Της Μαίρης Βενέτη
H πρώτη απάντηση του Πεκίνου στα μέτρα 60 δισ. των ΗΠΑ κατά της Κίνας, ήταν ενδεικτική της πρόθεσής του να κρατήσει ανοιχτούς τους διαύλους επικοινωνίας, επιδεικνύοντας μια συμπεριφορά πάνω απ'' όλα καλής θέλησης.
Παρουσίασε λοιπόν μια λίστα με «αντίποινα» σε 128 αμερικανικά προϊόντα, η αξία των οποίων υπολογίζεται μόλις στα 3 δισ. δολάρια.
Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται, σύμφωνα με την ανακοίνωση του υπουργείου, το κρασί, τα φρέσκα και αποξηραμένα φρούτα, οι ξηροί καρποί και το τζίνσενγκ.
Τα προϊόντα αυτά πιθανόν να επιβαρυνθούν με δασμούς 15%, ενώ το χοιρινό και τα ανακυκλώσιμα προϊόντα αλουμινίου θα επιβαρυνθούν έως το 25%.
Δεδομένου ότι το 2016 οι αμερικανικές εξαγωγές προς την Κίνα ανήλθαν στα 115,6 δισ. δολάρια, το Πεκίνο θα μπορούσε να θέσει στο στόχαστρο μια πολύ ευρύτερη γκάμα προϊόντων.
Και ίσως να το κάνει, αν όντως οι δασμοί αποδειχθούν το πρώτο από μια σειρά εμπορικών μέτρων που σκοπεύουν να περιορίσουν την υποτιθέμενη κλοπή της τεχνολογίας των ΗΠΑ από τους Κινέζους.
Ήδη ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στον ΠΟΕ, Robert Lighthizer, δήλωσε ότι οι επερχόμενοι δασμοί ενδεχομένως να αφορούν τον τομέα υψηλής τεχνολογίας και θα μπορούσαν επίσης να περιλαμβάνουν περιορισμούς στις κινεζικές επενδύσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Το προφανές ερώτημα λοιπόν είναι: Tι θα κάνει η Κίνα, αν το κεφάλαιο του εμπορικού πολέμου είναι μόλις στον πρόλογο;
Το καλό σενάριο
Η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει καταστήσει σαφές ότι επιθυμεί να μειώσει η Κίνα το διμερές εμπορικό έλλειμμα κατά 100 δισ. δολάρια.
Η Κίνα προκειμένου να αποφύγει την κλιμάκωση των εμπορικών αντιπαραθέσεων θα μπορούσε να αυξήσει τις εισαγωγές της από τις ΗΠΑ σε μια πληθώρα προιόντων όπως αυτοκίνητα, αεροπλάνα, φυσικό αέριο, πλαστικά, κρέας, βαμβάκι, γυάλινα σκεύη, φρούτα και ροφήματα, εκπληρώνοντας έτσι την επιθυμία του Αμερικανού Προέδρου.
Θα μπορούσε επιπλέον να ανοίξει πλήρως τον τομέα της μεταποίησής της, βελτιώνοντας και την πρόσβαση των επενδυτών στην εγχώρια αγορά.
Υπάρχουν ήδη άλλωστε συζητήσεις σχετικά με το άνοιγμα ξένων συμμετοχών σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Επιπλέον, η Κίνα θα μπορούσε να ανοίξει περαιτέρω την πρόσβαση στην αγορά τηλεπικοινωνιών, υγειονομικής περίθαλψης, εκπαίδευσης, φροντίδας ηλικιωμένων και ηλεκτρικών αυτοκινήτων, προς μεγάλη ικανοποίηση των ΗΠΑ.
Τα κακά σενάρια
Πέραν του προφανούς σεναρίου μεγαλύτερων δασμών σε μεγαλύτερη γκάμα εισαγόμενων προϊόντων από τις ΗΠΑ, η αλήθεια είναι ότι η Κίνα διαθέτει πολλές επιλογές για να προκαλέσει σοβαρό πονοκέφαλο στον Trump.
