του. Το Ισραήλ έχει ενδιαφέρον να εξάγει το αέριό του, η Ευρώπη έχει συμφέρον να βρει εναλλακτικούς δρόμους μεταφοράς φυσικού αερίου και είναι ζήτημα στρατηγικής σημασίας να γίνει ο αγωγός αυτός.
- Ιράν. Μια ανοιχτή πληγή εδώ και δεκαετίες. Η συμφωνία για τα πυρηνικά που επιτεύχθηκε επί προεδρίας Μπάρακ Ομπάμα δεν έδινε τελικά τη λύση στο πρόβλημα;
Πιστεύω ότι είναι θέμα φιλοσοφικής προσέγγισης του ζητήματος, του πώς βλέπεις και αντιλαμβάνεσαι τον κόσμο. Αν πιστεύεις πως ο κόσμος είναι απαλλαγμένος από κινδύνους και πως όλα μπορούν να επιλυθούν με ειρηνικές διαπραγματεύσεις χωρίς στρατιωτική απειλή, είναι μία προσέγγιση. Αν πιστεύεις όμως πως ο κόσμος είναι επικίνδυνος και πρέπει να στέλνεις τα σωστά μηνύματα και να διατηρείς τη δύναμή σου και να έχεις υπό έλεγχο κάποιους κακοποιούς και κάποιες χώρες, είναι μία άλλη προσέγγιση. Δεν είμαι σίγουρος πως η πολιτική του Ομπάμα άλλαξε τις προθέσεις του Ιράν και τις βλέψεις που είχε στην περιοχή. Δεν πιστεύω πως επηρέασε καθόλου τη συμπεριφορά του κράτους αυτού στην περιοχή και όχι μόνο σε σχέση με το Ισραήλ, αλλά και σε σχέση με τις γειτονικές προς το Ιράν χώρες. Να υπενθυμίσω σε όλους μας ότι δεν αντέδρασε έντονα μόνο το Ισραήλ στη συμφωνία, αλλά και το μεγαλύτερο μέρος του αραβικού κόσμου και οι γείτονες του Ιράν. Ελπίζω πως η αμερικανική πολιτική θα παραμείνει συνεπής στο θέμα (η κυβέρνηση Τραμπ απέσυρε τις ΗΠΑ από τη συμφωνία και επέβαλε κυρώσεις στο Ιράν), πιστεύω πως το μήνυμα θα φτάσει στους Ιρανούς και πως η Ευρώπη θα καταλάβει ότι πρέπει να διατηρήσει μια πολύ σκληρή στάση, να μην κάνει συμβιβασμούς για να ικανοποιήσει κάποια οικονομικά συμφέροντα. Το Ιράν εξακολουθεί να έχει συγκεκριμένες φιλοδοξίες, αυτό δεν άλλαξε ποτέ. Υπάρχει και το θέμα των πυρηνικών δυνατοτήτων του και του πυρηνικού προγράμματός του, είναι το ζήτημα των πυραυλικών συστημάτων του, αλλά είναι και η συμπεριφορά του σε περιφερειακό επίπεδο, ο ρόλος που παίζει στη Μέση Ανατολή και πέρα από αυτή.
- Αίγυπτος, πυλώνας σταθερότητας, αλλά και ανησυχίας; Μπορεί να ξεφύγει η κατάσταση ξανά στη χώρα αυτή;
Πιστεύω πως η Αίγυπτος είναι σταθερή υπό τον πρόεδρο Αλ Σίσι, πιστεύω πως ο πρόεδρος Αλ Σίσι καθοδηγεί την Αίγυπτο με σταθερό χέρι και πιστεύω πως πρέπει να βοηθηθεί οικονομικά η χώρα. Πρόκειται για πυλώνα σταθερότητας στη Μέση Ανατολή, είναι μία πολύ σημαντική χώρα στον αραβικό κόσμο και τη Μέση Ανατολή. Βλέπουμε την Αίγυπτο ως ακρογωνιαίο λίθο της στρατηγικής σταθερότητας στην περιοχή. Και ελπίζουμε πως με τη συνεργασία μας και στο μέλλον θα κάνουμε τη Μέση Ανατολή ένα καλύτερο μέρος για να ζουν οι άνθρωποι.
*Η συνέντευξη δημοσιεύεται στον Φιλελεύθερο της Παρασκευής 25 Οκτωβρίου