Τελωνειακοί υπάλληλοι, οικονομικές ρυθμιστικές αρχές, επιθεωρητές ποιότητας, αντιμονοπωλιακοί φορείς, περιβαλλοντικές αρχές, ομάδες καταναλωτών και φορείς οικονομικού σχεδιασμού, θα μπορούσαν να δημιουργήσουν συντονισμένα μη δασμολογικά εμπόδια στο εμπόριο με τις ΗΠΑ, εντείνοντας τις επιθεωρήσεις ασφάλειας και καθυστερώντας τις γραφειοκρατικές πράξεις που είναι απαραίτητες για να φτάσουν τα αγαθά στη χώρα.
Οι Ιάπωνες ακόμα θυμούνται το 2010, όταν η Κίνα σταμάτησε να δίνει στην Ιαπωνία άδειες εξαγωγής για μέταλλα σπάνιων γαιών που χρειάζονται για αυτοκίνητα και ηλεκτρονικά, λόγω των εντάσεων σε αμφισβητούμενα νησιά της Ανατολικής Κίνας.
Ταυτόχρονα όλοι οι παραπάνω φορείς θα μπορούσαν να κάνουν εξαιρετικά αφιλόξενο το περιβάλλον των πολυεθνικών που δραστηριοποιούνται στην Κίνα.
Εξαιρετικό πρόσφατο παράδειγμα είναι η περίπτωση του όμιλου Lotte της Νότιας Κορέας. Όταν ο όμιλος έκλεισε συμφωνία για ένα αμερικανικό σύστημα αντιπυραύλων, γνωστό ως Thaad, οι κινεζικές αρχές ανέστειλαν τις επιχειρήσεις σε περισσότερα από τα μισά καταστήματα της εταιρείας στην Κίνα, για φερόμενες παραβιάσεις πυρασφάλειας. Μάλιστα οι Κινέζοι αξιωματούχοι αρνήθηκαν ότι στόχευσαν ξένη εταιρεία, αναφέροντας την ανάγκη συμμόρφωσης της με τους τοπικούς νόμους και κανονισμούς! Φαντάζεστε κάτι ανάλογο να υποστεί η General Motors, η οποία έχει μια κοινή επιχείρηση στην Κίνα και προμηθεύει την κινεζική αγορά; Η Κίνα αντιπροσωπεύει ήδη το ήμισυ των παγκόσμιων πωλήσεων της GM από το δ΄τρίμηνο του 2017!
Δεδομένου ότι η Κίνα δεν έχει υπογράψει τους κανόνες του ΠΟΕ για τις κρατικές προμήθειες, θα ήταν επίσης σχετικά ελεύθερη να μπλοκάρει την πρόσβαση των αμερικανικών εταιρειών στην αγορά κρατικών προμηθειών (αγορά 490 δισ.δολαρίων).
Οι εταιρείες, όπως η Boeing, δεν θα ήταν καθόλου χαρούμενες.
«Η Κίνα έχει ήδη αντικαταστήσει πολλούς παρόχους ξένων υπηρεσιών με εγχώριους φορείς στις κρατικές προμήθειες και ο πιθανός εμπορικός πόλεμος θα επιταχύνει αυτή τη διαδικασία», δήλωσε ήδη με νόημα ο Tao Jingzhou, διευθύνων σύμβουλος της Dechert LLP στο Πεκίνο.
Ταξιδιωτικοί περιορισμοί
Οι Κινέζοι δαπανούν 30 δισ. δολάρια ετησίως για τα ταξίδια τους στις ΗΠΑ συμπεριλαμβανομένων των δαπανών εκπαίδευσης.
Ο αντίκτυπος θα μπορούσε ενδεχομένως να είναι μεγάλος, ανάλογα με το πεδίο εφαρμογής αυτών των περιορισμών και τον τρόπο με τον οποίο θα εφαρμοστούν.
Πώληση αμερικανικών ομολόγων
Η Κίνα κατείχε αμερικανικά κρατικά ομόλογα αξίας 1,18 τρισ. δολαρίων το Δεκέμβριο του 2017. Παρόλο που είναι μια επιλογή που κατά γενική παραδοχή δεν συμφέρει την Κίνα, εντούτοις θα μπορούσε να γίνει μια «μικρή επίδειξη δύναμης».
*Η κα Μαίρη Βενέτη είναι Πιστοποιημένη Διαχειριστής από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς.
